Administratura apostolska dla wiernych katolickich obrządku bizantyjskiego w Kazachstanie i Azji Środkowej

Administratura Apostolska dla Wiernych Katolickich Obrządku Bizantyjskiego w Kazachstanie i Azji Środkowej

Administratura apostolska dla katolików obrządku bizantyjskiego w Kazachstanie i Azji Środkowej (łac. Apostolica Administratio; ros. Апостольское управление для византийских католиков в Казахстане и Средней Азии) została utworzona 1 czerwca 2019 roku przez papieża Franciszka. Jest to jednostka podległa bezpośrednio Stolicy Apostolskiej, obejmująca swoim zasięgiem cały Kazachstan oraz region Azji Środkowej. Siedziba administratora znajduje się przy Cerkwi pw. Opieki Matki Boskiej w Karagandzie.

Historia

Sporadyczne informacje na temat obecności katolików obrządku bizantyjskiego w Azji Środkowej sięgają XVII wieku. Jednakże to w XX wieku zauważalny był znaczący wzrost ich liczby, zwłaszcza po masowych deportacjach przeprowadzonych przez reżim sowiecki w latach 1930–1940.

Według niektórych szacunków, w latach 1939–1953 około 150 tysięcy ukraińskich grekokatolików zostało wygnanych do Azji Środkowej, w szczególności do Kazachstanu. Wraz z nimi deportowano około 150 kapłanów, w tym bp. Ołeksandra Chirę oraz błogosławionych kapłanów Aleksa Zaryckiego i Nikitę Budkę.

Po amnestii ogłoszonej w 1953 roku, w wyniku zmian politycznych po śmierci Józefa Stalina, katolicka obecność grekokatolików w tym regionie znacznie się zmniejszyła, ale pozostała stabilna. Inicjatywy duszpasterskie były prowadzone w ukryciu, jednak po upadku komunizmu w 1991 roku mogły wrócić do normalności. Parafie greckokatolickie powstały w miastach takich jak Karaganda, Pawłodar, Astana, Satpayev, Sziderty oraz Ałmaty, a także w kilkunastu innych miejscach. Obecnie szacuje się, że w obrządku bizantyjskim w regionie Azji Środkowej znajduje się około 10 tysięcy wiernych katolickich.

W 1991 roku duszpasterstwo katolików obrządku bizantyjskiego zostało powierzone biskupowi Janowi Pawłowi Lenga, który pełnił funkcję administratora apostolskiego w Kazachstanie i Azji Środkowej. W latach 1996–2002 jego obowiązki przejął bp. mgr inż. Wasyl Medwit, bazylianin, jako wizytator apostolski dla wiernych greckokatolickich w tym regionie.

1 czerwca 2019 roku papież Franciszek ustanowił Administraturę Apostolską z siedzibą w Karagandzie dla wiernych Kościoła katolickiego obrządku bizantyjskiego, znanego także jako Ukraiński Kościół Greckokatolicki, obejmującą Kazachstan i kraje Azji Środkowej.

Równocześnie papież mianował ks. mitrata Wasyla Howerę na administratora apostolskiego dla wiernych obrządku bizantyjsko-ukraińskiego. Howera był dotychczasowym duszpasterzem i delegatem Kongregacji ds. Kościołów Wschodnich dla grekokatolików w Kazachstanie i Azji Środkowej.

7 lutego 2023 roku dekretem Wasyla Howery postanowiono, że Administratura Apostolska dla katolików obrządku bizantyjskiego w Kazachstanie i Azji Środkowej od 1 września 2023 roku przechodzi na kalendarz nowojuliański, zgodnie z UCGK na Ukrainie i w Polsce.