Adam Zemanek (urodzony 14 września 1898 roku we Lwowie, zmarły wiosną 1940 roku w Charkowie) był majorem artylerii Wojska Polskiego i ofiarą zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Adam Zemanek przyszedł na świat 14 września 1898 roku we Lwowie, w rodzinie Ignacego i Stefanii jako młodszy brat Stanisława Zemanka.
Podczas I wojny światowej służył w Legionach, a po jej zakończeniu wstąpił do Wojska Polskiego. W trakcie wojny polsko-ukraińskiej oraz wojny polsko-bolszewickiej był członkiem 5 Lwowskiego pułku artylerii polowej oraz 12 pułku artylerii ciężkiej.
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w armii, a w 1922 roku został zweryfikowany na stopień porucznika artylerii, ze starszeństwem od 1 czerwca 1920 roku. Służył w 6 pułku artylerii ciężkiej, gdzie pełnił funkcję dowódcy plutonu. W 6 pac pozostawał do początku lat trzydziestych XX wieku. W 1930 roku awansował na kapitana artylerii ze starszeństwem z 1 stycznia 1930 roku, a następnie został oddelegowany do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie. Mianowanie na stopień majora otrzymał ze starszeństwem od 19 marca 1938 roku, zajmując 30. lokatę w korpusie oficerów artylerii. W tym samym roku objął dowództwo dyonu w 1 pułku artylerii lekkiej Legionów. W czasie mobilizacji w 1939 roku został wyznaczony na stanowisko oficera sztabu dowódcy artylerii dywizyjnej 1 Dywizji Piechoty Legionów. Podczas walk 22 września 1939 roku w rejonie Tarnawatki odniósł rany.
W trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku, po agresji ZSRR na Polskę, w nieznanych okolicznościach trafił do niewoli sowieckiej. Był przetrzymywany w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie, a jego ciało potajemnie pochowano w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach, gdzie od 17 czerwca 2000 roku znajduje się oficjalny Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. Zemanek figuruje na Liście Starobielskiej NKWD pod numerem 1259.
5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło pośmiertnie mianował go na stopień podpułkownika. Ogłoszenie tego awansu miało miejsce 9 listopada 2007 roku w Warszawie, podczas uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi (25 maja 1939)
Medal Niepodległości (9 listopada 1932)
Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1931)
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Zobacz też
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
Bibliografia
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.