Adolf Marian Jełowicki (urodzony 20 kwietnia 1841 w Woskodawach na Wołyniu, zmarły 13 października 1898 tamże) był polskim przedstawicielem w dziedzinie nauk rolniczych oraz doktorem filozofii, który uzyskał stopień na Uniwersytecie w Heidelbergu. Pełnił również funkcję wiceprezesa Wileńskiego Towarzystwa Rolniczego.
Był synem Edwarda oraz Felicji Agnieszki Dąbrowskiej. Najprawdopodobniej przyszedł na świat w Woskodawach. Po śmierci stryja Juliusza odziedziczył majątek Aresztów. W 1863 roku zawarł związek małżeński z Janiną ks. Czetwertyńską, pochodzącą z Antopola na Wołyniu, lecz już dwa lata później został wdowcem. Aresztów, gdzie w tragicznych okolicznościach stracił pierworodnego syna oraz żonę, sprzedał na licytacji Rosjance Bielenko. Ponadto, sprzedał odziedziczony po żonie Antopol Józefowi Jaroszyńskiemu, który uzyskał od cara Aleksandra II zezwolenie na nabywanie majątków, mimo ogólnego zakazu z 1865 roku.
Podczas sprzedaży Antopola, Jełowicki prawdopodobnie wywiózł do pozostałych majątków wszystkie cenniejsze meble oraz dzieła sztuki, które tam się znajdowały. Rozpoczął studia rolnicze na Uniwersytecie w Heidelbergu, gdzie uzyskał tytuł doktora filozofii.
Po powrocie do kraju ponownie ożenił się, tym razem z Jadwigą Tyszkiewiczówną z Birży, i osiedlił się w posagowych dobrach żony w Czeresach, położonych na ziemi witebskiej, gdzie wkrótce zdobył reputację postępowego rolnika.
Jako wiceprezes Towarzystwa Witebskich Rolników oraz Wileńskiego Towarzystwa Rolniczego, organizował wystawy przemysłowo-rolnicze w Wilnie, a także uczestniczył w podobnych wydarzeniach w Warszawie w latach 1883–1886. Był jednym z pierwszych, którzy z powodzeniem wystawiali w Polsce masło i sery produkowane w swoich gospodarstwach, a także eksportował je do Anglii.
Dostrzegając w mleczarstwie potencjał do zwiększenia opłacalności gospodarstw rolnych, wygłaszał na ten temat odczyty oraz w 1889 roku opublikował obszerną pracę zatytułowaną „Mleczarstwo”. Ponadto, był autorem projektu założenia szkoły mleczarskiej w Puławach. Na łamach „Gazety Rolniczej” publikował liczne artykuły dotyczące hodowli zwierząt. Pod koniec swojego życia, w 1890 roku, powrócił na Wołyń, dziedzicząc rodzinny majątek Woskodawy po siostrze Anastazji Dzieduszyckiej. W Woskodawach odrestaurował i przebudował rezydencję, którą zbudował jego ojciec, Edward Jełowicki.
Był także aktywnym działaczem w Delegacjach Sędziów, piszącym sprawozdania i oceny poszczególnych działów wystaw oficjalnych. Zapraszano go jako rzeczoznawcę do komisji sędziowskich. W 1883 roku odbył podróż na Śląsk Cieszyński, aby zwiedzić obory arcyksięcia Albrechta Habsburga. Przewodniczył obradom Delegacji Sędziów podczas wystaw w 1884 i 1886 roku.
W pierwszym małżeństwie z Janiną ks. Czetwertyńską (ur. 1840, zm. marzec 1866) miał syna Alfreda, który zmarł w dzieciństwie. Po raz drugi ożenił się w 1868 roku z Jadwigą hr. Tyszkiewiczówną z Birży (ur. 1857, zm. 1879). Z pierwszą żoną miał syna Alfreda, a z drugą córki: Marię (żonę Adama Jana Lubomirskiego) oraz Jadwigę (żonę Stanisława Lubomirskiego).
Przypisy
Linki zewnętrzne
Dzieła Adolfa Jełowickiego w bibliotece Polona