Addis Abeba

Addis Abeba (amh. አዲስ አበባ, co oznacza „Nowy Kwiat”) to największe miasto oraz stolica Etiopii. Znajduje się w centralnej części kraju, na wysokości około 2400 m n.p.m. na Wyżynie Abisyńskiej, u podnóża wygasłego wulkanu Entoto. W spisie ludności z 2007 roku populacja miasta wyniosła 2 739 551 mieszkańców, a według prognoz z 2021 roku wzrosła do 3,8 mln.

Dzięki dużej liczbie organizacji międzynarodowych oraz bogatej historii i kulturze, Addis Abeba bywa nazywana stolicą Afryki. W mieście znajdują się siedziby Unii Afrykańskiej oraz wielu biur ONZ, w tym Komisji Gospodarczej Narodów Zjednoczonych ds. Afryki, a także ponad 100 ambasad.

Jest to najwyżej położona stolica w Afryce oraz piąta najwyżej położona stolica na świecie.

Struktura etniczna

Z danych z 2007 roku wynika, że mieszkańcy Addis Abeby reprezentują około 80 różnych narodowości, w tym: Amhara (47%), Oromowie (19,5%) oraz Gurage (16,3%). Wśród nich wyróżniają się wspólnoty chrześcijańskie (Etiopskie prawosławie: 74,7%, protestantyzm: 7,8%) oraz muzułmańskie (16,2%). Dominujące języki to amharski, oromo i gurage, z ponad 80 językami obecnymi w całej Etiopii.

Historia

Miasto zostało założone w 1887 roku przez cesarza Menelika II jako prezent dla jego żony Taitu Betul. Lokalizacja miasta została wybrana przez cesarzową – była to pustynna równina Finfinnie, znana z gorących źródeł siarkowych, uznawanych za korzystne dla skóry. Wkrótce po założeniu, otaczająca miasto pustynia przekształciła się w gaj eukaliptusowy, gdyż zasadzono tam eukaliptusy sprowadzone z Australii, które rosną bardzo szybko. Początkowo miasto powstało na górze Entoto, na wysokości 3200 m n.p.m., ale z powodu chłodniejszego klimatu (około 10-12 stopni w miesiącach czerwiec-sierpień) oraz braku wody, mieszkańcy przenieśli się na tereny położone 800 metrów niżej. W 1889 roku Addis Abeba stała się stolicą państwa. W 1896 roku podpisano tu traktat pokojowy po zwycięskiej wojnie z Królestwem Włoch. W latach 1936–1941 miasto było okupowane przez wojska włoskie, stając się stolicą Włoskiej Afryki Wschodniej. 6 kwietnia 1941 roku zostało zajęte przez Brytyjczyków. W 1963 roku w Addis Abebie podpisano Kartę Organizacji Jedności Afrykańskiej.

Addis Abeba jest głównym centrum handlowo-przemysłowym (rzemiosło, różnorodny przemysł, głównie spożywczy, metalowy i budowlany) oraz kulturalnym Etiopii. Wokół nowoczesnych dzielnic w stylu włoskim znajdują się liczne osiedla nędzy, przyciągające przybyszów z prowincji (Etiopia należy do jednych z najuboższych krajów świata). Dawniej miasto miało połączenie kolejowe z Dżibuti. W południowo-wschodniej części stolicy znajduje się międzynarodowy port lotniczy – Bole. Najczęstszymi środkami transportu są samochody, taksówki i minibusy. W mieście występują problemy z komunikacją masową; czasami oczekiwanie na autobus może trwać nawet do 4 godzin, a autobusy często nie odjeżdżają zgodnie z rozkładem jazdy. W 1950 roku założono uniwersytet, który w 1962 roku nazwano imieniem cesarza Hajle Syllasje I, który rok wcześniej przekazał swój pałac Guenete Leul na siedzibę uczelni; w 1975 roku uniwersytet został przemianowany na Addis Ababa University.

Zabytki i turystyka

Muzeum Narodowe Etiopii z cennymi znaleziskami archeologicznymi
Katedra Świętej Trójcy
Unity Park – park rozrywki z ogrodem zoologicznym oraz historycznymi artefaktami
Katedra Medhane Alem – największa katedra w Etiopii i druga w Afryce
Addis Mercato – największy targ pod gołym niebem w Afryce
Katedra św. Jerzego
Kościół Entoto Maryam – najstarszy kościół w Etiopii, miejsce spoczynku cesarza Menelika II i jego żony
Plac Meskel
Pałac Menelika, znany również jako Pałac Cesarski, obecnie siedziba premiera Etiopii
Wielki Meczet Anwar – największy i najstarszy meczet w Addis Abebie
Pomnik Yekatit 12, upamiętniający ofiary włoskich represji
Pomnik Lwa Judy – symbol cesarzy etiopskich
Wzgórza Entoto
Muzeum Etnologiczne będące częścią Uniwersytetu w Addis Abebie

Transport

Międzynarodowy port lotniczy Addis Abeba Bole, jeden z największych portów lotniczych w Afryce, znajduje się w dzielnicy Bole, około 6 kilometrów od centrum miasta. 21 stycznia 2003 roku otwarto ultranowoczesny terminal tego lotniska. W 2018 roku miasto wyprzedziło Dubaj jako główny węzeł tranzytowy dla pasażerów długodystansowych do Afryki.

Sektor taksówek typu minibus dominuje w transport publiczny, zapewniając mobilność większości mieszkańców. Drugą co do wielkości rolę odgrywają autobusy miejskie o dużej pojemności, obsługiwane przez Anbessa. Niedobór wysokiej jakości miejskiego transportu publicznego sprawia, że spora część populacji przemieszcza się pieszo.

Linia kolejowa Ethiopia-Dżibuti, o długości 752,7 km, zaczynająca się w Addis Abebie, jest pierwszą nowoczesną zelektryfikowaną linią kolejową w Afryce Wschodniej. Została formalnie uruchomiona dla usług pasażerskich w październiku 2016 roku, co zapewniło szybszy dostęp do portu w Dżibuti dla śródlądowej Etiopii. W 2015 roku uruchomiono pierwszą w Etiopii nowoczesną kolej miejską, która jest pierwszą w pełni zelektryfikowaną w Afryce Subsaharyjskiej. Jej łączna długość wynosi 31 km i obejmuje 39 stacji.