Adolf Doliński

Adolf Doliński, znany również jako A. Dol (urodzony 10 grudnia 1891 – zmarł 5 marca 1940) był aktorem, reżyserem oraz dyrektorem teatru, a także pisarzem i polskim żołnierzem. Służył jako kapitan w Korpusie Ochrony Pogranicza, brał udział w I wojnie światowej oraz był żołnierzem Legionów Polskich pod dowództwem Józefa Piłsudskiego.

Życiorys

Był synem maszynisty teatralnego. Uczył się w szkole dramatycznej prowadzonej przez Marię Hryniewiecką. Swoją karierę aktorską rozpoczął w 1909 roku w trupie Józefa Puchniewskiego. W latach 1911–12 pracował w Teatrze Popularnym w Warszawie, a następnie występował w teatrach w Kielcach, Płocku, Toruniu oraz Grudziądzu. Potem związał się z Teatrem Miejskim w Grodnie, gdzie reżyserował w Teatrze Garnizonowym spektakl Bitwa pod Grunwaldem na podstawie powieści Krzyżacy autorstwa Henryka Sienkiewicza. Od 3 czerwca 1916 roku walczył w 6 Pułku Piechoty Legionów Polskich. 27 sierpnia 1917 roku w Lublinie został uznany za inwalidę, zdolnego do służby w pospolitym ruszeniu bez broni.

W 1945 roku zorganizował zespół teatralny OM TUR w Kutnie, a następnie stworzył teatr wojskowy w Nowej Soli oraz objął stanowisko kierownika artystycznego w Domu Żołnierza we Wrocławiu. Po likwidacji tej instytucji przeniósł się do Bielawy, gdzie organizował teatr robotniczy, a później do Legnicy, gdzie zarządzał amatorskim teatrem dziewiarzy oraz lokalną komendą milicji obywatelskiej (1951-1952). W 1959 roku kierował teatem ludowym w Kunicach.

W latach 1938-39 napisał pięć opowiadań kryminalnych pod pseudonimem A. Dol, a także był autorem wodewilu żołnierskiego. Opowiadania kryminalne zostały wznowione dopiero w 2015 roku w serii „Kryminały przedwojennej Warszawy”.

Ordery i odznaczenia

Medal Niepodległości – 19 grudnia 1933, przyznany „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

Srebrny Krzyż Zasługi.

Publikacje

Na manewrach: wodewil żołnierski w dwóch aktach / w przeróbce i inscenizacji A. Dolińskiego (1935)
Blondynka czy brunetka, 1938, wznowione 2015
Inscenizacje i obrazki sceniczne, 1939
Zaklinacz wężów, 1939, wznowione 2015
O 5-ej w hotelu, 1939, wznowione 2015
Morfina i miłość, 1939, wznowione 2015
Amerykański spadek, 1939, wznowione 2015