Adolf Eichmann

Adolf Otto Eichmann

Adolf Otto Eichmann (urodzony 19 marca 1906 w Solingen, zmarł 1 czerwca 1962 w Ramli) był niemiecko-austriackim funkcjonariuszem nazistowskim, zbrodniarzem wojennym, który został skazany za ludobójstwo. Eichmann był głównym koordynatorem i wykonawcą planu ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej. Był członkiem organizacji, które po wojnie zostały uznane za przestępcze: Schutzstaffel, Sicherheitsdienst oraz Gestapo. W 1960 roku został schwytany w Argentynie przez Mosad, a następnie przewieziony do Izraela, gdzie otrzymał karę śmierci.

Dzieciństwo, rodzina i młodość

Eichmann pochodził z rodziny kalwińskiej, która była częścią niewielkiej protestanckiej mniejszości w katolickiej Austrii. Był synem Adolfa Karla Eichmanna oraz Marii z domu Schefferling. Jego dzieciństwo było szczęśliwe i dostatnie. W 1914 roku rodzina przeniosła się do Linzu, gdzie Eichmannowie cieszyli się szacunkiem jako przedstawiciele klasy średniej. Jako dziecko miał przyjaciół zarówno z burżuazji, jak i Żydów, a w domu nie rozmawiano o polityce. Wśród znajomych ojca byli Hugo Kaltenbrunner oraz Andreas Bolek, weteran I wojny światowej, który w trudnych czasach wspierał rodzinę Eichmannów.

Matka Eichmanna urodziła pięcioro dzieci i zmarła w wieku 32 lat. Jego macocha, Maria Zawrzel, była osobą bardzo religijną, a w ich domu regularnie czytano Biblię. Eichmann nie miał jednak ciepłych wspomnień związanych z macochą i rodzeństwem przyrodnim.

Maria Zawrzel była spokrewniona z Żydami. W 1943 roku Eichmann pomógł córce kuzyna swojej macochy, pół-Żydówce, w ucieczce z III Rzeszy do Szwajcarii, gdzie czekałaby ją eksterminacja, którą Eichmann nadzorował.

W szkole podstawowej i średniej Eichmann nie był prymusem. Jego nauczycielem historii był dr Leopold Pötsch, który wcześniej uczył również Adolfa Hitlera.

Pierwsze kroki w polityce (do 1933)

W młodości Eichmann był członkiem austriackiego skautingu – Wandervogel, który skupiał głównie prawicowych działaczy oraz aktywistów paramilitarnych. W 1927 roku, za namową przyjaciela-arystokraty, dołączył do nacjonalistycznej organizacji Frontkämpfervereinigung Deutsch-Österreichs, prowadzonej przez pułkownika Hermanna von Hiltla. Organizacja ta była skrajnie antysemicka, a Eichmann nauczył się tam strzelać i maszerować, publicznie wyrażając swoje poglądy na temat Żydów, bolszewików i marksistów.

Pod wpływem ojca Eichmann próbował studiować inżynierię, ale nie ukończył studiów z powodu braku postępów. Pracował w firmie swojego ojca w Linzu, a następnie jako przedstawiciel handlowy, zajmując się dostawami paliwa. W okresie kryzysu został zwolniony, ale otrzymał odszkodowanie w postaci miesięcznej pensji za każdy rok pracy. Eichmann był aktywnym członkiem NSDAP i interesował się nazistowską prasą.

W 1932 roku, na namowę Ernsta Kaltenbrunnera, wstąpił do austriackiej partii nazistowskiej oraz do austriackiego odłamu SS, gdzie zyskał numer 899 895. Został przydzielony do SS Standarte 37, a jego działalność polityczna i wojskowa wkrótce się rozwijała.

Działalność w latach 1933–1938

W 1933 roku Eichmann przeniósł się do Bawarii, gdzie pracował pod dowództwem SS-Sturmbannführera Karla von Pichlem. Zajmował się przechwytywaniem nazistów uciekających z Austrii. W 1934 roku trafił do Dachau, gdzie przechodził szkolenie wojskowe i indoktrynację ideologiczną. W 1935 roku wstąpił do SD, gdzie zajmował się sprawami masońskimi. Eichmann ożenił się z Veroniką Liebl, z którą miał dostatnie życie w Berlinie. Veronika nie angażowała się w politykę, zajmując się rodziną.

