Adolf Reichwein

Adolf Reichwein (ur. 3 października 1898 w Ems, zm. 20 października 1944 w Berlinie-Plötzensee) był niemieckim pedagogiem, politykiem kulturalnym, profesorem historii oraz opozycjonistą w czasach III Rzeszy, związanym z Kręgiem z Krzyżowej.

Życiorys

Po zakończeniu I wojny światowej, w której brał udział jako ochotnik, zaangażował się w rozwój uniwersytetów ludowych, systemu edukacji dorosłych oraz kształcenia nauczycieli. Studiował we Frankfurcie nad Menem oraz Marburgu. Był bliskim współpracownikiem Carla Heinricha Beckera, pruskiego ministra kultury. W 1930 roku objął stanowisko profesora historii i świadomości obywatelskiej w nowo utworzonej Akademii Pedagogicznej w Halle. Został jednak usunięty z tej pozycji 24 kwietnia 1933 roku z powodów politycznych.

W następnych latach utrzymywał się jako nauczyciel wiejski w Tiefensee koło Berlina, a później jako kierownik działu edukacji w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Berlinie. Od 1940 roku był w stałym kontakcie z ruchem oporu, w którym działali Wilhelm Leuschner i Julius Leber. Należał również do Kręgu z Krzyżowej. Latem 1944 roku nawiązał łączność z opozycją wojskową. 22 czerwca 1944 roku spotkał się z komunistycznymi opozycjonistami: Antonem Saefkowem i Franzem Jacobem. Spotkanie to było jednak inwigilowane przez agenta gestapo, co doprowadziło do serii aresztowań na początku lipca 1944 roku, w tym również Juliusa Lebera i Adolfa Reichweina. 20 października 1944 roku nazistowski sąd ludowy (Volksgerichtshof) skazał go na karę śmierci, która została wykonana tego samego dnia w berlińskim więzieniu Plötzensee.

Publikacje

Na dorobek publikacyjny A. Reichweina składają się m.in.:

Adolf Reichwein, China und Europa, Osterheld Verlag, Berlin 1923.
Schaffendes Schulvolk, Kohlhammer, Stuttgart/Berlin 1937.
Film in der Landschule, Kohlhammer, Stuttgart/Berlin 1938.
Schaffendes Schulvolk – Film in der Schule, Die Tiefenseer Schulschriften. Hrsg.: Wolfgang Klafki i in., Beltz, Weinheim/Basel 1993, ISBN 3-407-34063-X.
Gabriele C. Pallat, Roland Reichwein, Lothar Kunz (Hrsg.), Adolf Reichwein: Pädagoge und Widerstandskämpfer. Ein Lebensbild in Briefen und Dokumenten (1914–1944) (wstęp Peter Steinbach), Schöningh, Paderborn i in., 1999.
Pädagogische Schriften, komentowana edycja dzieł w pięciu tomach. Julius Klinkhardt, Bad Heilbrunn, 2011–2015.