Admiral Pitka

Admiral Pitka (A230)

Admiral Pitka (A230) to okręt logistyczny i dowodzenia, który pełnił rolę okrętu flagowego marynarki Estonii. Wcześniej był duńskim okrętem patrolowym ochrony rybołówstwa noszącym nazwę Beskytteren (F340). Jest to jedyny okręt tego typu, który służył w marynarce Danii od 1976 do 2000 roku, a następnie w Estonii do 2013 roku.

Budowa i opis

Jeden z okrętów inspekcyjnych ochrony rybołówstwa (inspektionsskib) został zamówiony w październiku 1973 roku dla Królewskiej Marynarki Duńskiej. Był rozwinięciem okrętów typu Hvidbjørnen, zaprojektowanych z myślą o patrolowaniu w rejonach Wysp Owczych i Grenlandii, dlatego określano je również jako patrolowce arktyczne. Stępka została położona 11 grudnia 1974 roku w stoczni Aalborg Værft w Aalborgu. 25 maja 1975 roku książę Knud ochrzcił okręt, nadając mu imię „Beskytteren”, a wodowanie kadłuba miało miejsce 29 maja 1975 roku. Okręt został przyjęty do służby 15 grudnia 1975 roku, a całkowity koszt budowy wyniósł 50 milionów koron.

Okręt miał wyporność standardową 1824 t, a w stanie pustym 1651 t, osiągając pełną wyporność 1970 t. Długość kadłuba wynosiła 74,78 m, a długość między pionami 69 m. Szerokość wynosiła 12,16 m, a maksymalne zanurzenie na rufie osiągało 5,21 m (na dziobie 3,36 m). Kadłub, podobnie jak wcześniejsze okręty typu Hvidbjørnen, został wykonany ze stali z wzmocnieniami przeciwlodowymi. Na dziobie zainstalowany był ster strumieniowy.

Okręt był napędzany przez trzy silniki wysokoprężne B&W (Burmeister & Wain) Alpha 16V23LU, każdy o mocy 1790 kW przy 825 obr./min, które napędzały jedną czteropłatową śrubę nastawną. Dzięki tym silnikom maksymalna prędkość wynosiła 18,5 węzła, a przy użyciu jednego silnika zasięg osiągał 6000 mil morskich przy prędkości 13 węzłów.

Uzbrojenie okrętu obejmowało półautomatyczną armatę uniwersalną kal. 76 mm M/61 LvSa (amerykańska Mk 22 L/50 na podstawie Mk 22) z maską przeciwodłamkową. Dodatkowo posiadał dwa wkm 12,7 mm oraz do 1986 roku zrzutnię bomb głębinowych. Do tego czasu okręt był także wyposażony w dwa działka salutacyjne kal. 37 mm. Okręt miał lądowisko dla śmigłowca pokładowego z hangarem. Początkowo używano śmigłowca Aerospatiale Alouette III, a od 1981 roku Westland Lynx Mk 80/91, jednak w czasie służby w Estonii okręt nie posiadał śmigłowca.

Służba w Danii i modernizacje

Beskytteren wszedł do służby w Królewskiej Marynarce Duńskiej 27 lutego 1976 roku, nosząc numer burtowy F340.

W latach 1985–1986 okręt przeszedł modernizację w Orlogsværftet w Kopenhadze. Zmieniono m.in. stację radiolokacyjną obserwacji nawodnej Plessey AWS-6 z anteną belkową na radar nawigacyjny Litton Decca E z kulistą obudową z tworzywa sztucznego. Usunięto także zrzutnię bomb głębinowych oraz działka salutacyjne.

W grudniu 1999 roku Dania zaproponowała przekazanie okrętu Estonii. Po zaakceptowaniu oferty, „Beskytteren” został wycofany ze służby 21 listopada 2000 roku.

Służba w Estonii

Okręt wszedł do służby w Marynarce Estońskiej 21 listopada 2000 roku jako okręt logistyczny i dowodzenia, stając się jej okrętem flagowym. Otrzymał imię na cześć admirała Johana Pitki i numer burtowy A230. W estońskiej marynarce załoga liczyła 43 osoby, a okręt nie przewoził śmigłowca.

Oprócz pełnienia funkcji okrętu dowodzenia, służył także jako zaplecze logistyczne dla jednostek przeciwminowych. Uczestniczył w manewrach BALTOPS w czerwcu 2001 i 2002 roku, odwiedzając w tym czasie Gdynię. Od marca 2005 do maja 2006 roku był okrętem flagowym stałej grupy przeciwminowej SNMCMG1 Sił Odpowiedzi NATO, a w listopadzie 2005 roku odwiedzał polskie porty: Gdynię i Świnoujście.

13 czerwca 2013 roku okręt został wycofany ze służby i przygotowany do zwrotu Danii, zgodnie z pierwotną umową. Po przeanalizowaniu sytuacji Dania zrezygnowała z przejęcia okrętu, a podjęto decyzję o jego złomowaniu, z możliwością przekazania części wyposażenia do celów dydaktycznych Estońskiej Akademii Morskiej.

Przypisy

Bibliografia

Tomasz Grotnik. Pożegnanie admirała. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 7-8/2013. XVIII (136), lipiec–sierpień 2013. Warszawa: Magnum X.