Adam Alfred Zych (urodzony 28 lipca 1945 roku w Częstochowie) to polski psycholog, pedagog, poeta, tłumacz oraz profesor nauk społecznych.
Życiorys
W 1964 roku zakończył naukę w II Liceum Ogólnokształcącym im. Jarosława Dąbrowskiego w Częstochowie. Następnie, w latach 1966–1971, studiował filozofię i psychologię na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. W 1975 roku uzyskał stopień doktora w Instytucie Badań Pedagogicznych w Warszawie, a w 1984 roku doktora habilitowanego na Uniwersytecie Gdańskim. Na mocy postanowienia Prezydenta RP z 19 lutego 2014 roku, otrzymał tytuł profesora nauk społecznych.
W okresie 1971–1975 pracował jako inspektor odpowiedzialny za zawodową rehabilitację inwalidów w Zespole Opieki Zdrowotnej w Szczecinie. W 1975 roku rozpoczął pracę w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Kielcach, która później przekształciła się w Akademię Świętokrzyską. Początkowo był adiunktem, a następnie w 1987 roku uzyskał stopień docenta, a od 1990 roku jest profesorem. W latach 80. stworzył hymn WSP do muzyki Mirosława Niziurskiego. W 1991 roku był stypendystą Northwestern University. Prowadził wykłady gościnne na Uniwersytecie w Gießen (1987 i 1988), Uniwersytecie Wiedeńskim (1995) oraz na Europejskim Uniwersytecie Viadrina (1996). Obecnie jest związany z Dolnośląską Szkołą Wyższą we Wrocławiu.
Jego badania koncentrują się na gerontologii społecznej, pedagogice starzenia się oraz psychologii religii. Jest autorem wielu artykułów publikowanych w czasopismach takich jak „Pro Memoria”, „Sztuka”, „Ikary” i „Świętokrzyski Kwartalnik Literacki”. Wystąpił w filmie dokumentalnym „Kielce, czyli polski Bronx” (1995). Otrzymał liczne odznaczenia, w tym Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi oraz Medal Komisji Edukacji Narodowej. Został również uhonorowany Nagrodą Miasta Kielce, Medalem Miasta Oświęcimia oraz tytułem Przyjaciela Seniora.
Adam Zych jest encyklopedystą oraz redaktorem Encyklopedii starości, starzenia się i niepełnosprawności, która została opublikowana w latach 2017-2018. Ponadto, wydał kilkanaście tomików wierszy, w tym także w językach angielskim i niemieckim.
Wybrane publikacje
- Psychologowie radzieccy i ich prace 1917–1977. Słownik biograficzny, Kielce 1980
- Być sobą przeciw sobie. Szkice o młodzieży współczesnej, Warszawa 1988
- Sytuacja życiowa ludzi w podeszłym wieku w Polsce i w Republice Federalnej Niemiec, Kielce 1990
- Człowiek wobec starości. Szkice z gerontologii społecznej, Warszawa 1995
- Słownik gerontologii społecznej, Warszawa 2001
- The living situation of elderly Americans of Polish descent in Chicago, Wrocław 2005
- Narodziny nowego wieku. Eseje, felietony i szkice, Wrocław 2005
- Pomiędzy wiarą a zwątpieniem. Wprowadzenie do psychologii religii, Kraków 2012
- Przekraczając „smugę cienia”. Szkice z gerontologii i tanatologii, wyd. 2. przejrz., popr. i uzup., Katowice 2013
- Encyklopedia starości, starzenia się i niepełnosprawności (red.), Katowice 2017, 5 t.
- Leksykon gerontologii, wyd. 4., Kraków 2019
- Młodość utracona, odkrywana starość. Eseje i szkice z gerontologii, Katowice 2020
- Starość w drodze… Wybór materiałów (red.), Katowice 2020
Przypisy
Bibliografia
Judycki Z., Siwek J., Kto jest kim w Kielcach. Informator biograficzny, t. 1, Toruń 2002, s. 203-204.
Prof. dr hab. Adam Alfred Zych, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2014-08-30].