Admirał Makarow (2015)

Admirał Makarow

Admirał Makarow (ros. Адмирал Макаров) to fregata rakietowa Floty Czarnomorskiej Federacji Rosyjskiej, należąca do typu Admirał Grigorowicz (projekt 11356M), powstała na początku XXI wieku. Jest to kolejny okręt noszący tę nazwę, dedykowaną admirałowi Stiepanowi Makarowowi. Okręt wszedł do służby w grudniu 2017 roku i brał udział w inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku. 6 maja 2022 roku w mediach pojawiły się doniesienia o jego uszkodzeniu lub nawet zatopieniu, jednak informacja ta została zdementowana. Od maja 2022 roku jest okrętem flagowym Floty Czarnomorskiej.

Fregata ma wyporność około 4 tysięcy ton, długość 124,8 metrów i szerokość 15,2 metrów. Jej napęd stanowią turbiny gazowe, które umożliwiają osiąganie prędkości do 32 węzłów. Główne uzbrojenie obejmuje armatę kal. 100 mm oraz pionowe wyrzutnie pocisków przeciwlotniczych średniego zasięgu Sztil-1 oraz pociski przeciwokrętowe Oniks lub manewrujące Kalibr.

Budowa

„Admirał Makarow” był trzecią fregatą rakietową zbudowaną w ramach projektu 11356M. Te jednostki, zaprojektowane i zbudowane w Rosji, były pierwszymi większymi okrętami nawodnymi, które powstały dla Floty Czarnomorskiej po rozpadzie ZSRR. Ich konstrukcja inspirowana była fregatami typu Talwar, stworzonymi na zamówienie Indii, które były rozwinięciem wcześniejszych radzieckich projektów. W odróżnieniu od starszych okrętów, wyróżniały się nowoczesnym kształtem burt kadłuba oraz nadbudówek, zgodnym z wymaganiami dotyczącymi trudnowykrywalności (stealth).

Stępkę pod budowę „Admirała Makarowa” położono w stoczni Jantar w Królewcu 29 lutego 2012 roku, a okręt wodowano 2 września 2015 roku. We wrześniu 2017 roku zakończono państwowe próby odbiorcze, a jednostka weszła do służby 27 grudnia 2017 roku.

Skrócony opis

Fregata ma całkowitą długość 124,8 m i maksymalną szerokość 15,2 m. Zanurzenie przy wyporności bojowej wynosi 4,2 m, a z gruszką dziobową – 5,8 m. Wyporność normalna to 3300 ton, bojowa wynosi 4035 ton, a pełna to 4500 ton. Napęd składa się z czterech turbin gazowych w układzie COGAG, które napędzają dwie śruby: dwie marszowe oraz dwie dla mocy szczytowej, osiągając łączną moc 60 900 KM (45 400 kW). Umożliwia to osiąganie maksymalnej prędkości 30 węzłów, a krótkotrwałej 32 węzły. Zasięg pływania przy prędkości ekonomicznej 14 węzłów wynosi 4850 mil morskich, natomiast przy 30 węzłach – 700 mil morskich.

Głównym systemem uzbrojenia ofensywnego jest ośmiokomorowa wyrzutnia pionowa w części dziobowej, zdolna do wystrzeliwania ośmiu pocisków manewrujących. Można z niej odpalać pociski przeciwokrętowe 3M55 Oniks lub pociski manewrujące rodziny Kalibr: przeciwokrętowe 3M-54, woda-ziemia 3M-14 oraz rakietotorpedy 91RE1. Brak uniwersalnych pocisków ogranicza zestaw zabieranych pocisków do zwalczania konkretnych celów. Drugim systemem uzbrojenia rakietowego są dwa 12-komorowe bloki pionowych wyrzutni Sztil-1 (Tornado) dla pocisków przeciwlotniczych średniego zasięgu 9M317M. Mogą one zwalczać cele powietrzne na wysokości do 15 000 m i w odległości do 50 km, a w razie potrzeby także cele nawodne. Wyrzutnie umieszczone są na dziobie, pomiędzy armatą a wyrzutniami pocisków Oniks/Kalibr. Uzbrojenie rakietowe dopełniają osiem wyrzutni przenośnych pocisków krótkiego zasięgu 9K38 Igła-1.

