Adenosma
Adenosma to rodzaj roślin należący do rodziny babkowatych. W jego skład wchodzi 22 gatunki. Rośliny te występują głównie w południowo-wschodniej Azji (na obszarze od Indii do Chin), a także w północnej Australii oraz w zachodniej Oceanii. Często są uprawiane w celu pozyskania aromatycznych olejków eterycznych, które wykorzystuje się m.in. w przypadku bólów reumatycznych oraz dolegliwości jelitowych.
Morfologia
Pokrój
Rośliny te mogą być jednoroczne lub bylinami, gruczołowato lub wełnisto owłosione. Posiadają łodygi, które mogą być płożące, wzniesione lub prosto stojące, o przekroju czterokątnym lub okrągłym. Po wysuszeniu pędy ciemnieją.
Liście
Liście są naprzeciwległe, mogą być siedzące lub ogonkowe, często obejmujące nasadą łodygę. Blaszka liściowa jest jajowata do zaokrąglonej, zaostrzona na końcu, z piłkowanym brzegiem i często gruczołowato punktowana.
Kwiaty
Kwiaty mogą być siedzące lub krótkoszypułkowe, występują pojedynczo w kątach liści lub w większej liczbie, tworząc kwiatostany groniaste, kłosokształtne lub główkowate. Kielich składa się z 5 nierównych, głęboko wciętych działek – trzy z nich są duże, lancetowate do sercowatych, a dwie są mniejsze, równowąsko lancetowate. Korona kwiatu może być biała, jasnoróżowa, niebieska lub fioletowa, jest silnie dwuwargowa, z dolną wargą płasko rozpostartą i trójłatkową oraz górną wargą prostą, całobrzegą lub wyciętą. Pręciki są cztery, dwusilne i nie wystają poza koronę. Zalążnia ma kształt eliptyczny, jajowaty lub stożkowaty.
Owoce
Owoce mają kształt jajowaty do elipsoidalnego, są torebkami otwierającymi się czterema klapami, zawierającymi liczne, drobne nasiona.
Systematyka
Pozycja systematyczna
Rodzaj ten należy do plemienia Gratioleae w rodzinie babkowatych (Plantaginaceae).
Wykaz gatunków
- Adenosma annamensis T.Yamaz.
- Adenosma bracteosa Bonati
- Adenosma camphorata Hook.f.
- Adenosma cordifolia Bonati
- Adenosma debilis Bonati
- Adenosma elsholtzioides T.Yamaz.
- Adenosma glutinosa (L.) Druce
- Adenosma hirsuta (Miq.) Kurz
- Adenosma indiana (Lour.) Merr.
- Adenosma inopinata Prain
- Adenosma javanica (Blume) Koord.
- Adenosma macrophylla Benth.
- Adenosma malabarica Hook.f.
- Adenosma microcephala Hook.f.
- Adenosma muelleri Benth.
- Adenosma nelsonioides (Miq.) Hallier f. ex Bremek.
- Adenosma papuana Schltr.
- Adenosma punctata Pennell
- Adenosma retusiloba P.C.Tsoong & T.L.Chin
- Adenosma subrepens (Thwaites) Benth. ex Hook.f.
- Adenosma ternata Pennell
- Adenosma thorelii Bonati