Administrator systemów komputerowych
Administrator systemów komputerowych (łac. administrator „zarządca”), w skrócie nazywany sysadmin (ang. system administrator) to specjalista IT odpowiedzialny za zarządzanie systemem informatycznym oraz zapewnienie jego prawidłowego funkcjonowania.
Rodzaje administratorów
Można wyróżnić różne typy administratorów, w tym:
- administratorów aplikacji,
- administratorów baz danych,
- administratorów kopii bezpieczeństwa,
- administratorów sieci LAN/WAN,
- administratorów systemów operacyjnych (serwerów).
Zadania administratora
Typowe zadania administratora obejmują:
- nadzorowanie pracy przypisanych systemów,
- zarządzanie kontami użytkowników oraz ich uprawnieniami,
- konfigurację systemów,
- instalację i aktualizację oprogramowania,
- zapewnienie bezpieczeństwa systemu oraz danych,
- wykrywanie i usuwanie nieprawidłowości,
- współpracę z zewnętrznymi specjalistami przy instalacji, konfiguracji i naprawach,
- utrzymanie porządku (szczególnie na forach internetowych),
- tworzenie dokumentacji dotyczącej zmian wpływających na funkcjonalność systemu.
W zależności od zakresu obowiązków, wiedza administratora może obejmować nie tylko administrację oprogramowaniem lub siecią, ale także zagadnienia z zakresu elektroniki, programowania, kryptografii oraz kryptoanalizy.
W związku z dostępem do wrażliwych danych, administratorzy powinni działać zgodnie z etyką oraz obowiązującym prawem w zakresie komunikacji elektronicznej.
Uprawnienia administratora
Aby móc wykonywać swoje zadania, administratorzy zazwyczaj posiadają konto o wysokich uprawnieniach w danym systemie (często nie mogą nadawać ani odbierać uprawnień innym administratorom).
W większości przypadków administratorzy nie mają dostępu do haseł zwykłych użytkowników, ale mogą je zmieniać. Mają również możliwość nadawania i odbierania poszczególnych uprawnień. W niektórych systemach operacyjnych lub aplikacjach nawet administratorzy mogą nie znać konkretnego hasła, a mechanizm systemu może uniemożliwiać jego zmianę. W takiej sytuacji mogą jedynie zresetować hasło, aby użytkownik mógł je ustawić samodzielnie. W niektórych systemach operacyjnych administratorzy nie mają możliwości zmiany właścicieli plików, ale mogą przejąć pliki innego użytkownika lub nadać takie uprawnienia innym.
Ze względu na swoje obowiązki, administratorzy mogą mieć wsparcie w postaci asystentów. W zależności od ról, mogą być nazywani moderatorami, redaktorami (na blogach), operatorami, half-opami (jeśli główny administrator nosi tytuł „operatora”), junior administratorami w kontekście forów, lub po prostu administratorami (gdy główny administrator jest określany jako „super administrator” lub „headadmin”). Ich uprawnienia są dostosowane do specyficznych zadań, które mają wykonywać (np. moderowanie postów na forum, usuwanie użytkowników z kanału IRC lub czatu bez możliwości nadawania innym uprawnień).
Nazwy administratorów w różnych systemach
W systemach Unix konto administratora nosi nazwę root lub superuser (su). W systemach BBS administratorzy określają się jako SysOp. W systemach Microsoft Windows konto administratora może mieć dowolną nazwę.