Uzbrojenie artyleryjskie obejmuje szybkostrzelna armatę uniwersalną kal. 100 mm A-190, umieszczoną na dziobie w wieży o zmniejszonej skutecznej powierzchni odbicia. Całkowity zapas amunicji wynosi 480 pocisków. Jako zestaw obrony bezpośredniej służą dwa działka wielolufowe 30 mm AK-630M, rozmieszczone po bokach hangaru na rufie. Artyleria jest kierowana radarowo, a okręt ponadto przenosi broń maszynową.

Broń podwodną stanowią cztery wyrzutnie torped kal. 533 mm, przeznaczone głównie do odpalania ciężkich torped przeciwpodwodnych różnych modeli. Uzupełnia je pojedyncza dwunastoprowadnicowa wyrzutnia rakietowych bomb głębinowych RBU-6000, o zasięgu 5800 m i zapasie 96 bomb. Możliwości w zakresie zwalczania okrętów podwodnych zwiększa śmigłowiec pokładowy Ka-27, posiadający stały hangar i lądowisko na rufie.

Okręt wyposażony jest w stosunkowo bogaty zestaw sensorów, głównie z nowych wersji urządzeń pochodzących z czasów ZSRR, które są umiarkowanie nowoczesne. W jego skład wchodzą dwa radary obserwacji powietrznej i nawodnej (MR-760MA Friegat-M2EM i MR-352 Pozitiw-E), dwa radary wykrywania celów niskolecących MR-212 Wajgacz-Najada, radary naprowadzania pocisków przeciwlotniczych oraz Kalibr, radar artyleryjski, a także system hydrolokacyjny. Okręt dysponuje również urządzeniami walki radioelektronicznej.

Służba

Po podniesieniu bandery 27 grudnia 2017 roku w Królewcu, załoga okrętu rozpoczęła szkolenie na Morzu Bałtyckim. 29 lipca 2018 roku „Admirał Makarow” uczestniczył w paradzie w Petersburgu z okazji dnia marynarki, a w sierpniu rozpoczął przejście na Morze Czarne, pełniąc po drodze służbę na Morzu Śródziemnym. 5 października 2018 roku po raz pierwszy przybył do bazy Floty Czarnomorskiej w Sewastopolu.

Od listopada 2018 do początku marca 2019 roku pełnił służbę w składzie stałego rosyjskiego zespołu na Morzu Śródziemnym. Od września do grudnia 2019 roku ponownie działał na Morzu Śródziemnym, w tym w wrześniu z dowódcą Floty Czarnomorskiej wiceadmirałem Igorem Osipowiczem uczestniczył w uroczystości tygodnia rosyjskiego na Wyspach Jońskich. W listopadzie brał udział w ćwiczeniach z marynarką Algierii, a w grudniu z marynarką Syrii. Na początku 2020 roku ponownie udał się na Morze Śródziemne oraz Morze Czarne, wracając do bazy 10 kwietnia, po dwutygodniowej kwarantannie z powodu epidemii Covid-19. Kolejny rejs na Morze Śródziemne odbył od czerwca do października 2020 roku, a ponownie operował tam od maja do sierpnia 2021 roku.

Okręt uczestniczył w inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku. 22 marca zniszczył ukraiński okręt-bazę nurków „Netiszyn” (proj. 535 Krab) za pomocą pocisku przeciwlotniczego systemu Sztil-1, który uszkodzony osiadł na mieliznę. 6 maja 2022 roku w mediach pojawiły się doniesienia o jego poważnym uszkodzeniu lub nawet zatopieniu przez Siły Zbrojne Ukrainy, które miały użyć rakiet typu Neptun, co miało spalić okręt. 7 maja informacje te zostały zdementowane; okazało się, że zniszczonym okrętem był kuter desantowy typu Serna, który nie został trafiony Neptunami, lecz z drona Bayraktar w rejonie Wyspy Wężowej.

W drugiej połowie maja 2022 roku „Admirał Makarow” stał się okrętem flagowym Floty Czarnomorskiej po zatopieniu krążownika „Moskwa”.

Okręt prawdopodobnie został uszkodzony w nieokreślonym stopniu podczas ataku ukraińskich bezzałogowych łodzi wybuchowych na jednostki na redzie Sewastopola w nocy z 28 na 29 października 2022 roku. Z ujawnionego przez stronę ukraińską nagrania wynika, że dokonano skutecznego ataku na fregatę projektu 11356M, identyfikowaną jako „Admirał Makarow”. Późniejsze wiadomości określały uszkodzenia jako niewielkie. Do ataku użyto 7–8 łodzi Mykoła-3. Był to pierwszy tego rodzaju atak na rosyjskie jednostki, a podczas incydentu uszkodzony został również trałowiec „Iwan Gołubiec”.