Adelajda Bolska
Adelajda Bolska (ros. Аделаида Юлиановна Больска; z domu Skąpska, po mężu Dienheim-Szczawińska-Brochocka; ur. 16 listopada 1863 w Kessemouki, w guberni bezarabskiej, zm. 29 września 1930 w Tallinnie) to polska śpiewaczka operowa (sopran) oraz pedagog.
Swoją przygodę z muzyką rozpoczęła w Monachium. W Königliche Musikschule początkowo uczyła się gry na fortepianie, a później śpiewu. W latach 1883–1888 studiowała w Konserwatorium Moskiewskim pod okiem Giacomo Galvaniego i Fiodora Komisarżewskiego. W trakcie studiów występowała na koncertach organizowanych przez Rosyjskie Towarzystwo Muzyczne, również pod kierunkiem Piotra Czajkowskiego. Po zakończeniu nauki kontynuowała studia we Włoszech, gdzie występowała w mediolańskim teatrze Dal Verne oraz w Lodi, a także brała udział w koncertach pod batutą Charles’a Lamoureux i Édouarda Colonne’a.
Po powrocie do Rosji, dzięki rekomendacji Czajkowskiego, zadebiutowała w moskiewskim Teatrze Wielkim jako Adelajda Skąpska. W 1893 roku poślubiła hrabiego Aleksandra Dienheim-Szczawińskiego-Brochockiego, a w 1894 roku urodziła córkę Wandę. W Paryżu doskonaliła swoje umiejętności u Caroline Miolan-Carvalho, a Jules Massenet zasugerował jej przyjęcie pseudonimu scenicznego. Wybór padł na Adelajda Bolska, nawiązujący do powieści Victora Cherbulieza L’aventure de Ladislas Bolski (1869).
W 1896 roku, za namową przyjaciół, powróciła na scenę, odgrywając partię Ofelii w Gran Teatre del Liceu w Barcelonie. Z wielu ofert zdecydowała się na zaproszenie z Teatru Maryjskiego w Petersburgu, gdzie występowała w latach 1898-1918. Władze carskie zezwoliły jej mężowi na wjazd do Rosji, mimo że pozostał za granicą po powstaniu listopadowym. W 1902 roku zyskała tytuł solistki dworu cesarskiego.
Występowała gościnnie w Bayreuth i Tyflisie (1901), w Wilnie i Londynie (1902) oraz w Paryżu (1903 i 1905). W maju i październiku 1905 roku oraz od maja do stycznia 1906 roku występowała w Warszawskich Teatrach Rządowych, gdzie wykonywała m.in. partię Małgorzaty w Fauście Gounoda, Violetty w Traviacie Verdiego oraz Halki Moniuszki. W jej repertuarze znalazły się także partie Elzy w Lohengrinie i Zyglindy w Walkirii Wagnera, a także Tatiany w Eugeniuszu Onieginie i tytułowej Jolanty u Czajkowskiego. W 1918 roku przyjęła obywatelstwo włoskie. W 1925 roku na stałe osiedliła się w Warszawie, gdzie rozpoczęła pracę dydaktyczną w Konserwatorium. Zmarła w Tallinnie i została pochowana na warszawskich Powązkach.
W 1901 roku, kiedy car Mikołaj II chciał ją uhonorować za występy w Rosji, Adelajda Bolska poprosiła o zgodę na wzniesienie w Warszawie pomnika Chopina. Razem z mężem stworzyła komitet budowy pomnika, przekazując dochody z koncertów na ten cel.
Przypisy
Bibliografia
Bibliografia polskich czasopism muzycznych, t. 5/2, s. 90; t. 6, s. 96; t. 7, s. 107; t. 9, s. 1-2; t. 11, s. 135.
Enciclopedia della spettacolo, Roma, 1954—1962, t. II, s. 745-746.
Kronenberg Leopold Julian, Wspomnienia, F. Hoesick, Warszawa 1933.