Adipocyt
Adipocyt (znany także jako adypocyt lub komórka tłuszczowa) jest głównym typem komórek, które tworzą tkankę tłuszczową. Jego podstawową funkcją jest synteza oraz magazynowanie energii w postaci tłuszczów prostych (trójglicerydów).
Adipocyty mogą zwiększać swoją objętość na dwa sposoby: poprzez hipertrofię (powiększenie rozmiaru komórek) lub hiperplazję (wzrost liczby komórek).
Adipogeneza
Komórka prekursorowa przekształca się w dojrzałego adipocyta w wyniku łączenia się wakuoli (lipidowych kropelek). Pierwsze adipocyty pojawiają się u płodu w 14. tygodniu rozwoju. Po narodzinach, oszacowano, że organizm ludzki zawiera około 30 milionów komórek tłuszczowych. U noworodka tkanka tłuszczowa stanowi 13% masy ciała, a u dziewięciomiesięcznego dziecka już 25-28%. Badania epidemiologiczne pokazują, że infekcje u dobrze odżywionych niemowląt i małych dzieci mają łagodniejszy przebieg oraz niższe ryzyko śmierci. Jednak nadmierne karmienie w późniejszym wieku prowadzi do wzrostu liczby adipocytów, które z czasem powiększają się na skutek niezdrowej diety.
Wyróżniamy dwa okresy wzrostu adipocytów:
- I okres: To czas od przełomu 1. i 2. roku życia do około 8-10 lat, kiedy to liczba i wielkość adipocytów pozostają na stałym poziomie. W tym czasie tkanka tłuszczowa zwiększa swoją objętość głównie poprzez hipertrofię.
- II okres: Obejmuje wiek od 10 do 18 lat, w którym to czynniki środowiskowe mają największy wpływ na rozwój oraz funkcjonowanie tkanki tłuszczowej. W okresie dojrzewania tkanka tłuszczowa rośnie głównie w wyniku hiperplazji.
W procesach takich jak lipoliza i lipogeneza znaczącą rolę odgrywają czynniki nerwowe, hormonalne oraz inne składniki uczestniczące w metabolizmie.
Rodzaje tkanki tłuszczowej
Wyróżnia się trzy główne rodzaje tkanki tłuszczowej:
- biała (ang. white adipose tissue, WAT)
- brązowa lub brunatna (ang. brown adipose tissue, BAT)
- różowa (ang. pink adipose tissue, PAT)
Odkryto także adipocyty beżowe (ang. Beige/Brite Adipose Tissue), które morphologicznie przypominają adipocyty tkanki tłuszczowej brązowej. Znajdują się jako wyspy w tkance tłuszczowej białej i pochodzą z mezenchymatycznych komórek macierzystych. Adipocyty beżowe charakteryzują się dużą zdolnością do produkcji ciepła dzięki wysokiej zawartości termogeniny.
Średnica adipocytów wynosi od 20 do 160 μm.
Komórki białej (żółtej) tkanki tłuszczowej
Te komórki zawierają duże krople tłuszczu, pełniąc funkcję magazynu substancji zapasowych oraz izolacji cieplnej. Wydzielają estran. Zróżnicowane odcienie żółtego koloru adipocytów wynikają z obecności rozpuszczonych w tłuszczu substancji, w tym beta-karotenu.
Komórki brązowej tkanki tłuszczowej
Komórki te zawierają wiele małych kropelek tłuszczu i są odpowiedzialne za produkcję ciepła oraz utrzymanie stałej temperatury ciała. U organizmów hibernujących umożliwiają przejście z stanu uśpienia do normalnej aktywności.