Adam Walanus (urodzony 6 kwietnia 1952) to polski naukowiec i fotograf; specjalista z zakresu geologii, fizyki, analizy danych, statystyki oraz programowania, profesor nauk o Ziemi, wykładowca w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
Życiorys
Wczesne lata
Adam Walanus dorastał w Tarnowskich Górach, gdzie ukończył szkołę podstawową, a następnie w 1971 roku II Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica.
Działalność zawodowa-naukowa
W 1976 roku zdobył dyplom z zakresu fizyki i techniki na Wydziale Matematyczno-Fizycznym Politechniki Śląskiej w Gliwicach, otrzymując wyróżnienie za pracę magisterską na temat Rozkład prawdopodobieństwa ilorazu zliczeń mionów w liczniku proporcjonalnym. W tym samym roku rozpoczął pracę w Zakładzie Zastosowań Radioizotopów w Instytucie Fizyki Politechniki Śląskiej, gdzie przez lata 1976–1984 był asystentem, a od 1984 do 1998 adiunktem.
W 1983 roku obronił doktorat w Instytucie Fizyki i Techniki Jądrowej Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie na podstawie pracy Obiektywizacja pomiaru w datowaniach metodą 14C. W latach 1986–1989 pracował na pół etatu w Instytucie Botaniki Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, gdzie pełnił funkcję konsultanta, a później starszego specjalisty.
Od 1990 do 1998 roku prowadził własną działalność gospodarczą, oferując usługi z zakresu komputerów, oprogramowania oraz analizy danych, głównie dla instytucji naukowych. Ponadto pracował w prywatnych firmach jako analityk-projektant w dziedzinie oprogramowania pomiarowego oraz statystycznego sterowania jakością, a także jako konsultant w działach technicznych. W latach 1999–2000 prowadził zajęcia z statystyki i obsługi komputerów w policealnej Szkole Bankowości i Finansów w Krakowie.
W 2002 roku na Wydziale Geologii Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie pracy Istotność statystyczna wniosków z analiz ilościowych na przykładzie badań górnego czwartorzędu. W latach 2003–2006 wykładał na Uniwersytecie Rzeszowskim, gdzie zdobył tytuł profesora nadzwyczajnego. Do 2004 roku pracował w Instytucie Archeologii, a następnie w Instytucie Techniki na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym UR.
W 2007 roku objął stanowisko profesora nadzwyczajnego w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie na Wydziale Geologii Geofizyki i Ochrony Środowiska. W 2014 roku otrzymał tytuł profesora nauk o Ziemi. W marcu 2019 roku został członkiem Komisji Filozofii Nauk Polskiej Akademii Umiejętności, której przewodniczy Michał Heller.
W swojej pracy badawczej specjalizuje się w analizie danych oraz metodach statystycznych w naukach przyrodniczych. Brał udział w budowie aparatury pomiarowej w Gliwickim Laboratorium Radiowęglowym, a następnie zajmował się statystyczną obróbką wyników datowań i ich probabilistyczną interpretacją. Jako autor lub współautor opublikował kilkaset prac badawczych w recenzowanych czasopismach naukowych, takich jak Nature, Radiocarbon, The Holocene, Climatic Change, Theoretical and Applied Climatology, Aerobiologia, Human Ecology, Natural Hazards, Journal of Environmental Monitoring, Journal of Paleolimnology. Był także współautorem podręcznika akademickiego Datowanie radiowęglowe (2009, wspólnie z Tomaszem Goslarem; Wydawnictwo AGH) oraz opublikował wiele artykułów popularnonaukowych w pismach takich jak Wiedza i Życie, Magazyn Przemysłowy czy Wszechświat.
Fotografia
Oprócz działalności zawodowej, Adam Walanus amatorsko zajmował się fotografią. Tworzył m.in. pejzaże i portrety, a także dokumentował różne wydarzenia naukowe i kulturalne. W 1971 roku zdobył III Nagrodę na II Biennale Krajobrazu Polskiego w Kielcach. Jego prace były wystawiane na wielu indywidualnych wystawach, w tym Człowiek wśród ludzi w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Krakowie (9 maja – 18 czerwca 2015).
Życie prywatne
Adam Walanus jest żonaty i ma dwóch synów (urodzonych w 1978 i 1985 roku).
Przypisy
Linki zewnętrzne