Adolf I (urodzony 25 stycznia 1526 we Flensburgu, zmarły 1 października 1586 na zamku Gottorp) – książę szlezwicko-holsztyński, który objął rządy na Gottorp od 1544 roku.
Życiorys
Adolf był trzecim synem króla Danii Fryderyka I z dynastii Oldenburgów, będącym drugim dzieckiem z jego drugiego małżeństwa z Zofią, córką księcia pomorskiego Bogusława X Wielkiego. Swoje wykształcenie oraz wychowanie zdobył na dworze cesarza Karola V Habsburga. W 1543 roku powrócił do kraju, aby domagać się podziału dziedzictwa po ojcu. W 1544 roku Holsztyn został podzielony między trzech młodszych braci króla Chrystiana III, a Adolf otrzymał część z zamkiem Gottorp.
Był bardzo aktywny w sprawach politycznych i wojskowych w Europie. Od 1547 roku służył cesarzowi Karolowi V, biorąc udział w wojnach przeciwko księciu Saksonii Maurycemu (1552) oraz królowi Francji Henrykowi II (oblężenie Metzu). Później, pod koniec lat 60. i na początku lat 70., wspierał księcia Albę w Niderlandach. W 1560 roku starał się o rękę królowej Anglii Elżbiety I.
Adolf dbał również o rozwój swojego księstwa. Z sukcesem starał się o jego terytorialne powiększenie (także za pomocą działań zbrojnych) oraz umocnienie. Zajmował się także rozwojem gospodarki, mając na uwadze projekt kanału łączącego Morze Północne z Bałtykiem, który nigdy nie został zrealizowany. Udoskonalił administrację oraz prawo. Prowadził działalność budowlaną, odbudowując Gottorp oraz przebudowując w stylu renesansowym inne zamki w księstwie. W 1567 roku założył gimnazjum w Szlezwiku. Układ z 1579 roku zakończył długotrwały spór dotyczący podległości Holsztynu wobec korony duńskiej. Po śmierci starszego brata Jana w 1580 roku, ponownie podzielono Holsztyn, co pozwoliło Adolfowi znacznie powiększyć granice swojego księstwa.
Od Adolfa wywodzi się dynastia szlezwicko-holsztyńska na Gottorp, będąca boczną linią Oldenburgów.
Rodzina
W 1564 roku Adolf wziął ślub z Krystyną heską, córką landgrafa Hesji Filipa Wielkodusznego. Z tego małżeństwa urodziło się dziesięcioro dzieci:
- Fryderyk II (ur. 21 kwietnia 1568, zm. 15 czerwca 1587) – książę szlezwicko-holsztyński na Gottorp od 1586 roku,
- Zofia (ur. 1 czerwca 1569, zm. 14 listopada 1634) – żona księcia meklemburskiego Jana VII,
- Filip (ur. 10 sierpnia 1570, zm. 18 października 1590) – książę szlezwicko-holsztyński na Gottorp od 1587 roku,
- Krystyna (12 lub 13 kwietnia 1573, zm. 8 grudnia 1625) – żona króla Szwecji Karola IX Sudermańskiego,
- Elżbieta (ur. 1574, zm. 1587),
- Jan Adolf (27 lutego 1575, zm. 31 marca 1616) – administrator arcybiskupstwa Bremy (1585-1596), książę szlezwicko-holsztyński na Gottorp od 1590 roku,
- Anna (ur. 1575, zm. 1615) – żona hrabiego Fryzji Wschodniej Enno III,
- Chrystian (ur. 1576, zm. 1577),
- Agnieszka (ur. 1578, zm. 1627),
- Jan Fryderyk (ur. 1 września 1579, zm. 3 września 1634) – administrator arcybiskupstwa Bremy od 1596 roku.
Genealogia
Bibliografia
Hermann Kellenbenz: Adolf I., Herzog von Schleswig-Holstein. W: Neue Deutsche Biographie. T. 1. Berlin: Duncker & Humblot, 1953, s. 86. [dostęp 2012-01-27].
Karl Jansen: Adolf: Herzog von Schleswig-Holstein. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 1. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1875, s. 111–113. [dostęp 2012-01-27].
Adolf Herzog v.Schleswig-Holstein-Gottorp. [w:] WW-Person [on-line]. [dostęp 2018-04-23].