Adam Uziembło
Adam Uziembło (9 października 1885, Paryż – 1 marca 1971, Warszawa) był polskim politykiem, posłem na Sejm Litwy Środkowej oraz Sejm Ustawodawczy, a także długoletnim działaczem Polskiej Partii Socjalistycznej.
Życiorys
Studiował polonistykę we Lwowie. Wstąpił do konspiracyjnej organizacji studenckiej „Promieniści”, gdzie objął stanowisko redaktora jej czasopisma „Promień”. Tam poznał swoją przyszłą żonę, Marię Jadwigę Wierzejską. Uziembło zaangażował się także w działalność grupy paramilitarnej „Nieprzejednani”, która powstała na skutek inspiracji Witolda Jodko-Narkiewicza. Był aktywnym członkiem Sekcji Lwowskiej PPS. Latem 1905 roku udał się do Kimrów nad Wołgą, aby odwiedzić matkę.
W Kimrach uczestniczył w ruchu rewolucyjnym 1905 roku, gdzie został komendantem lokalnej, ponadpartyjnej Milicji Robotniczej. Grupa ta, licząca do 600 członków, powstała w celu obrony przed czarną sotnią, utworzoną przez duchowieństwo i monarchistów. Milicja miała na celu zapewnienie wolności obywatelskiej, realizację postulatów socjalnych oraz walkę z lichwą w handlu. Funkcjonowała od końca października do połowy grudnia, a Uziembło rozwiązał ją po upadku powstania moskiewskiego, obawiając się interwencji wojska. W obawie przed aresztowaniem udał się do Moskwy, pozostawiając w Kimrach matkę i żonę. Później przeniósł się do Królestwa Polskiego, gdzie kontynuował działalność w konspiracyjnych strukturach PPS oraz PPS-Frakcji Rewolucyjnej.
W czasie I wojny światowej służył w wojsku austriackim oraz w Legionach.
W styczniu 1922 roku został wybrany do Sejmu Litwy Środkowej z listy Rad Ludowych. W trakcie kadencji opuścił Klub Rad Ludowych, przystępując do Klubu Grupy Włościańskiej. W marcu tego samego roku, po samorozwiązaniu Sejmu, został delegatem do Sejmu Ustawodawczego. Jego podpis znajduje się pod aktem przyłączenia Wileńszczyzny do Polski.
Po zakończeniu kariery politycznej zajął się dziennikarstwem. W czasie II wojny światowej mieszkał w Krakowie, gdzie zaangażował się w działalność ZWZ oraz AK, a także lokalnego oddziału PPS. Po 1945 roku przystąpił do organizacji WRN.
W 1946 roku potajemnie opuścił Polskę. Osiedlił się w Paryżu, gdzie pozostał do wiosny 1970 roku. Na emigracji współpracował z polskimi ośrodkami opiniotwórczymi, w tym z Radiem Wolna Europa. Tuż przed swoją śmiercią wrócił do Polski.
Publikacje
W 2009 roku Ośrodek KARTA opublikował wspomnienia Adama Uziembły pt. Niepodległość socjalisty, z fragmentami dostępnymi w wersji elektronicznej.
Rodzina
Jego pierwszą żoną była Maria z d. Wierzejska, z którą miał syna Adama Uziembłę. Po rozwodzie z pierwszą żoną, w 1917 roku poślubił Marię z d. Kalińską (późniejszą Marią Uziębło) i miał z nią córkę Anielę (ur. 1919).
Przypisy
Bibliografia
(red.) Jacek Majchrowski, Kto był kim w II RP, Warszawa 1994
Wileński słownik biograficzny, Henryk H. Dubowik (red.), Jan J. Malinowski (red.), Janusz J. Andruszkiewicz (oprac.), Bydgoszcz: Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, 2002, ISBN 83-87865-28-1, OCLC 830347331. Brak numerów stron w książce.