Adam Olgierd Uziembło
Adam Olgierd Uziembło (urodzony 20 kwietnia?/3 maja 1906 w Kimrach, zmarł 30 października 1990 w Warszawie) był generałem brygady Wojska Polskiego oraz matematykem.
Życiorys
Pochodził z rodziny podlaskiej, związanej z PPS. W 1920 roku wraz z rodziną powrócił do kraju. Ukończył Gimnazjum im. Tadeusza Reytana w Warszawie, gdzie w 1924 roku zdał maturę. W latach 1925–1932 studiował na Wydziale Matematyki Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1925–1928 był członkiem ZNMS „Życie”. Od 1928 roku należał do Komunistycznej Partii Polski. W latach 30. odbył służbę wojskową, uzyskując stopień podporucznika rezerwy. W 1939 roku brał udział w wojnie obronnej, a następnie został wzięty do niewoli przez Niemców i osadzony w Oflagu II C Woldenberg. W lutym 1945 roku wstąpił do Wojska Polskiego, gdzie został przydzielony do Wydziału Organizacyjnego Głównego Zarządu Polityczno-Wychowawczego WP. W październiku 1945 roku objął stanowisko zastępcy dowódcy Poznańskiego Okręgu Wojskowego do spraw politycznych, a w grudniu 1947 roku został zastępcą dowódcy Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego do spraw politycznych.
W 1948 roku opuścił wojsko, aby pracować w oświacie. Był bliskim przyjacielem generała Józefa Kuropieski. W latach 1949–1954 był więziony pod fałszywymi zarzutami.
W latach 1956–1957 był członkiem tzw. Komisji Mazura. W latach 1956–1959 pełnił funkcję komendanta Wojskowej Akademii Politycznej im. Feliksa Dzierżyńskiego. W 1957 roku został mianowany na stopień generała brygady. W latach 1959–1969 był sekretarzem Rady Wyższego Szkolnictwa Wojskowego. W 1969 roku przeszedł w stan spoczynku. Brał udział w Konwersatorium „Doświadczenie i Przyszłość”. Został pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera BII-1-4).
Awanse
- podporucznik rezerwy – 1933
- porucznik
- kapitan – 25 lipca 1945
- major – 1 października 1945
- podpułkownik – 31 października 1945
- pułkownik – 17 grudnia 1946
- generał brygady – 22 lipca 1957
Działalność matematyczna
Adam Uziembło specjalizował się w logice matematycznej. Po zakończeniu II wojny światowej wznowił studia, uzyskując w 1956 roku na Uniwersytecie Wrocławskim tytuł magistra matematyki na podstawie pracy pt. O wzajemnej definiowalności funktorów zdaniowych. W 1962 roku obronił pracę doktorską pt. O jednościach i ideałach symetrycznej półgrupy przekształceń, a w 1968 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie logiki na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, na podstawie rozprawy pt. Dwa modele funkcji wielowartościowych rachunku zdań. W latach 1970–1976, po przejściu w stan spoczynku, pełnił funkcję kierownika Zakładu Matematyki Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Kielcach.
Rodzina
Był synem Adama Uziembły i Marii z d. Wierzejskiej. Po rozwodzie rodziców wychowywał się pod opieką matki. Poślubił Stanisławę z d. Ryszkiewicz, z którą miał dwoje dzieci: syna Michała (ur. 1935) oraz córkę Annę (ur. 1937).
Odznaczenia
- Order Sztandaru Pracy II klasy (1957)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1945)
- Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1946)
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie w 1939)
- Srebrny Krzyż Zasługi (1945)
- Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk
- Medal za Warszawę 1939–1945
- Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” (1968)
- Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
- Brązowy Medal Za zasługi dla obronności kraju (1967)
- Medal za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945 (ZSRR)
Przypisy
Bibliografia
- Mieczysław Jaworski: Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego 1945–1965. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1984. ISBN 83-11-07115-2.
- Roman Duda. Generał i matematyk: Adam Olgierd Uziembło (1906–1990). „Antiquitates Mathematicae”. 8(1), s. 141–149, 2014. Rzeszów: Polskie Towarzystwo Matematyczne. ISSN 2353-8813.
- Henryk P. Kosk, Generalicja Polska, tom II, Warszawa 2001. ISBN 83-87103-81-0.
- Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990, t. IV, S-Z, Toruń 2010. ISBN 978-83-7611-800-0.
- Jan Olesik: Oflag II C Woldenberg. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1988. ISBN 83-11-07518-2.