Adamsyt
Adamsyt (znany również jako chlorek fenarsazyny) to związek chemiczny zaliczany do grupy arsenoorganicznych, wykorzystywany jako gaz łzawiący oraz drażniący środek bojowy z podgrupy sternitów. Jego nazwa pochodzi od amerykańskiego chemika Rogera Adamsa, który jako pierwszy go otrzymał.
W postaci czystej, adamsyt jest krystaliczną substancją o żółtej barwie. W formie produktu technicznego ma zabarwienie zielone. Adamsyt nie rozpuszcza się w wodzie, a jego rozpuszczalność w rozpuszczalnikach organicznych jest ograniczona (podgrzewanie może zwiększyć tę rozpuszczalność).
Charakteryzuje się niską reaktywnością chemiczną. Nie ulega hydrolizie w wodzie, jednak może się rozkładać pod wpływem silnych utleniaczy, takich jak stężony kwas azotowy.
Adamsyt może być stosowany jedynie w formie aerozolu, który silnie podrażnia błony śluzowe oczu oraz górne drogi oddechowe. Objawy jego toksycznego działania to natychmiastowy i intensywny łzotok, a po kilku minutach występuje ból w klatce piersiowej oraz trudności w oddychaniu. Objawy te ustępują po kilku godzinach i nie pozostawiają trwałych skutków.
Po raz pierwszy adamsyt został najprawdopodobniej użyty przez Brytyjczyków w 1919 roku, podczas wojny domowej w Rosji, przeciwko bolszewikom. Istnieją niepełne dane, które sugerują, że adamsyt mógł być używany przez Włochy jeszcze przed zakończeniem I wojny światowej. W 1932 roku był zastosowany przez wojsko amerykańskie podczas pacyfikacji marszu weteranów, tzw. Bonus Army, co doprowadziło do tragicznej śmierci ciężarnej kobiety.
Przypisy
Bibliografia
1000 słów o chemii i broni chemicznej, Zygfryd Z. Witkiewicz (red.), Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987, ISBN 83-11-07396-1, OCLC 19360683.