Adenocarpus ombriosus
Adenocarpus ombriosus Ceball. & Ortuno to gatunek rośliny należący do rodziny bobowatych (Fabaceae Lindl.). Jest to endemit, który występuje jedynie na hiszpańskiej wyspie El Hierro, będącej częścią archipelagu Wysp Kanaryjskich.
Morfologia
Pokrój
To silnie rozgałęziony krzew, osiągający wysokość do 2 m.
Kwiaty
Kielich jest gęsto pokryty włoskami.
Biologia i ekologia
Jest to nanofanerofit, występujący na wysokościach od 500 do 1400 m n.p.m. Roślina ta tworzy część krzewiastych formacji, często spotykanych w wietrznych obszarach. Typowymi współtowarzyszącymi gatunkami są: Erica arborea, Micromeria hyssopifolia, Chamaecytisus proliferus, Carlina salicifolia, Sonchus hierrensis, Phyllis nobla, Pericallis murrayi oraz Myrica faya. Może również występować na polach uprawnych obok takich roślin jak: Argyranthemum hierrense, Sideritis ferrensis, Bituminaria bituminosa, Rubus ulmifolius, Artemisia thuscula, Rumex lunaria, Euphorbia lamarkii oraz ponownie Pericallis murrayi.
Roślina ta jest obupłciowa i nie wykazuje dowodów na rozmnażanie wegetatywne. Przypuszcza się, że zapylana jest przez pszczoly miodne oraz Bombus canariensis. Badania rozmnażania ex situ wykazują stosunkowo wysokie wskaźniki żywotności, wynoszące od 38 do 53%.
Gatunek występuje w czterech lokalizacjach w północnej części wyspy El Hierro: Montaña de Jináma, El Salvador, Hoya de Arinés oraz Hoya de Fileba.
Ochrona
W Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych zakwalifikowano go do kategorii EN – gatunków zagrożonych wyginięciem. Klasyfikacja ta wynika z niewielkiego zasięgu występowania, wynoszącego 1–5 km². Gatunek znany jest z czterech subpopulacji, jednak w jednej z nich (Hoya de Arinés) nie stwierdzono obecności od 2007 roku. Główne zagrożenia dla tego gatunku to wypas zwierząt na pastwiskach oraz klęski żywiołowe, takie jak osunięcia ziemi czy długotrwałe susze. Te czynniki prowadzą do dalszego spadku liczebności populacji oraz liczby dojrzałych osobników, a także pogarszają jakość ich siedlisk.
W 2004 roku w czterech subpopulacjach odnotowano łącznie 339 osobników: 40 w Montaña de Jináma, 8 w El Salvador, 1 w Hoya de Arinés oraz 290 w Hoya de Fileba. Obecność sadzonek w naturze uznano za stosunkowo częstą, jednak ich liczba była na ogół niska i słaba, co prowadziło do uszkodzeń w czasie letnich suszy. W efekcie dynamika populacji była bardzo mała, a liczebność nie mogła wzrosnąć. W 2007 roku, podczas kolejnej wizyty w miejscach występowania tego gatunku, zarejestrowano tylko 189 osobników: 42 w Montaña de Jináma, 6 w El Salvador, żadnego w Hoya de Arinés oraz 141 w Hoya de Fileba.
Gatunek ten figuruje w załączniku I Konwencji Berneńskiej. Jest także wymieniany jako gatunek z Protección Especial na krajowej liście gatunków w systemie szczególnej ochrony Hiszpanii, a także jako gatunek En peligro de extinción w katalogu gatunków chronionych na Wyspach Kanaryjskich. Subpopulacje Montaña de Jináma, El Salvador oraz Hoya de Fileba znajdują się na terenie Parque Rural de Frontera – obszaru SCI.
Nasiona tego gatunku są przechowywane w bankach nasion w Ogrodzie Botanicznym Viera y Clavijo oraz w serwisie biodywersyfikacji Viceconsejería de Medio Ambiente.