Adnan Januzaj (urodzony 5 lutego 1995 w Brukseli) to belgijski piłkarz o albańskich korzeniach, który gra na pozycji pomocnika w hiszpańskim klubie Sevilla FC. Jako wychowanek FC Brussels, występował również w Anderlechcie, zanim w 2011 roku, w wieku 16 lat, dołączył do Manchesteru United, gdzie pozostawał do 2022 roku, grając następnie w Real Sociedad. Pierwszą część sezonu 2015/16 spędził na wypożyczeniu w Borussii Dortmund. Januzaj został powołany do reprezentacji na mistrzostwa świata 2018.
Kariera klubowa
Januzaj rozpoczął swoją karierę w FC Brussels, jednak w 2005 roku, w wieku 10 lat, przeniósł się do Anderlechtu. Po udanym sezonie, w marcu 2011 roku, przeszedł do Manchesteru United.
Pod koniec sezonu 2012/13 menedżer United, sir Alex Ferguson, włączył Januzaja do pierwszego zespołu, nadając mu numer 44. Choć nie zagrał w żadnym meczu, zasiadał na ławce rezerwowych podczas ostatniego spotkania sezonu przeciwko West Bromwich Albion. Dzięki swoim występom został uhonorowany nagrodą dla najlepszego zawodnika drużyny rezerw. Przed sezonem 2013/14 na stałe dołączył do pierwszej drużyny i pojechał z nią na przedsezonowe zgrupowanie w Azji, gdzie zdobył bramkę w meczu przeciwko Kitchee. Zagrał także w podstawowym składzie w benefisowym meczu Rio Ferdinanda przeciwko Sevilli, w którym United przegrało 1:3, ale Januzaj asystował przy jedynej bramce dla swojego zespołu.
11 sierpnia 2013 roku Januzaj oficjalnie zadebiutował w barwach klubu podczas meczu Tarczy Wspólnoty z Wigan Athletic, zmieniając w 84. minucie Robina van Persiego. Miesiąc później, 14 września, zadebiutował w Premier League, wchodząc w 66. minucie wygranego 2:0 meczu z Crystal Palace. 5 października 2013 roku wystąpił w podstawowym składzie podczas meczu z Sunderlandem, który United wygrało 2:1, zdobywając dwie bramki. Aby zniechęcić inne kluby do transferu Januzaja po wygaśnięciu jego umowy w czerwcu 2014 roku, 19 października podpisał z Manchesterem United nowy, pięcioletni kontrakt. 3 grudnia został nominowany do nagrody BBC Young Sports Personality of the Year.
Januzaj został pominięty w wstępnym składzie Manchesteru na rozgrywki Ligi Mistrzów, co zaskoczyło media. ówczesny menedżer David Moyes przyznał, że była to decyzja taktyczna, aby umożliwić zarejestrowanie dodatkowych zawodników. Januzaj nie był w klubie na tyle długo, aby kwalifikować się do „Listy B”, więc musiał zająć miejsce na 25-osobowej „Liście A”, co uniemożliwiło grę innemu piłkarzowi. Dopiero 7 października pojawiła się możliwość zarejestrowania go na „Liście B”, jednak w związku z tym nie zagrał w dwóch pierwszych meczach Manchesteru, z Bayerem 04 Leverkusen i Szachtarem Donieck. Mógł wystąpić dopiero od trzeciego meczu fazy grupowej, przeciwko hiszpańskiemu Realowi Sociedad, jednak nie zagrał ani w tym, ani w rewanżu z Bayerem. W Ligi Mistrzów zadebiutował 10 grudnia 2013 roku w meczu z Szachtarem w Manchesterze.
W trakcie sezonu 2013/14 Januzaj zdobył złą reputację symulanta, za co był ukarany żółtymi kartkami, począwszy od debiutu z Sunderlandem w październiku 2014 roku. Otrzymał także kartkę w grudniu 2013 roku w meczu z West Hamem United, gdy upadł, mimo że nie został zaatakowany. Trzecią żółtą kartkę dostał 1 stycznia 2014 roku w meczu z Tottenhamem Hotspur, stając się drugim najczęściej karanym graczem w Premier League za symulowanie. Kara ta wzbudziła kontrowersje, ponieważ Januzaj został powalony przez Danny’ego Rose’a, a część obserwatorów twierdziła, że Rose „nie był skupiony na piłce”. David Moyes wielokrotnie poruszał z Januzajem temat symulowania, lecz również apelował o większą ochronę dla swojego zawodnika przed nadgorliwymi obrońcami.
31 sierpnia 2015 roku Januzaj został wysłany na roczne wypożyczenie do Borussii Dortmund, jednak już 7 stycznia 2016 roku zdecydowano o skróceniu wypożyczenia i powrocie piłkarza do Manchesteru.
