Adolf Hoffmeister
Adolf Hoffmeister (urodzony 15 sierpnia 1902 w Pradze; zmarł 24 lipca 1973 w Říčkach) był czeskim malarzem, karykaturzystą, ilustratorem, scenografem, pisarzem, dramaturgiem, tłumaczem, dziennikarzem, historykiem i krytykiem sztuki, a także politykiem, dyplomatą i podróżnikiem. W 1967 roku otrzymał tytuł Artysty narodowego.
Życiorys
Adolf Hoffmeister przyszedł na świat w znanej praskiej rodzinie, która do dziś jest właścicielem luksusowego hotelu „Hoffmeister” zlokalizowanego na praskiej Malej Stranie.
Mimo przynależności do zamożnej klasy społecznej, Hoffmeister miał lewicowe poglądy polityczne. W październiku 1920 roku stał się najmłodszym członkiem grupy czeskich intelektualistów, wśród których był również pisarz i przyszły laureat nagrody Nobla z 1984 roku, Jaroslav Seifert (1901–1986). Wspólnie stworzyli lewicową formację artystyczną „Devětsil” (lepiężnik), a Hoffmeister objął stanowisko pierwszego sekretarza tej grupy. W tym okresie zawiązał przyjaźń z Franzem Kafką, a jego pasją było rysowanie portretów przyjaciół oraz tworzenie karykatur politycznych.
W latach trzydziestych XX wieku, gdy władze hitlerowskie przekształciły satyryczny tygodnik „Simplicissimus” w pismo rozrywkowe, co zmusiło wielu jego współpracowników do emigracji, Hoffmeister wziął udział w wydawaniu w Pradze, wspólnie z niemieckimi emigrantami, antyfaszystowskiego tygodnika „Simplicus”, a później „Simpl”. Uciekł z okupowanej Czechosłowacji najpierw do Francji, gdzie przez siedem miesięcy był internowany, a następnie, po ucieczce, przedostał się przez Portugalię i Maroko do Stanów Zjednoczonych, skąd prowadził audycje radiowe dla swojej okupowanej ojczyzny.
Po zakończeniu wojny wrócił do Czechosłowacji, gdzie aktywnie uczestniczył w projektach kulturalnych UNESCO. W lutym 1948 roku poparł przewrót komunistyczny i został ambasadorem we Francji. Jednak na fali narastającej stalinizacji został pozbawiony swoich funkcji, pozostając jedynie profesorem na praskiej Akademii Sztuki Użytkowej, gdzie zajmował się ilustracjami do książek dla dzieci oraz filmami rysunkowymi we współpracy z Jiřím Trnką. Pełnił także rolę przewodniczącego komisji ds. oceny ideowej i artystycznej wartości znaczków pocztowych. W latach 1968–1969 na czechosłowackich znaczkach pocztowych pojawiło się wiele jego rysunków.
Po klęsce Praskiej Wiosny w 1968 roku wyjechał do Francji, gdzie objął stanowisko profesora na Université de Vincennes. Po powrocie do Pragi w 1970 roku spotkał się z towarzyskim bojkotem. Zmarł w samotności, żyjąc w wewnętrznej emigracji.
W 1938 roku, gdy Hoffmeister pisał libretto do opery dziecięcej „Brundibár” (Trzmiel) z muzyką Hansa Krásy, nie przypuszczał, że jej prapremiera odbędzie się w żydowskim sierocińcu w 1941 roku, a kolejne przedstawienia w getcie Theresienstadt. Kompozytor opery został zamordowany w Auschwitz w 1944 roku.
Literatura
Adolf Hoffmeister: Turysta mimo woli, Wydawnictwo Awir Katowice 1946