Admirałtiejskije Wierfi
Admirałtiejskije Wierfi (w języku polskim: Stocznie Admiralicji) to rosyjska stocznia okrętowa, która jest częścią Obiedinionnoj Sudostroitielnoj Korporacii. Jej historia sięga 1800 roku, kiedy to została założona w Sankt Petersburgu przez cara Pawła I. Stocznia, zlokalizowana na skrzyżowaniu rzek Newa i Fontanka, początkowo nosiła nazwę Nowa Stocznia Admiralicji, a jej powstanie było odpowiedzią na ograniczenia rozwoju stoczni Admiralicji, która istniała od 1704 roku, założonej przez Piotra Wielkiego. Stara stocznia była ograniczona przez rozwój miasta, co spowodowało, że nowa stocznia szybko stała się centralnym punktem rosyjskiego budownictwa okrętowego.
Modernizacja i rozwój
W latach 1862–1863 stocznia przeszła znaczną modernizację, co umożliwiło budowę stalowych statków parowych. W rezultacie wzrosła liczba zamówień wojskowych, a od tego momentu, aż do rewolucji w 1917 roku, Nowa Stocznia Admiralicji stała się głównym dostawcą dużych okrętów dla rosyjskiej floty. Po połączeniu z sąsiednią stocznią Galernyj Ostrow 1 stycznia 1908 roku, stocznia otrzymała nazwę Stocznia Admiralicji (Admirałtiejskij Sudostroitielnyj Zawod, ASZ). Po rewolucji zmieniła nazwę na stocznię imienia Marti, ku czci francuskiego marynarza-rewolucjonisty André Marty’ego. W latach 1921–1926 stocznia była administracyjnie połączona ze Stocznią Bałtycką w ramach starań radzieckiego rządu o rehabilitację przemysłu stoczniowego. W 1937 roku zmieniono jej nazwę na zakład nr 194, a w grudniu 1957 roku powrócono do nazwy Stocznia Admiralicji.
Produkcja okrętów
W XIX wieku stocznia skupiała się przede wszystkim na budowie dużych okrętów wojennych, ale od początku XX wieku jej głównym kierunkiem stały się okręty podwodne, w tym po II wojnie światowej również okręty podwodne z napędem jądrowym. Wśród najbardziej znanych jednostek zbudowanych przed 1939 rokiem znajdują się pierwszy rosyjski parowiec „Jelizawieta” oraz krążownik „Aurora”.
Okres II wojny światowej i później
Po ataku Niemiec na Związek Radziecki w 1941 roku produkcja w stoczni została wstrzymana. Po wojnie, oprócz dokończenia krążownika „Żelezniakow” i innych przedwojennych projektów, stocznia wzięła udział w programie budowy krążowników typu Swierdłow. Do momentu zakończenia budowy okrętów nawodnych zrealizowano jedynie 3 jednostki tego typu. Od połowy lat 50. XX wieku stocznia rozpoczęła produkcję jednostek cywilnych, w tym pierwszego lodołamacza atomowego „Lenin”, ale jednocześnie kontynuowała swoją specjalizację w budowie okrętów podwodnych. Wśród najbardziej znanych serii okrętów tej klasy znajdują się jednostki z napędem jądrowym projektu 671 (NATO: Victor). W związku z rosnącymi rozmiarami kolejnych typów radzieckich atomowych okrętów podwodnych, zwodowane jednostki były transportowane na barkach przez Kanał Białomorski do Siewierodwińska, gdzie były wykańczane w Zakładzie nr 402.
Przypisy
Bibliografia
Norman Polmar: Submarines Of The Russian and Soviet Navies, 1718-1990. Jurrien Noot. Wyd. I. Annapolis: Naval Institute Press, 1990. ISBN 0-87021-570-1. Brak numerów stron w książce.