Adolf Furtwängler
Adolf Furtwängler (urodzony 30 czerwca 1853 we Fryburgu Bryzgowijskim, zmarły 10 października 1907 w Atenach) był niemieckim archeologiem, profesorem uniwersyteckim, historykiem sztuki oraz dyrektorem muzeum. Był ojcem dyrygenta i kompozytora Wilhelma Furtwänglera oraz dziadkiem archeologa Andreasa Furtwänglera.
Furtwängler urodził się we Fryburgu Bryzgowijskim, gdzie jego ojciec pełnił rolę nauczyciela. Edukację rozpoczął w swoim rodzinnym mieście, a następnie kontynuował studia w Lipsku i Monachium, gdzie zdobył uznanie Heinricha Brunna, którego metodę porównawczą w krytyce sztuki później rozwinął. W 1878 roku uczestniczył w wykopaliskach w Olimpii. W 1880 roku podjął pracę w Muzeum Berlińskim, a później wykładał w Berlinie (od 1884 roku) oraz w Monachium. Brał również udział w wykopaliskach na Eginie.
Kariera archeologa
Po ukończeniu studiów w Lipsku i obronie doktoratu we Fryburgu, którego tematem była praca Eros in der Vasenmalerei, spędził rok akademicki 1876–1878 na stypendium Deutsches Archäologisches Institut w Włoszech i Grecji. Brał udział w badaniach prowadzonych przez Heinricha Schliemanna w Olimpii.
W 1879 roku opublikował razem z Georgiem Loeschcke dzieło Mykenische Thongefäβe, w którym zaprezentowano ceramikę odkrytą w Mykenach i na Eginie. Publikacja ta stała się nie tylko ważnym narzędziem w datowaniu ceramicznych artefaktów, ale była także pierwszą na świecie kompletną publikacją materiałów ceramicznych z jednego konkretnego stanowiska archeologicznego. Furtwängler w swojej pracy rozróżnił style ceramiki (mykeński i geometryczny), co pomogło mu w precyzyjnej datacji. Wzory i rysunki na fragmentach ceramiki, które wcześniej były ignorowane, zaczęły być brane pod uwagę w ustalaniu stratygrafii stanowisk. Furtwängler jako pierwszy datował poziomy stratygraficzne na podstawie odnalezionych fragmentów ceramiki, nawet jeśli były to jedynie części większych naczyń.
Dzięki swoim osiągnięciom Furtwängler został zatrudniony jako asystent dyrektora w Królewskim Muzeum w Berlinie oraz wykładowca na Uniwersytecie Berlińskim. Jak sam później stwierdził, czas spędzony w muzeum był najlepszym okresem w jego życiu. Jego wiedza jako ceramologa jest widoczna w muzealnym katalogu tzw. Kolekcji Saburova.
W 1885 roku Furtwängler ożenił się z Adelheid Wendt. W tym samym roku opublikował katalog ceramiki greckiej Antikensammlung Berlin Beschreibung der Vasensammlung im Antiquarium w dwóch tomach. Jego renoma wzrosła dzięki publikacji Meisterwerke der griechischen Plastik w 1893 roku, dotyczącej antycznej rzeźby greckiej. Furtwängler zidentyfikował wielu autorów greckich dzieł, których kopie powstawały w okresie rzymskim. W 1891 roku zaproponował własną rekonstrukcję rzeźby Fidiasza Atena Lemnia z 450 roku p.n.e., która do dziś jest eksponowana w muzeum Albertinum w Dreźnie.
W 1894 roku Furtwängler opuścił Berlin, aby objąć wykłady po swoim byłym profesorze Heinrichu von Brunn. Rozpoczął nauczanie archeologii w Monachium i pełnił rolę dyrektora monachijskiej Gliptoteki. W 1900 roku opublikował Die Antiken Gemmen, dotyczące greckich ozdób. W 1904 roku zaczął wydawać razem z Karl W. Reichholdem serię poświęconą ceramice greckiej Griechische Vasenmalerei, która ukazywała się w zeszytach. Po jego śmierci, prace edytorskie kontynuował Friedrich Hauser, a trzeci tom ukazał się w 1932 roku.
Furtwängler powrócił także do prac badawczych w dziedzinie archeologii, pracując w świątyni Afai na Eginie. Wyniki jego badań zostały opublikowane w monografii w 1906 roku. Rok później archeolog zachorował na dyzenterię i zmarł w młodym wieku. Został pochowany w Atenach.
Wielu jego uczniów kontynuowało jego badania i prace.