Adasi – wczesny król Asyrii
Adasi (Adāsi, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane jako ma-da-si, znaczenie imienia nie jest znane) był wczesnym, mało znanym królem Asyrii z końca XVIII wieku p.n.e. Wspomniany jest w Asyryjskiej liście królów oraz w Synchronistycznej liście królów. Należał do grupy siedmiu samozwańczych władców, którzy rywalizowali o pełnię władzy w Asyrii w okresie chaosu i wojen domowych, które nastąpiły po upadku amoryckiej dynastii Szamszi-Adada I. Stabilizacja sytuacji politycznej w państwie miała miejsce dopiero po objęciu tronu przez króla Bel-baniego, syna Adasiego. Władcy z dynastii Sargonidów, którzy panowali tysiąc lat później, uznawali Adasiego za legendarnego przodka swojego rodu i często wspominali go w swoich inskrypcjach, jako ojca Bel-baniego.
Wojna domowa w Asyrii
Według Asyryjskiej listy królów, po rządach Szamszi-Adada I (1814-1782 p.n.e.) oraz jego syna Iszme-Dagana I (1781-1741? p.n.e.) w Asyrii wybuchła wojna domowa, w której siedmiu samozwańczych królów, nazywanych „synami nikogo”, walczyło o władzę. Adasi był jednym z tych władców.
Źródła wskazują, że na tron asyryjski wstąpił następnie Bel-bani, syn Adasiego, który miał rządzić przez 10 lat. Po nim władali kolejno jego potomkowie, w tym dwaj wnukowie, Libaja i Bazaja.
Wzmianki w Synchronistycznej liście królów
Adasi pojawia się również w Synchronistycznej liście królów, dokumencie, który wymienia w dwóch równoległych kolumnach imiona królów asyryjskich oraz babilońskich. Imię jego współczesnego babilońskiego odpowiednika nie jest znane, jednak przypuszcza się, że mógł to być któryś z władców z I dynastii z Kraju Nadmorskiego (np. Damqi-iliszu). Dalej to samo źródło informuje, że babilońskim królem współczesnym Bel-baniemu, synowi Adasiego, był Iszkibal z I dynastii z Kraju Nadmorskiego.
Brak inskrypcji Adasiego
Nie zachowały się żadne inskrypcje przypisane Adasiemu, jednak władcy z dynastii Sargonidów często odwoływali się do niego jako do swojego dalekiego przodka. Asarhaddon (681–669 p.n.e.) w swoich inskrypcjach nazywa siebie „potomkiem (li-ip-li-pi) Bel-baniego, syna Adasiego, króla Asyrii”, „potomkiem wiecznej (dynastii) Bel-baniego, syna Adasiego, króla Asyrii” oraz „nasieniem władzy królewskiej (NUMUN LUGAL-u-ti) z wiecznej dynastii Bel-baniego, syna Adasiego, który ustanowił władzę królewską w Asyrii”. Aszurbanipal (669-627? p.n.e.), syn Asarhaddona, w odniesieniu do Sargona II (722–705 p.n.e.), swojego pradziadka, nazywa go „ojcem ojca mojego naturalnego ojca, potomkiem Bel-baniego, syna Adasiego (ŠÀ.BAL.BAL mEN-ba-ni DUMU ma-da-si)”. Natomiast Szamasz-szuma-ukin, król Babilonii i brat Aszurbanipala, w swojej inskrypcji dotyczącej prac renowacyjnych przy świątyni E-zida w Borsippie nazywa siebie „nasieniem władzy królewskiej (zēr šarrûti) z wiecznej dynastii Bel-baniego, syna Adasiego, latorośli miasta Aszur”.
Przypisy
Bibliografia
- Brinkman J.A., Bēl-bāni, w: Radner K. (red.), The Prosopography of the Neo-Assyrian Empire, t. 1/II (B-G), 1999, s. 288-289.
- Glassner J.-J., Mesopotamian Chronicles, Society of Biblical Literature, Atlanta 2004.
- Grayson A.K., Assyrian Royal Inscriptions, tom I (From the Beginning to Ashur-resha-ishi I), seria Records of the Ancient Near East (RANE), Otto Harrassowitz, Wiesbaden 1972.
- Grayson A.K., Königslisten und Chroniken. B. Akkadisch, w: Reallexikon der Assyriologie, tom VI (Klagesang-Libanon), Walter de Gruyter, Berlin – New York 1980-83, s. 86-135.
- Waters M., Adāsi, w: Radner K. (red.), The Prosopography of the Neo-Assyrian Empire, t. 1/I (A), 1998, s. 43.