Adolf Godfrejów (ur. 25 maja 1852 w Dawidowie, zm. 29 kwietnia 1912 w Nowym Sączu) był polskim inżynierem kolejowym oraz działaczem sokolstwa polskiego.
Życiorys
Pochodził z angielskiej rodziny ziemiańskiej Godfrey, zamieszkującej Podole w Guberni podolskiej, w okolicach Uszyc, o bogatych tradycjach patriotycznych. Był synem powstańca styczniowego, Józefa Godfrejówa, oraz Henryki z Serwaczyńskich, a także wnukiem powstańca listopadowego (również Józefa). Obaj mężczyźni spoczywają na Starym Cmentarzu w Tarnowie. Godfrejów był żonaty z Emilią Webersfeld i miał jednego syna – Władysława, który był kapitanem WP oraz lekarzem weterynarii w Krakowie. Jego szwagrem był Edward Webersfeld, a także radca Wyższego Sądu Krajowego w Krakowie – Piotr Tomżyński. Dziadkowie Godfrejówa, z powodu uczestnictwa w powstaniu listopadowym, zostali represjonowani przez władze carskie i w 1842 roku emigrowali do Galicji. W regionie Galicji aż trzech członków rodziny Godfrejów zajmowało stanowiska urzędników kolejowych.
Galicyjska Kolej Transwersalna
W 1876 roku Godfrejów ukończył Katedrę Budownictwa Drogowego i Wodnego Akademii Technicznej we Lwowie, pod kierunkiem profesora inż. Józefa Rychtera. W latach 1878-1912 był członkiem Polskiego Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie.
W latach 80. XIX wieku pracował nad projektem linii kolejowej na trasie Nowy Sącz-Chabówka, która została otwarta 16 grudnia 1884 roku. To połączenie miało istotne znaczenie dla komunikacji Nowego Sącza z Husiatyniem, w kontekście rozwoju tzw. Galicyjskiej Kolei Transwersalnej. Obecnie w Chabówce znajduje się skansen kolejowy, który obsługuje zabytkowy tabor.
Godfrejów był częścią zespołu inżynieryjnego pod przewodnictwem Stanisława Rawicz Kosińskiego, który projektował most kolejowy nad Prutem w Jaremczu. Most, oddany do użytku w 1896 roku, miał długość 205 m i wysokość 32 m. Był to kamienny most o największej w ówczesnej Europie rozpiętości łuku.
Pełnił rolę radcy oraz inspektora ruchu w sekcji konserwacji linii kolejowej (znanej jako Sekcja Nowy Targ II).
Na emeryturę przeszedł w 1907 roku, po trzydziestu latach pracy w kolejnictwie, i osiedlił się w Nowym Sączu, gdzie został radnym miasta.
W 1907 roku wprowadzał poprawki do projektu kaplicy św. Kazimierza w Nowym Sączu. Na przełomie lat 1907/1908 współprojektował nowy, secesyjny dworzec kolejowy w Nowym Sączu, nadzorując jego budowę do 1909 roku.
Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Samborze
W 1890 roku wstąpił do samborskiego gniazda „Sokoła”, które wówczas liczyło 65 członków. Na pierwszym, założycielskim zebraniu 21 lutego 1890 roku, prezesem został dr Ignacy Petelenz, dyrektor samborskiego gimnazjum klasycznego, a wiceprezesem burmistrz Sambora, dr Ignacy Budzynowski.
Godfrejów projektował i nadzorował budowę nowego gmachu sokolstwa w imieniu towarzystwa. W 1902 roku miasto przekazało działkę pod budowę Domu „Sokoła”. 20 kwietnia 1903 roku magistrat zatwierdził plany budowlane. Od 12 lipca 1903 roku budowę prowadziła lwowska firma budowlana inż. Bronisława Bauera i Spółki. Nadzór budowlany sprawował również miejski architekt, inż. Józef Hornung. Budynek, zaprojektowany w stylu wiedeńskiego „Landhausstil”, oddano do użytku w 1905 roku, chociaż uroczyste otwarcie miało miejsce już w dniach 5-6 listopada 1904 roku. Aktualnie znajduje się tam dom kultury.
W samborskim „Sokole” Godfrejów współpracował z innymi członkami gniazda w opracowywaniu instrukcji dla powstającego w mieście ruchu skautowego. Organizował również obchody sokolstwa galicyjskiego podczas zlotu przemyskiego (IV okręgu) „Sokoła”, który odbył się 3 lipca 1903 roku we Lwowie. Jego żona, Emilia z Webersfeldów, angażowała się w sokolskim Komitecie Polek.
Godfrejów otrzymał Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych oraz Medal Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych kolei cesarskich.
Był również aktywnym działaczem Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Nowym Sączu.
Zmarł w 1912 roku i spoczywa wraz z żoną na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Przypisy
Bibliografia
Jan Boberski, Politechnika Lwowska. 1844-1945. Wrocław 1993.
Szematyzmy Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskim, Lwów, 1808-1913.
J. Kachel, Galicja na torach czyli kolejowa historia Podbeskidzia. Łódź 2013.
S. Szuro, Informator statystyczny do dziejów społeczno-gospodarczych Galicji: koleje żelazne w Galicji w latach 1847-1914. Kraków 1997.
M. Rymar, Architektura dworców Kolei Karola Ludwika w Galicji w latach 1855-1910. Warszawa 2009.
M. Dęboróg-Bylczyński, Królestwo Galicji i Lodomerii. Nobilitacje jako konsekwencja monarchistycznego ustroju prowincji galicyjskiej. „Wiadomości Monarchistyczne”. 1, s. 29-30, 2006.
IV Zlot sokolstwa polskiego we Lwowie. Lwów 1903.
Jan Snopko, Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Galicji. 1867-1914. Białystok 1997.
Czasopismo Krakowskiego Towarzystwa Technicznego za rok 1891.