Adawija Efiendijewa
Adawija Efiendijewa (krymskotat. Adaviye Efendiyeva, Адавие Эфендиева, ros. Адавие Эфендиева, ukr. Адавіє Ефендієва; ur. 1879 w Eupatorii, zm. 1944 w Samarkandzie) była krymskotatarską mistrzynią tkactwa i haftu, a także ofiarą deportacji Tatarów krymskich w 1944 roku.
Życiorys
Adawija Efiendijewa przyszła na świat w krymskim mieście Eupatoria w 1879 roku, w czasach, gdy miasto należało do Imperium Rosyjskiego. Już od najmłodszych lat jej babcia wprowadzała ją w tajniki haftu i tkactwa. W wieku dwunastu lat po raz pierwszy miała okazję użyć hafciarki, a w wieku szesnastu lat nauczyła się obsługi krosna elektrycznego. W 1928 roku objęła stanowisko kierowniczki koła hafciarskiego w Muzeum Wiedzy Lokalnej w Eupatorii, gdzie przekazywała swoją wiedzę na temat haftu. Następnie pracowała jako instruktorka haftu w muzeum sztuki. Do 1937 roku stworzyła ponad 500 haftów, które po raz pierwszy zaprezentowano na wystawach sztuki w Moskwie w 1935 roku. Jej prace trafiły również do muzeów w Europie Zachodniej oraz Stanach Zjednoczonych.
Po tym, jak Armia Czerwona odzyskała kontrolę nad Krymem w 1944 roku, większość Tatarów, w tym Efiendijewa, została deportowana do uzbeckiej SRR. W trudnych warunkach wygnania zmarła niedługo po przybyciu do Samarkandy. Wiele z jej dzieł, takich jak obrusy, ręczniki oraz haftowane paski, jest obecnie eksponowanych w Centralnym Muzeum Tawrydy (ros. Центральный музей Тавриды, ukr. Кримський республіканський краєзнавчий музей) w Symferopolu.