Adaptacja układu krążenia u noworodka donoszonego
Proces adaptacji układu krążenia u noworodka rozpoczyna się w momencie narodzin i trwa przez kilka pierwszych dni życia. W tym okresie krążenie noworodkowe pełni rolę przejściową między krążeniem płodowym a krążeniem dorosłym. Krążenie płodowe cechuje się niskim oporem w naczyniach systemowych oraz wysokim oporem w naczyniach płucnych, co sprawia, że około 70% krwi z prawej komory serca podczas skurczu przepływa przez przewód tętniczy do aorty. W trakcie porodu kluczowym czynnikiem jest spadek ciśnienia w krążeniu dużym oraz wzrost ciśnienia w krążeniu płucnym, co prowadzi do zmian w oporze i przepływie krwi. Następuje zwiększenie przepływu krwi w płucach, jednocześnie obniża się ciśnienie w naczyniach płucnych, a ciśnienie w naczyniach systemowych rośnie. Po rozpoczęciu oddychania, pod wpływem tych zmian (zwiększonego oporu w krążeniu dużym i zmniejszonego oporu w naczyniach płucnych), rozprężone płuca napełniają się krwią. Krew ta, przepływając przez żyły płucne, podnosi ciśnienie w lewym przedsionku, co prowadzi do czynnościowego zamknięcia otworu owalnego. Anatomiczne zamknięcie otworu owalnego ma miejsce w ciągu pierwszych miesięcy życia.
Zmiany adaptacyjne dotyczące naczyń pępowinowych: tętnice pępowinowe zamykają się funkcjonalnie niezwłocznie po porodzie, a w kolejnych dniach ulegają zwłóknieniu, tworząc więzadło pęcherzowo-pępkowe. Żyła pępowinowa zamyka się czynnościowo w momencie podwiązania pępowiny, a następnie również ulega zwłóknieniu, co prowadzi do powstania węzła obłego wątroby po jej zarośnięciu. Połączenie żyły głównej dolnej z żyłą pępowinową, zwane przewodem żylnym, ulega najpierw czynnościowemu zamknięciu, a później przekształca się w węzeł żylny.
Połączenie między tętnicą płucną a lewą aortą, znane jako przewód tętniczy, podlega anatomicznemu zarośnięciu w okresie około 4-8 tygodni życia, co prowadzi do utworzenia węzła tętniczego.
Zaburzenia adaptacyjne, które mogą prowadzić do niedotlenienia noworodka, najczęściej występują w pierwszych godzinach po narodzinach. Są one spowodowane niezamkniętymi anatomicznie połączeniami wewnątrzsercowymi (takimi jak otwór owalny i przewód tętniczy) oraz zmianami w ciśnieniu i przepływie krwi. Wśród objawów najczęściej występują sinica obwodowa, tachykardia, bradykardia, zmiany w tonach serca, nieprawidłowa sylwetka serca oraz zmiany w zapisie elektrokardiograficznym.
Prawidłowa czynność serca noworodka wynosi od 120 do 160 uderzeń na minutę. Ciśnienie tętnicze krwi zależy od wieku noworodka oraz jego dojrzałości. Średnie wartości u noworodka donoszonego to ciśnienie skurczowe 50-70 mmHg oraz ciśnienie rozkurczowe 25-45 mmHg.
== Przypisy ==