ADM-Aeolus
ADM-Aeolus (pełna nazwa: Atmospheric Dynamics Mission Aeolus, co w tłumaczeniu oznacza „Misja Dynamiki Atmosfery Eol”) to satelita przeznaczony do obserwacji Ziemi, stworzony przez firmę Airbus Defence and Space, będącą częścią Grupy Airbus, dla Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). To pierwszy satelita w historii, który ma na celu monitorowanie profilów wiatru. Główne zadanie satelity to mapowanie pola wiatru na Ziemi w czasie rzeczywistym za pomocą innowacyjnej technologii laserowej. Został on wyniesiony na niską heliosynchroniczną orbitę okołoziemską przy użyciu rakiety nośnej Vega 22 sierpnia 2018 roku o godz. 21:20 UTC.
Nazwa satelity wywodzi się z mitologii greckiej, od Eola (znanego również jako Ajolos; gr. Αἴολος Aíolos, łac. Aeolus), który był władcą wiatrów.
Misja ta jest częścią programu Europejskiej Agencji Kosmicznej pod nazwą „Żyjąca planeta”.
Przygotowania do startu
W roku 2018 satelita przeszedł szereg testów.
W lipcu 2018 roku satelita został przewieziony na stanowisko startowe. 17 sierpnia zamontowano go na rakiecie Vega, a pierwotny termin startu ustalono na 21 sierpnia. Ostatecznie start odbył się z 24-godzinnym opóźnieniem.
Główny instrument
Kluczowym elementem misji jest jedyny, ale niezwykle zaawansowany instrument o nazwie Aladin (Atmospheric Laser Doppler Instrument; por. Aladyn), który analizuje atmosferę za pomocą lasera i efektu Dopplera. Połączenie dwóch wysokowydajnych laserów (lidarów), dużego teleskopu oraz niezwykle czułych odbiorników sprawia, że według Europejskiej Agencji Kosmicznej jest to jeden z najbardziej nowoczesnych sprzętów badawczych umieszczonych na orbicie. Lidar działa w bliskim ultrafiolecie, wykorzystując falę o długości 355 nm. Transmiterem jest laser neodymowy Nd:YAG, który jest pompowany przez laser półprzewodnikowy, a także wykorzystuje układ generacji trzeciej harmonicznej.
Satelita ma za zadanie badać najniższe 30 km atmosfery Ziemi, aby dostarczyć dane o wertykalnych profilach wiatru oraz o aerozolach i chmurach. To działanie ma nie tylko przyczynić się do lepszego zrozumienia funkcjonowania atmosfery i wspierać badania klimatyczne, ale również pomóc w prognozowaniu ekstremalnych zjawisk, takich jak huragany i El Niño.