Adherbal (zm. 112 p.n.e.) – król oraz współrządca Numidii w latach 118–112 p.n.e.
Życiorys
Po śmierci ojca, Micypsy, Adherbal odziedziczył władzę w Numidii wspólnie z bratem Hiempsalem oraz Jugurtą. Podział władzy pomiędzy pretendentami nie został ustalony przy udziale Rzymian, co miało miejsce w 148 p.n.e. Nie udała się także próba pokojowego rozdzielenia państwa. Po pierwszym spotkaniu spadkobierców, zanim podjęto konkretne decyzje, Hiempsal został zamordowany na polecenie Jugurty. To zdarzenie skłoniło Adherbala do zbrojnego wystąpienia przeciwko mordercy brata, jednak starcie z Jugurtą zakończyło się porażką. Zmuszony do ucieczki, udał się do Rzymu, gdzie przedstawił swoje argumenty przed Senatem. Rzymianie powołali dziesięcioosobową komisję pod przewodnictwem Lucjusza Opimiusza, która dokonała podziału terytoriów w sposób mający na celu uniknięcie konfliktów. Adherbal otrzymał bogatą część wschodnią oraz nadmorską (wraz z Cyrtą), natomiast urodzajna część zachodnia i południowa przypadła Jugurcie.
Mimo tego podziału, walki między współrządzącymi wznowiły się w 112 p.n.e. Gdy Jugurta rozpoczął oblężenie Cyrty, Rzymianie po raz kolejny podjęli interwencję, jednak bezskutecznie. Delegacja, w której uczestniczył Marek Emiliusz Skaurus, po spotkaniu z Jugurtą wróciła do Rzymu, nie osiągając żadnego porozumienia. Ostatecznie Adherbal, pod wpływem namów obywateli Rzymu przebywających w mieście, poddał Cyrtę, został pojmany przez Jugurtę i zamordowany. Wraz z nim zginęli także wspierający go kupcy italscy. To wydarzenie stało się pretekstem dla Rzymu do rozpoczęcia wojny jugurtyńskiej.
Przypisy
Bibliografia
- Salustiusz, Wojna z Jugurtą, 10-26.
- Liwiusz, Od założenia Miasta, LXII, LXIV.
- D.W. Roller, The world of Juba II and Kleopatra Selene: Royal Scholarship on Rome’s African Frontier, Routledge, 2003, s. 21-22.
- John D. Fage, Roland Olivier: The Cambridge History of Africa. T. 2. Cambridge University Press, 1979, s. 185-186.
- Adherbal w: Brill’s New Pauly, t. I.