Adelajda z Vilich
Adelajda z Vilich (urodzona około 960–970 w zamku w Geldern, zmarła 5 lutego 1015 w Kolonii) była ksienią w Vilich (obecnie północna dzielnica Bonn) oraz Kolonii, a także świętą Kościoła katolickiego.
Była córką grafa Hamalandu Megingoza oraz jego żony Gerbergi z Metzu, a także prawnuczką Karola III Prostaka (ze strony matki). Swoje wykształcenie zdobyła w klasztorze św. Urszuli w Vilich, niedaleko Bonn.
Po tragicznej śmierci jej jedynego brata w 978 roku, który zginął w wojnie z Czechami, jej rodzice postanowili założyć klasztor w 983 roku według reguły św. Hieronima, a Adelajda została jego pierwszą ksieni. W 987 roku cesarz rzymski Otton III nadał klasztorowi regułę św. Benedykta oraz powołał do życia przyklasztorną szkołę. Po śmierci siostry Bertrady w 1002 roku, Adelajda objęła jej miejsce jako przeorysza w kolońskim opactwie Panny Marii na Kapitolu (niem. Sankt Maria im Kapitol) i stała się powiernicą oraz doradczynią arcybiskupa Kolonii, św. Heryberta (zm. 1021). Pomagała biednym i potrzebującym w regionie Nadrenii.
Zmarła w opactwie w Kolonii w wieku około 50 lat, gdzie została pochowana. W czasie kasztelańskiej wojny (niem. Truchsessischen Krieg, 1583–1588) jej relikwie zostały skradzione; zachowały się jedynie fragmenty kości ramiennej. Późnogotycki sarkofag w południowej nawie kościoła pozostaje pusty.
Kult
Według tradycji, gdy w Vilich nastała susza, Adelajda wspierała głodujących ludzi darami i chlebem, modląc się do Boga o ulgę w ich cierpieniach. Wówczas z ziemi wytrysnął strumień wody, który trafił w ludzi pracujących w polu, a w miejscu tego cudu powstało źródło „Adelheid-Pützchen” (w Pützchen-Bechlinghoven, obecnej dzielnicy Bonn).
Kult religijny Adelajdy został zatwierdzony przez Pawła VI w 1966 roku.
W 2008 roku Kongregacja ds. Kultu Bożego ogłosiła ją patronką Bonn, obok żołnierzy Legii Tebańskiej, świętych Kasjusza i Florencjusza, nad grobem których wzniesiono kościół ku ich czci. Jej imieniem nazwano również szkoły podstawowe w Vilich i Pützchen, a także katolickie gimnazjum dla dziewcząt (niem. Sankt-Adelheid-Gymnasium) w Bonn-Beuel.
Wspomnienie liturgiczne obchodzone jest w rocznicę jej śmierci.
Na przełomie sierpnia i września w Bonn odbywa się coroczny jarmark Pützchens Markt, podczas którego pieczony jest tradycyjny chleb „Dohle”, symbolizujący dobroczynność Adelajdy. Kulminacyjnym punktem jest pielgrzymka do źródła św. Adelajdy oraz poświęcenie fontanny. Do dziś woda ze źródła uważana jest za środek zapobiegający chorobom oczu.
W ikonografii przedstawiana jest w stroju mniszki. Jej atrybuty to chleb, symbolizujący dobroczynność, księga odnosząca się do mądrości życiowej Adelajdy oraz reguły św. Benedykta, którą wprowadziła w klasztorze w Vilich, dzban wina, makieta kościoła związana z fundacją klasztoru przez jej rodziców oraz źródło.
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Adelajda z Vilich na DEON.pl (SJ i Wydawnictwo WAM).
Adelheid von Vilich – Ökumenisches Heiligenlexikon (niem.).
Józef Marecki, Lucyna Rotter: Jak czytać wizerunki świętych leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 2009. ISBN 978-83242-0910-1. (pol.).