12 sierpnia 2016 roku Januzaj ponownie udał się na wypożyczenie – tym razem na rok trafił do Sunderlandu, gdzie spotkał się z byłym szkoleniowcem z Manchesteru United, Davidem Moyesem.
12 lipca 2017 roku podpisał kontrakt z Realem Sociedad.
31 sierpnia 2022 roku dołączył do Sevilli na zasadzie wolnego transferu z Real Sociedad. 7 września zadebiutował w hiszpańskim zespole, wchodząc na boisko w meczu z Manchesterem City w pierwszej kolejce grupy G Ligi Mistrzów.
3 lutego 2023 roku Januzaj został wypożyczony na pół roku do İstanbul Başakşehir.
Kariera reprezentacyjna
Januzaj miał możliwość reprezentowania Belgii z powodu miejsca urodzenia, Albanii z uwagi na pochodzenie, Turcji z powodu korzeni dziadków oraz Serbii z racji spornego statusu ojczyzny jego rodziców – Kosowa. Mógł również występować w reprezentacji Kosowa, która do 2016 roku nie była członkiem FIFA, przez co nie mogła brać udziału w oficjalnych rozgrywkach. W październiku 2013 roku selekcjoner reprezentacji Anglii, Roy Hodgson, ogłosił, że The Football Association zamierza obserwować sytuację Januzaja w kontekście przyszłych powołań. Mimo medialnych spekulacji, Januzaj nie spełniał jednak wymogów do reprezentowania Anglii, które zostały określone w Home Nations Agreement, według którego zawodnik musi przez minimum pięć lat szkolić się w danym kraju przed osiągnięciem osiemnastego roku życia.
Belgia
W czerwcu 2013 roku Marc Van Geersom, były selekcjoner reprezentacji Belgii U-18 i U-19, ujawnił, że Januzaj kilkakrotnie odrzucał powołania do kadry Belgii, preferując grę w barwach Albanii lub Kosowa.
7 października 2013 roku Marc Wilmots próbował powołać Januzaja na mecze eliminacyjne Mistrzostw Świata 2014 z Chorwacją i Walią, jednak Januzaj odmówił, twierdząc, że nie podjął jeszcze decyzji. 16 października 2013 roku zasugerowano, że Januzaj mógłby zdecydować się na reprezentowanie Belgii, jeśli znalazłby się w składzie powołanym na Mistrzostwa Świata 2014.
23 kwietnia 2014 roku Wilmots oficjalnie ogłosił, że Januzaj postanowił reprezentować Belgię. Dzień później tę informację potwierdził również menedżer piłkarza, Dirk De Vriese.
13 maja 2014 roku Januzaj znalazł się w 24-osobowej wstępnej kadrze Belgii na Mistrzostwa Świata 2014. Dwa tygodnie później zadebiutował w narodowych barwach w towarzyskim meczu z Luksemburgiem, który jednak został uznany przez FIFA za nieoficjalny z powodu zbyt dużej liczby zmian. 3 czerwca znalazł się w ostatecznej kadrze Belgii na Mistrzostwa Świata, a cztery dni później oficjalnie zadebiutował w meczu towarzyskim z Tunezją, wygranym 1:0. Januzaj wystąpił w barwach Belgii na Mistrzostwach Świata w Rosji, gdzie w meczu z Anglią zdobył swoją pierwszą bramkę reprezentacyjną, a mecz zakończył się wynikiem 1:0.
Statystyki kariery
(aktualne na 19 kwietnia 2023)
Sukcesy
Manchester United
- Tarcza Wspólnoty: 2013
Indywidualne
- Denzil Haroun Reserve Team Player of the Year: 2012/13
- Złota Piłka Blue Stars/FIFA Youth Cup: 2013
Życie prywatne
Januzaj urodził się w Brukseli, dokąd jego rodzina emigrowała w 1992 roku, gdy jego ojciec uciekał przed rekrutacją do Jugosłowiańskiej Armii. Ojciec Januzaja był najstarszym z sześciorga rodzeństwa z Istok w Kosowie. Wujkowie Januzaja, Januz i Shemsedin, walczyli w Armii Wyzwolenia Kosowa, która dążyła do niepodległości podczas wojny domowej. Rodzina ze strony matki Januzaja została deportowana do Turcji przez jugosłowiańskie władze w ramach planu stłumienia albańskich aspiracji nacjonalistycznych. Od momentu ogłoszenia niepodległości przez Kosowo w 2008 roku, Januzaj regularnie odwiedza swoich dalszych krewnych latem.
Przypisy
Bibliografia
Adnan Januzaj, [w:] baza Transfermarkt (zawodnicy) [dostęp 2020-11-24].
A. Januzaj, [w:] baza Soccerway (zawodnicy) [dostęp 2021-01-02].
Adnan Januzaj w bazie Soccerbase (ang.)
Adnan Januzaj w bazie National Football Teams (ang.)