Adolf „Bolko” Kantor (urodzony 15 sierpnia 1910 w Suchej Górnej, zmarły 3 września 1992 w Ustroniu) był polskim bokserem zawodowym oraz organizatorem wydarzeń sportowych.
Życiorys
Początek kariery
W lutym 1930 roku, po zaledwie kilku tygodniach treningu pod okiem Wiktora Junoszy-Dąbrowskiego oraz olimpijczyka Kazimierza Laskowskiego, wziął udział w „Pierwszym Kroku Bokserskim”. W finale zdobył tytuł mistrza Polski amatorów w kategorii półciężkiej. W marcu 1931 roku stoczył swój pierwszy mecz zawodowy w sali hotelu Hrabia Reden w Królewskiej Hucie podczas „Wieczoru zawodowców”. Pokonał wówczas faworyta, Ernesta Jokiela, który był dwukrotnym amatorskim mistrzem Polski, w sześciu rundach. W styczniu 1933 roku w Paryżu stoczył bardzo dobrą, mimo przegranej, 10-rundową walkę z francuskim bokserem Marcelem Lauriotem. Od 1933 roku był mistrzem Polski w wadze półciężkiej, broniąc tego tytułu aż dziewięciokrotnie do 1939 roku, pokonując takie osoby jak: Józef Niesobski (3 razy), Goworek (2 razy), Herman Gross (2 razy) oraz Józef Juskowiak (2 razy).
II wojna światowa
Po rozpoczęciu II wojny światowej, służył w cieszyńskim 4. pułku Strzelców Podhalańskich. W Cieszynie, w obronie kobiety, pobił gestapo, co doprowadziło do jego aresztowania i uwięzienia w obozie w Dachau. Mimo to, podpisał volkslistę, co umożliwiło mu opuszczenie obozu. Niemcy wykorzystali jego umiejętności, czyniąc go swoim zawodnikiem i trenerem. Wkrótce został wcielony do Wehrmachtu, a po odmowie strzelania trafił do karnej kompanii w Jugosławii, gdzie walczył z partyzantką. Po nieudanej próbie ucieczki został schwytany i skazany na śmierć, jednak wyrok został zamieniony na dożywotnie więzienie. Z karną kompanią trafił na front włoski, gdzie udało mu się uciec i dołączyć do armii amerykańskiej, a następnie do Armii gen. Andersa. Wraz z żołnierzami 2 Korpusu Andersa brał udział w bitwach pod Monte Cassino i Bolonią, gdzie zdobył amerykański sztandar, który otrzymał na własność od prezydenta USA, Johna F. Kennedy’ego. Został także dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych. W czasie pobytu we Włoszech trenował młodego Zygmunta Chychłę, który był pierwszym polskim mistrzem olimpijskim w boksie.
Życie po wojnie
Po zakończeniu wojny wrócił do Polski i zaczął aktywnie organizować życie sportowe po obu stronach Olzy, starając się przywrócić dawne tradycje „siłackie”. Organizował różnorodne wydarzenia sportowe, mecze i fundował dyplomy oraz puchary. Z jego inicjatywy powstały także górskie rajdy, które miały pełnić funkcję wychowawczą. Był zaangażowany w działalność sportową przy PZKO, a jego wychowankowie trzykrotnie zdobyli mistrzostwo w zawodach regionalnych. Później trenował bokserów i zapaśników w klubach takich jak Piast Cieszyn, Kolejarz Wodzisław, BBTS Bielsko i Slavoja Czeski Cieszyn. Z jego doświadczenia korzystali znani trenerzy kadry narodowej, tacy jak Feliks Stamm i Paweł Szydło. W starszym wieku postanowił poświęcić czas turystyce górskiej, organizując tradycyjne biegi przełajowe, wyścigi kolarskie, zawody narciarskie oraz konkursy przeciągania liny i podnoszenia ciężarów. Sam projektował trasy, dobierał sędziów oraz dbał o wyżywienie i nagrody dla uczestników. Planował również budowę Ośrodka Starego Sportowca w Równicy, gdzie w 30. rocznicę bitwy o Monte Cassino ustawił pamiątkowy krzyż, który jednak został usunięty przez Służby Bezpieczeństwa. Przez wiele lat był narażony na różne szykany ze strony władz. „Bolko” nigdy nie wykorzystywał sportu dla własnych korzyści finansowych, poświęcając zdrowie i pieniądze na realizację swoich wizji.
Zmarł 3 września 1992 roku w Ustroniu i został pochowany na ewangelickim cmentarzu w Cieszynie. W 2008 roku miała miejsce premiera spektaklu Teatru CST zatytułowanego „Bolko Kantor”, w reżyserii Bogusława Słupczyńskiego, a w 2012 roku odbyła się kontynuacja tego spektaklu – „Republika Bolko Kantor”. W 2015 roku powstał film dokumentalny pt. „Bolko Kantor. Prawy, prosty”, w reżyserii Andrzeja Dudy, z scenariuszem autorstwa Andrzeja Drobika, który był także producentem filmu. W tym samym roku wydano również książkę pod tym samym tytułem, napisaną przez Andrzeja Drobika.
Ciekawostki
W 1937 roku wystąpił w epizodycznej roli pięściarza w polskiej komedii filmowej „Niedorajda”, reżyserowanej przez Mieczysława Krawicza.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Adolf Kantor na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”