Addi Bâ

Addi Bâ Mamadou

Właściwie Mamadou Hady Bah (urodzony 25 grudnia 1916 w Mamou, zmarł 18 grudnia 1943 w Épinal) był francuskim żołnierzem oraz partyzantem pochodzenia gwinejskiego, znanym wśród Niemców jako „Czarny Terrorysta” (Der schwarze Terrorist).

Życiorys

Wychował się w rodzinie kolonialnego poborcy podatkowego w Francuskiej Afryce Zachodniej. W latach 30. XX wieku przeniósł się do metropolitarnej Francji. W wrześniu 1939 roku, mimo niewielkiego wzrostu (1,55 m), został powołany do służby w 12 Pułku Strzelców Senegalskich. 18 czerwca 1940 roku został wzięty do niewoli, jednak tego samego dnia udało mu się uciec, będąc świadkiem egzekucji czarnoskórych jeńców przeprowadzanych przez hitlerowców. Schronił się z około czterdziestoma towarzyszami broni w Wogezach; w przeciwieństwie do innych Afrykańczyków nie zdecydował się na ucieczkę do Szwajcarii i ukrywał się w Tollaincourt. W 1942 roku dołączył do organizacji podziemnej Ci z Oporu (CDLR).

W miarę zaostrzania niemieckich represji wobec francuskiej ludności cywilnej oraz rozpoczęcia przymusowych wywózek mężczyzn do pracy w Rzeszy, na terenie Wogezów zaczęły powstawać oddziały partyzanckie związane z różnymi ruchami patriotycznymi. W marcu 1943 roku, na polecenie kierownictwa CDLR, porucznik Marcel Arburger zorganizował oboz maquis „Délivrance”, gdzie Addi Bâ Mamadou został jego zastępcą. 11 lipca oboz partyzancki został ewakuowany, a 18 listopada siły policyjne okupanta rozbiły oddział (Addi Bâ został ranny podczas próby ucieczki i aresztowany). Uwięziony w Épinal, pomimo zastosowanych tortur podczas przesłuchań, nie zdradził Niemcom żadnych informacji.

Został rozstrzelany 18 grudnia 1943 roku razem z porucznik Arburgerem, który również został schwytany. Jego szczątki spoczywają obecnie na cmentarzu francuskich żołnierzy afrykańskiego pochodzenia w Colmar.

Odznaczenia

Medal Francuskiego Oporu – 2003 (pośmiertnie)

Upamiętnienie

11 maja 1991 roku w Langeais jednej z ulic nadano imię chor. Addi Bâ Mamadou. W 2012 roku gwinejski pisarz Tierno Monénembo opublikował powieść pt. „Le Terroriste noir”, która opowiada o życiu Addi Bâ. W 2017 roku na jej podstawie powstał francusko-belgijski film Nasi patrioci, w reżyserii Gabriela Le Bomina, z Markiem Zingą w roli głównej.