Adlai Ewing Stevenson II

Adlai Ewing Stevenson II, znany jako Adlai Stevenson (ur. 5 lutego 1900 w Los Angeles, zm. 14 lipca 1965 w Londynie) był amerykańskim politykiem oraz dyplomatą. Stevenson słynął ze swoich umiejętności oratorskich oraz zdolności do prowadzenia debat. Uznawany był za jednego z najbardziej wykształconych polityków amerykańskich swoich czasów.

Tradycje polityczne rodziny

Stevenson pochodził z rodziny o głębokich tradycjach politycznych. Jego dziadek, Adlai E. Stevenson, pełnił funkcję wiceprezydenta USA w administracji prezydenta Grovera Clevelanda w latach 1893–1897, a w 1900 roku ponownie starał się o to stanowisko, jednak bez powodzenia, u boku Altona B. Parkera. Jego ojciec był sekretarzem stanu w Illinois, a syn Adlai Stevenson III był senatorem z Illinois w latach 1970–1981 oraz kandydatem do nominacji prezydenckiej w roku 1976.

Wczesne lata i kariera

Stevenson przyszedł na świat w Los Angeles, lecz dorastał w stanie Illinois. Studiował prawo, w tym na Uniwersytecie Princeton w New Jersey.

Po zakończeniu nauki przez jakiś czas pracował jako prawnik, jednak szybko zaangażował się w działalność polityczną, zostając aktywistą wspierającym Nowy Ład prezydenta Franklina Delano Roosevelta.

W trakcie II wojny światowej pełnił funkcję zastępcy sekretarza marynarki u boku Franka Knoxa. Po wojnie, w latach 1946–1947, był członkiem amerykańskiej delegacji w ONZ.

Gubernator Illinois

W latach 1949–1953 z ramienia Partii Demokratycznej był gubernatorem swojego rodzinnego stanu Illinois. W wyborach w 1948 roku zdobył przytłaczającą przewagę nad swoim republikańskim przeciwnikiem, co kontrastowało z minimalnym zwycięstwem prezydenta Harry’ego Trumana. Jako gubernator kładł duży nacisk na reorganizację stanowej policji oraz rozwój infrastruktury drogowej.

Kandydat na prezydenta

W 1952 roku miały miejsce wybory prezydenckie. Utrzymujący się na czołowej pozycji prezydent Harry S. Truman zrezygnował z ubiegania się o trzecią kadencję, a Stevenson został nominowany jako jego następca. Wybór na wiceprezydenta przypadł senatorowi Johnowi Sparkmanowi z Alabamy.

Jego przeciwnikami byli generał Dwight Eisenhower oraz Richard Nixon, który ubiegał się o stanowisko wiceprezydenta. Stevenson i Sparkman przegrali wybory. W czasie kontrowersyjnej kampanii Nixon oskarżał Stevensona o sympatyzowanie z ZSRR i nazwał go „jajogłowym”.

Stevenson został ponownie nominowany w 1956 roku, tym razem z senatorem Estesem Kefauverem z Tennessee, ale ponownie przegrał. Prywatnie Stevenson wolał, aby jego kandydatem na wiceprezydenta był senator John F. Kennedy z Massachusetts, który stracił w głosowaniu na konwencji.

Dalsza kariera

Pomimo dwóch znaczących porażek wyborczych, Stevenson, co było dość rzadkie w amerykańskim życiu publicznym, utrzymał wysoką popularność zarówno wśród członków swojej partii, jak i w społeczeństwie. Mimo że przypisywano mu łatkę „jajogłowego” (z której nigdy się nie wycofywał), zyskał uznanie za swoje poczucie humoru. Niektórzy twierdzili, że mógłby pokonać każdego innego republikańskiego kandydata na prezydenta (Eisenhower był postrzegany jako korzystający na swojej wojennej sławie).

Stevenson ponownie ubiegał się o nominację w 1960 roku, ciesząc się wsparciem liberalnego skrzydła, ale mimo poparcia m.in. Eleanor Roosevelt, przegrał w głosowaniu na konwencji.

Prezydent John F. Kennedy powołał go na stanowisko ambasadora Stanów Zjednoczonych przy ONZ, gdzie Stevenson pełnił tę rolę aż do swojej śmierci.

Spuścizna

Wiele koncepcji politycznych Stevensona z jego kampanii prezydenckiej w 1952 roku, głównie dotyczących odprężenia i pokojowego współistnienia, zostało zaadaptowanych przez późniejszych prezydentów, takich jak Kennedy, Nixon i Bill Clinton.

Peter Sellers twierdził, że jedna z postaci, które zagrał w filmie Dr. Strangelove, czyli prezydent Merkin Muffley, była w dużej mierze inspirowana Stevensonem.

Życie osobiste

W 1928 roku ożenił się z Ellen Borden, pochodzącą z amerykańskich elit, jednak rozwiedli się w 1949 roku. Z tego małżeństwa miał trzech synów: Adlaia E. III (ur. 1930), Bordena (ur. 1932) oraz Johna Fella (ur. 1936).

Stevenson był również związany z innymi kobietami w swoim życiu, w tym znaną dziennikarką Katharine Graham oraz Mariettą Tree.

Był wyznawcą unitarianizmu. Gdyby udało mu się wygrać wybory na prezydenta, byłby czwartym unitarianinem (po Johnie Adamsie, Johnie Quincym Adamsie i Williamie H. Tafcie) zasiadającym w Białym Domu.