Adolf Bogusław Dostal (ur. 30 grudnia 1873 w Veleslavínie-Praga, zm. wiosną 1940 w Charkowie) był podpułkownikiem intendentem Wojska Polskiego, działaczem na rzecz niepodległości, burmistrzem Ottyni w czasach II Rzeczypospolitej oraz ofiarą zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się 30 grudnia 1873 roku w Veleslavínie (obecnie będącej częścią Pragi) w rodzinie czeskiego pochodzenia, jako syn Leopolda i Marii. Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Karola. W latach 1894-1895 odbył obowiązkową służbę wojskową w 8 Pułku Piechoty Obrony Krajowej. 1 stycznia 1897 roku uzyskał stopień podporucznika rezerwy i był przydzielony do 13 Pułku Piechoty Obrony Krajowej w Ołomuńcu. Działał również jako redaktor czasopisma „Zlatá Praha”.
W trakcie I wojny światowej w marcu 1916 roku został przydzielony do Legionów Polskich, najpierw do Stacji Zbornej w Pradze, a następnie do Stacji Zbornej LP w Przemyślu, gdzie został mianowany komendantem. W 1917 roku leczył się w Karlsbadzie. Służył w Intendenturze II Brygady Legionów Polskich i otrzymał stopień porucznika kancelaryjnego legionów. Od połowy stycznia 1918 roku pracował w kancelarii referenta sanitarnego w ramach działu superrewizji Dowództwa Uzupełnień Polskiego Korpusu Posiłkowego.
Jako kapitan Polskiego Korpusu Posiłkowego, na podstawie reskryptu Rady Regencyjnej z 31 października 1918 roku, został przydzielony do Wojska Polskiego, zachowując swój stopień. 15 kwietnia 1919 roku, w stopniu kapitana, został przeniesiony z Warszawskiej Stacji Zbornej do Sekcji Poborów i Uzupełnień w Departamencie VII Intendentury Ministerstwa Spraw Wojskowych. W czasie wojny polsko-bolszewickiej pracował w Ministerstwie Spraw Wojskowych. W listopadzie 1920 roku awansował do stopnia majora gospodarczego z datą starszeństwa 1 kwietnia 1920 roku. Został także awansowany do stopnia podpułkownika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów rezerwy administracji, dział gospodarczy. W latach 1923-1924 służył w Departamencie VII Intendentury Ministerstwa Spraw Wojskowych, a w 1923 roku był nadetatowym oficerem rezerwowym Okręgowego Zakładu Gospodarczego I (w Warszawie jako oficer zatrzymany w służbie czynnej). Był referentem budżetowym w Oddziale III Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w 1924 roku. Ukończył Wyższą Szkołę Intendentury i pracował w Biurze Ogólno-Organizacyjnym II wiceministra Spraw Wojskowych. 30 września 1926 roku przeszedł w stan spoczynku i osiedlił się w Warszawie przy ul. Siennej 8 m. 19.
W okresie od kwietnia 1934 do 1935 roku pełnił funkcję burmistrza Ottyni.
W 1939 roku znajdował się w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Po rozpoczęciu II wojny światowej, podczas kampanii wrześniowej, działał jako oficer łącznikowy Legionu Czechów i Słowaków. Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku został aresztowany przez Sowietów i przewieziony do obozu w Starobielsku. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i potajemnie pochowany w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach, gdzie od 17 czerwca 2000 roku znajduje się oficjalny Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. Jest wymieniony na Liście Starobielskiej NKWD pod numerem 1051.
Jego żoną była Maria.
Upamiętnienie
5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło nadał mu pośmiertnie stopień pułkownika. Awans ogłoszono 9 listopada 2007 roku w Warszawie podczas uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
W ramach akcji „Katyń… pamiętamy” oraz „Katyń… Ocalić od zapomnienia” zasadzono Dąb Pamięci honorujący Adolfa Dostala przy Zespole Szkół i Placówek Oświatowych w Lidzbarku Warmińskim.
Ordery i odznaczenia
Krzyż Niepodległości – 19 grudnia 1933 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
Krzyż Walecznych (dwukrotnie).
Krzyż Obrony Państwa – Czechy, 2024, pośmiertnie.
Zobacz też
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
Bibliografia
Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1911. Wiedeń: styczeń 1911. (niem.).
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
Linki zewnętrzne
Żołnierze Niepodległości : Dostal, Adolf. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2022-08-06].