Admirał (adm.)
Admirał to stopień wojskowy w polskiej marynarce wojennej, odpowiadający stopniowi generała w Wojskach Lądowych oraz Siłach Powietrznych. Odpowiedniki tego tytułu występują również w marynarkach wojennych innych krajów.
Geneza
Termin „admirał” pochodzi od arabskiego wyrażenia Amir al-Bahr, co oznacza „pan morza” – przywódcę floty. W XII wieku Wenecjanie oraz Genueńczycy zaczęli używać tytułu admirała, aby określić dowódcę floty w czasie bitew. Z czasem wprowadzono różnicowanie wśród admirałów: admirał dowodził flotą wojenną, wiceadmirał był jego zastępcą, a kontradmirał pełnił rolę najstarszego dowódcy wśród okrętów zakotwiczonych w porcie. W niektórych krajach funkcjonował także tytuł admirała floty, który oznaczał stałego dowódcę całej marynarki wojennej, odpowiedzialnego także w czasie pokoju.
Dowództwa flot zaczęto nazywać admiralicjami, które w wielu krajach przetrwały do dzisiaj, pełniąc rolę ministerstw (jak np. Admiralicja Brytyjska) lub dowództw sił morskich (jak Admiralicja Federacji Rosyjskiej). W XIII wieku we Francji tytuły admiralskie stały się stopniami wojskowymi, a podobne zmiany miały miejsce w innych państwach. Najpóźniej zreformowano je w Wielkiej Brytanii, gdzie system stanowisk admiralskich obowiązywał aż do 1864 roku.
Użycie
W Polsce stopień admirała został wprowadzony w 1921 roku, równocześnie z innymi stopniami Marynarki Wojennej. Wcześniej, od 1918 roku, używano stopnia generała pułkownika marynarki, zapożyczonego z Wojsk Lądowych. Od momentu jego utworzenia, admirał stał się najwyższym stopniem wojskowym w polskiej Marynarce Wojennej. W latach 1921–2002 znajdował się w hierarchii powyżej wiceadmirała i odpowiadał stopniowi generała broni. W 2002 roku wprowadzono pomiędzy wiceadmirałem a admirałem stopień admirała floty, a admirał zyskał status równy generałowi w Polskich Wojskach Lądowych oraz Siłach Powietrznych.
Stopień wojskowy admirała przypisany jest do grupy uposażenia nr 20, a w kodzie NATO oznaczany jest jako OF-09.
Odpowiedniki admirała w marynarkach wojennych innych państw to m.in.:
- Admiral – Niemcy, Rosja, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone;
- Almirante – Hiszpania, Portugalia;
- Amiral – Francja, Szwecja;
- Ammiraglio di Squadra con incarichi speciali – Włochy;
- Luitenant-Admiraal – Holandia.