Adaptacja
Adaptacja (łac. adaptatio – przystosowanie) to proces przekształcania dzieła sztuki lub publikacji, aby mogły być odbierane za pomocą innego medium niż to, które pierwotnie przewidziano. Przykładem może być adaptacja dzieła literackiego na potrzeby filmu lub przeróbka dzieła sztuki w celu dotarcia do nowych odbiorców, jak liczne adaptacje dla dzieci Robinsona Crusoe.
Adaptacje różnią się stopniem przetworzenia. Mogą one przekazywać treść w sposób niemal niezmieniony lub z minimalnymi zmianami dostosowującymi, które mogą wynikać z cenzury lub przeróbek utworów dla dorosłych, aby były odpowiednie dla młodszych czytelników. Mogą również powstawać jako nowe dzieła, wzbogacone o elementy twórcze przetwórcy, tworzone „na podstawie” pierwowzoru.
Na przykład, film Pan Tadeusz jest pełną adaptacją utworu epopei Adama Mickiewicza, wprowadzającą jedynie drobne zmiany w treści literackiej. Z kolei dramat literacki Romeo i Julia autorstwa Szekspira doczekał się wielu adaptacji teatralnych i filmowych, które różnią się od siebie z powodu techniki ich realizacji, a także często od pierwowzoru, ze względu na dodatki reżyserskie (zmiany w treści literackiej utworu). Przykładem jest film z Leonardo DiCaprio, który zachowuje konwencję oryginału – dlatego też takie dzieła określa się jako realizacje „na podstawie” pierwowzoru.