Adolf Pojda (ur. 12 czerwca 1881 w Ligockiej Kuźni, zm. 25 maja 1942 w Hartheim koło Linzu) był polskim księdzem rzymskokatolickim, działaczem narodowym oraz plebiscytowym na Śląsku. W latach 1917–1926 pełnił funkcję proboszcza parafii św. Ottona w Słupsku.
Życiorys
Urodził się 12 czerwca 1881 roku w Ligockiej Kuźni na Śląsku. Swoje wykształcenie zdobył w bytomskim klasycznym gimnazjum, a następnie w latach 1902–1906 studiował na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu we Wrocławiu. Potajemnie angażował się w działalność polskich związków młodzieżowych, będąc członkiem m.in. koła Braterskiego Związku Młodzieży Polskiej „Zet”. Święcenia kapłańskie przyjął 22 czerwca 1907 roku. Jako duchowny promował czytelnictwo polskich książek i czasopism, co spotkało się z licznymi upomnieniami i naganami ze strony niemieckich władz seminarium duchownego, z powodu jego patriotycznej postawy. Uznawany za „niebezpiecznego”, wielokrotnie zmieniał parafie jako wikary. Aby oddalić go od spraw polskich oraz Śląska, 19 października 1917 roku władze kościelne archidiecezji wrocławskiej powierzyły mu stanowisko proboszcza parafii św. Ottona w Słupsku.
Wówczas w Słupsku, które było pod niemiecką administracją, spotkał dużą grupę parafian polskiego pochodzenia, dlatego od początku swojej pracy duszpasterskiej nie ukrywał swoich narodowych, polskich i patriotycznych przekonań. Pomimo sprzeciwów ze strony niemieckich parafian o nacjonalistycznych poglądach, wkrótce zaczął czytać ewangelię oraz wygłaszać kazania także w języku polskim. Na początku władze niemieckie nie reagowały, jednak od 1921 roku zaczęły wywierać presję na księdza, aby zaprzestał tych praktyk. Niemcy nie zapomniały również o jego działalności z lipca 1921 roku, kiedy to udał się w rodzinne strony, by agitować na Górnym Śląsku na rzecz Polski.
Niemniej jednak, prowadził aktywną pracę duszpasterską na terenie całej parafii, docierając również do polskich robotników sezonowych oraz rodzin kaszubskich, a nawet do Sławna, gdzie mieszkała znaczna liczba katolików. Ksiądz Pojda cieszył się w Słupsku poważaniem oraz autorytetem, jednak ataki niemieckich nacjonalistów, domagających się jego usunięcia, nie ustawały. We wrześniu 1926 roku, po serii ataków prasowych, zwrócił się do kurii biskupiej w Katowicach o pomoc i pośrednictwo w przeniesieniu z parafii słupskiej na probostwo w Leszczynach na Śląsku. W wyniku porozumienia między kardynałem Hlondem a kardynałem Bertramem, metropolitą wrocławskim, od 1 stycznia 1927 roku objął parafię w Leszczynach, a na jego miejsce w Słupsku przybył ksiądz Paweł Gediga.
W 1940 roku został aresztowany przez Niemców. Początkowo był więziony w Rybniku, a następnie skierowany do obozu w Mauthausen-Gusen, a w grudniu 1940 roku przeniesiony do Dachau. Zmarł 25 maja 1942 roku w Hartheim koło Linzu podczas tzw. transportu inwalidów.
Upamiętnienie
Ulice w Czerwionce-Leszczynach oraz Słupsku noszą jego imię.
Przypisy
Bibliografia
Moje Miasto nr 12 (80) z 2006 r.