Adelajda del Vasto, znana także jako Adelaide, Adelasia lub Azalaïs (ur. około 1075, zm. 16 kwietnia 1118) – była hrabiną Sycylii jako trzecia żona Rogera I, a później królową Jerozolimy, będąc trzecią małżonką Baldwina I.
Życiorys
Adelajda urodziła się jako córka Manfreda del Vasto oraz Agnieszki de Vermandois. Była bratanicą Bonifacego del Vasto, markiza zachodniej Ligurii. Rodzina jej ojca stanowiła młodszą linię rodu Aleramici, wywodzącą się od Aleramo de Montferrat, markiza Montferratu. Jej bracia założyli młodsze gałęzie rodu del Vasto, w tym markizów Saluzzo, Busca, Lancia, Ceva i Savona. Matka Adelajdy była córką Hugona de Vermandois i Adeli de Vermandois, która z kolei była dzieckiem Herberta IV de Vermandois oraz Adeli de Valois.
Hrabina Sycylii
W 1089 roku Adelajda wyszła za mąż za Rogera I, hrabiego Sycylii. W tym samym czasie jego dwaj nieślubni synowie, Jordan i Godfryd de Hauteville, poślubili siostry Adelajdy. Z małżeństwa z Rogerem I Adelajda miała czworo dzieci:
- Szymona, hrabiego Sycylii,
- Matyldę, żonę Ranulfa II, hrabiego Alife,
- Rogera II, hrabiego, później króla Sycylii,
- Maksymillię, żonę Hildebranda VI Aldobrandeschi.
Roger I zmarł w 1101 roku, a Adelajda objęła rządy na wyspie jako regentka w imieniu swoich dwóch synów. W tym okresie, dzięki jej staraniom, Roger II nadał Paternò i Buterę jej bratu Henrykowi del Vasto oraz ożenił go z Flandiną, pasierbicą Adelajdy.
Królowa Sycylii
W 1112 roku król Jerozolimy Baldwin postanowił ożenić się po raz trzeci. Jego pierwsza żona, Godwera z Tosni, zmarła w październiku 1097 roku w Maraszu. W 1098 roku ożenił się ponownie, z Armenką, nazywaną przez niektóre źródła Ardą. Ślub z Ardą miał na celu przypieczętowanie sojuszu Armenii z Edessą, której hrabią był wówczas Baldwin. Około 1108 roku Baldwin oddalił żonę i zmusił ją do wstąpienia do zakonu. Łaciński patriarcha Jerozolimy, Arnulf de Chocques, zaproponował Adelajdę jako trzecią żonę Baldwina, ponieważ jej syn Roger był już wystarczająco dorosły, by samodzielnie rządzić Sycylią. Baldwin wysłał ambasadorów i szybko zaakceptował wszystkie warunki Adelajdy. Chciała ona, aby syn, którego ewentualnie urodzi Baldwin, odziedziczył Jerozolimę; w przeciwnym razie, jeśli nie będą mieli syna, Jerozolima przypadła by Rogerowi II. W posagu Adelajda wniosła Baldwinowi ogromne bogactwa, których ten bardzo potrzebował, oraz muzułmańskich łuczników i tysiąc sycylijskich żołnierzy.
Adelajda była już w średnim wieku i nie urodziła następcy tronu Jerozolimy. Baldwina oskarżono o bigamię, ponieważ Arda wciąż żyła, co doprowadziło do usunięcia patriarchy Arnulfa z urzędu. W 1116 roku papież Paschalis II zgodził się przywrócić Arnulfa, jeśli ten doprowadzi do unieważnienia małżeństwa Baldwina z Adelajdą. Baldwin zgodził się na to po tym, jak zachorował, wierząc, że odrzucenie grzechu bigamii przywróci mu zdrowie. W 1117 roku, w Akce, anulował swoje małżeństwo, a Adelajda wróciła na Sycylię. Zmarła 16 kwietnia 1118 roku i została pochowana w Patti. Roger II był oburzony traktowaniem matki i nigdy tego nie zapomniał. Prawie 30 lat później Roger, wciąż pamiętając o tym, odmówił przystąpienia do II krucjaty.