Adolf Humeniuk (ur. 24 czerwca 1918 w Kołomyi, zm. 25 sierpnia 1963) był generałem brygady w Wojska Polskiego.
Życiorys
Był synem Michała, podoficera zawodowego WP, oraz Zofii z Lipińskich. W latach 1927–1931 ukończył cztery klasy szkoły podstawowej w Kołomyi, a następnie kontynuował edukację w Państwowym Gimnazjum Humanistycznym we Lwowie, gdzie w 1937 roku zdał maturę.
W listopadzie 1940 roku został wcielony do Armii Czerwonej, gdzie służył jako szeregowy, a później starszy szeregowy – zwiadowca w 136 Pułku Artylerii Ciężkiej z Tbilisi. Po inwazji Niemiec na ZSRR przeniesiono go do 13 samodzielnej kolumny pracy przy 326 Zakaukaskim Wojskowym Zarządzie Budownictwa, gdzie pracował jako ślusarz. Brał również udział w walkach na Kaukazie.
Od 2 września 1943 roku został powołany do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Ukończył Oficerską Szkołę Broni Pancernej, a 1 stycznia 1944 roku został awansowany na stopień chorążego w korpusie oficerów wojsk pancernych. Został przydzielony do 2 pułku czołgów 1 Brygady Pancernej 1 Armii WP jako dowódca czołgu. Uczestniczył w działaniach bojowych na trasie przez Lublin, Dęblin i Warkę. Od kwietnia 1945 roku, jako dowódca plutonu czołgów 2 Brygady Pancernej 1 Korpusu Pancernego, brał udział w bitwach m.in. w Myśliborzu, Nysie, Budziszynie, Dreźnie i Mielniku.
Po zakończeniu wojny pełnił funkcję dowódcy kompanii w 2 pułku czołgów 2 Brygady Pancernej. W marcu 1946 roku został zastępcą dowódcy 1 Batalionu Rozpoznawczego do spraw liniowych, a od maja 1946 roku był szefem sztabu 1 Warszawskiego Samodzielnego Batalionu Rozpoznawczego 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. W kwietniu 1947 roku objął stanowisko zastępcy szefa sztabu 2 pułku czołgów ds. taktyczno-wyszkoleniowych, a w sierpniu 1947 roku został szefem sztabu pułku. W latach 1947–1948 uczestniczył w kursie doskonalenia oficerów broni pancernej na poziomie szefów sztabu i dowódców pułku w Oficerskiej Szkole Broni Pancernej. Po zakończeniu kursu w lipcu 1948 roku wrócił na stanowisko szefa sztabu pułku, a od października 1949 roku był pomocnikiem dowódcy 6 pułku czołgów ciężkich we Wrocławiu odpowiedzialnym za wyszkolenie. Od lipca 1951 do października 1953 roku był dowódcą 6 pułku czołgów ciężkich.
W latach 1953–1954 uczestniczył w Kursie Doskonalenia Dowódców w Akademii Sztabu Generalnego WP. Od 3 listopada 1954 do 19 listopada 1956 roku pełnił funkcję dowódcy 11 Dywizji Zmechanizowanej w Żaganiu.
Od listopada 1956 do grudnia 1958 roku był słuchaczem Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. K. J. Woroszyłowa w Moskwie. Po powrocie do Polski w grudniu 1958 roku objął dowództwo 20 Dywizji Pancernej w Szczecinku. 6 października 1962 roku, na podstawie uchwały Rady Państwa PRL, otrzymał nominację na stopień generała brygady, którą wręczył mu 12 października 1962 roku w Belwederze przewodniczący Rady Państwa PRL Aleksander Zawadzki.
Zginął tragicznie w dniu 25 sierpnia 1963 roku w wypadku drogowym w pobliżu Piły, w którym samochód prowadzony przez generała wjechał pod pociąg. Został pochowany 28 sierpnia 1963 roku na Cmentarzu Wojskowym (Rakowickim) w Krakowie (kwatera 5 woj.-płd.-16).
Awanse
chorąży – 1944
podporucznik – 1945
porucznik – 1946
kapitan – 1946
major – 1948
podpułkownik – 1952
pułkownik – 1955
generał brygady – 1962
Życie prywatne
Mieszkał w Szczecinku. Od 1948 roku był żonaty z Krystyną z domu Sokół (1922-1996). Małżeństwo miało syna Michała (1955-1963) oraz córkę Ludmiłę Marię.
Ordery i odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1959)
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1958)
Krzyż Walecznych (1946)
Złoty Krzyż Zasługi (1954)
Srebrny Krzyż Zasługi (1946)
Medal za Warszawę 1939–1945 (1945)
Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk (1945)
Medal 10-lecia Polski Ludowej
Krzyż Wojenny Czechosłowacki 1939 (ČSSR)
Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” (1958)
Medal „Za wyzwolenie Warszawy” (ZSRR, 1945)
Medal za Zdobycie Berlina (ZSRR, 1945)
Medal za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945 (ZSRR, 1945)
Przypisy
Bibliografia
„Wojskowy Przegląd Historyczny” nr 1 z 1964 r., s. 383
„Głos Koszaliński”, 27 sierpnia 1963 r., s. 2
„Żołnierz Wolności”, 27 sierpnia 1963 r., s. 2
W. Chłopek – „11 Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej. Zarys dziejów”, Wyd. Żagań 2005 r., s. 155
Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. I: A-H, Toruń 2010, s. 541-543.