Edler von Mildenstein, jeden z jego przełożonych, wspierał syjonizm, co zainspirowało Eichmanna do pogłębiania wiedzy w tej dziedzinie. Mimo chęci nauki języka hebrajskiego, jego przełożeni odrzucili ten pomysł. Eichmann został przydzielony do sekcji żydowskiej, w której zyskiwał coraz większe znaczenie.

Od wcielenia Austrii do konferencji w Wannsee

Tuż przed Anschluss Austrii Eichmann przygotowywał kartotekę wrogów Rzeszy. Po włączeniu Austrii do III Rzeszy rozpoczęły się brutalne pogromy Żydów. Eichmann, jako nowy szef biura, wyznaczał, kto ma być aresztowany lub deportowany do obozów. Wkrótce wdrożono Ustawy Norymberskie, a Eichmann zorganizował biuro w luksusowym pałacu Rothschildów.

Jego celem było usunięcie Żydów z kraju. Aby zdobyć zaufanie lokalnej społeczności żydowskiej, wydobył z więzień specjalistów-syjonistów i zmusił ich do współpracy. Eichmann założył Żydowskie Centralne Biuro Emigracyjne, które miało na celu przymusową emigrację Żydów z Austrii.

Dzięki przejmowaniu żydowskich majątków i kont bankowych, Eichmann zdobywał znaczne fundusze. Na początku 1938 roku Eichmann zorganizował deportacje Żydów z Czechosłowacji, a jego biuro stało się wzorem dla innych urzędów emigracyjnych.

Od konferencji w Wannsee do inwazji na Węgry

Konferencja w Wannsee w styczniu 1942 roku była decydującym momentem w planowaniu ostatecznego rozwiązania. Eichmann, jako główny koordynator, miał za zadanie wdrożenie planu eksterminacji Żydów. Współpraca z innymi agencjami, takimi jak Gestapo czy policja kryminalna, była kluczowa dla realizacji polityki nienawiści wobec Żydów.

W 1944 roku Eichmann został wysłany do Budapesztu, gdzie zorganizował masowe deportacje Żydów do obozów zagłady. Dzięki współpracy z węgierską żandarmerią, deportacje odbywały się w nieludzkich warunkach. W sumie około 437 403 Żydów węgierskich zostało deportowanych do Auschwitz-Birkenau.

Od inwazji na Węgry do kapitulacji III Rzeszy

W miarę zbliżania się końca wojny Eichmann starał się ukryć swoje działania i zacierali ślady Ostatecznego Rozwiązania. Po kapitulacji III Rzeszy, Eichmann zdołał uciec do Argentyny, gdzie żył pod fałszywym nazwiskiem Ricardo Klement.

Uprowadzenie i proces

W 1960 roku Eichmann został porwany przez Mosad i przewieziony do Izraela, gdzie stanął przed sądem. Proces przyciągnął uwagę mediów i opinii publicznej, a Eichmann został oskarżony o zbrodnie przeciwko ludzkości i ludobójstwo. W wyniku procesu, w 1962 roku, został skazany na karę śmierci przez powieszenie.

Eichmann nie wyraził skruchy ani nie potępił swoich działań, a jego ostatnie słowa brzmiały: „Nie żałuję niczego”. Wyrok wykonano w nocy z 31 maja na 1 czerwca 1962 roku, a jego prochy zostały rozsypane w międzynarodowych wodach Morza Śródziemnego.

Przesłanie i dziedzictwo

Proces Eichmanna przypomniał o zbrodniach nazistowskich i skłonił do refleksji nad rolą jednostki w systemie totalitarnym. Pojmanie i proces Eichmanna były dla wielu symbolem sprawiedliwości oraz przypomnieniem o tragedii Holokaustu. Równocześnie stały się punktem wyjścia do dyskusji o pamięci, winie i odpowiedzialności za zbrodnie wojenne w XX wieku.