Adolf Porębski

Adolf Porębski ps. „Poręba”

Adolf Porębski, pseudonim „Poręba” (urodzony 25 września 1895 w Czerwonogrodzie, zmarły w kwietniu 1940 w Charkowie) był żołnierzem Legionów Polskich, armii austriackiej oraz kapitanem administracji (piechoty) Wojska Polskiego. Otrzymał Order Virtuti Militari i stał się ofiarą zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się 25 września 1895 roku jako syn Michała i Elżbiety z Witowskich we wsi Czerwonogród, znajdującej się w powiecie zaleszczyckim w Królestwie Galicji i Lodomerii. Ukończył gimnazjum oraz szkołę rolniczą w Czerniowcach.

Od 1 sierpnia 1914 roku był ochotnikiem w Legionach Polskich i przydzielony do 1 pułku piechoty.

Wyróżnił się podczas walk nad Nidą 3 maja 1915 roku, dowodząc kilkuosobowym patrolem i zdobywając rosyjskie okopy, za co został odznaczony Orderem Virtuti Militari.

W pułku służył aż do kryzysu przysięgowego, po czym został internowany. Następnie wcielono go do cesarskiej i królewskiej armii, gdzie przydzielono go do 13. kompanii Pułku Piechoty Nr 100 na stanowisko komendanta plutonu. 23 lutego 1918 roku, podczas walk na froncie włoskim, został ranny.

Od 1 listopada 1918 roku był podchorążym w odrodzonym Wojsko Polskim. Został awansowany na podporucznika z dniem 1 października 1919 roku. W czasie wojny polsko-bolszewickiej służył w 5 pułku piechoty oraz w 36 pułku piechoty od 1 lutego 1920 roku, dowodząc najpierw plutonem, a później kompanią.

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w armii. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika, z datą starszeństwa 1 czerwca 1919 roku, zajmując 82. lokatę w korpusie oficerów piechoty. Jego macierzystym oddziałem pozostał 36 pułk piechoty. Służył w Powiatowej Komendzie Uzupełnień w Dubnie, a następnie w 43 pułku piechoty. 1 grudnia 1924 roku awansował na kapitana z datą starszeństwa 1 lipca 1923 roku i zajmował 57,5. lokatę w korpusie oficerów piechoty. W kwietniu 1928 roku został przeniesiony z 43 pułku do kadry oficerów piechoty oraz przydzielony na stanowisko przedstawiciela Ministerstwa Spraw Wojskowych przy Okręgowym Urzędzie Ziemskim w Równem. W 1932 roku pełnił służbę w Referacie Osad Żołnierskich Gabinetu Ministra Spraw Wojskowych oraz jako przedstawiciel MSWojsk. w Okręgowym Urzędzie Ziemskim w Łucku. Od 4 sierpnia 1933 roku był adiutantem w 24 pułku piechoty w Łucku, a następnie przeniesiono go do korpusu oficerów administracji. W marcu 1939 roku pełnił służbę jako oficer placu w Łucku.

W chwili wybuchu II wojny światowej Adolf Porębski był w stanie spoczynku. Po agresji ZSRR na Polskę został wzięty do niewoli przez Sowietów i przetrzymywany w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie, a jego ciało pochowano w bezimiennej, zbiorowej mogile w Piatichatkach, gdzie od 17 czerwca 2000 roku znajduje się oficjalny Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. Został wpisany na Listę Starobielską NKWD pod numerem 2613.

Od 1921 roku był żonaty z Pelagią z Chodakowskich, z którą miał dwóch synów: Olgierda (ur. 1922) i Józefa (ur. 1927).

5 października 2007 roku, na mocy decyzji nr 439/MON, minister obrony narodowej Aleksander Szczygło pośmiertnie mianował go na stopień majora. Awans ogłoszono 9 listopada 2007 roku w Warszawie podczas uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ordery i odznaczenia

  • Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5908 – 17 maja 1922
  • Krzyż Niepodległości – 2 sierpnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”
  • Krzyż Walecznych – dwukrotnie
  • Srebrny Krzyż Zasługi
  • Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
  • Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Zobacz też

Przypisy

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
  • Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Kazimierz Banaszek, Krystyna Wanda Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
  • Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
  • Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • Żołnierze Niepodległości: Porębski Adolf Adam, ps. „Poręba”. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2021-12-17].