Adam Turno, herbu własnego (urodzony 12 listopada 1775 w Główczynie, zmarły 8 lutego 1851 w Objezierzu) – był ziemianinem, oficerem armii Księstwa Warszawskiego oraz pamiętnikarzem.
Był synem Jana Turno (zm. 1792) oraz Korduli z Gorzeńskich (1737-1816) i bratem generała Kazimierza Turno. W 1803 roku ożenił się z Urszulą Prusimską, jednak małżeństwo to zakończyło się po pięciu latach. Z pary tej miał dwoje dzieci, w tym syna Wincentego, który był powstańcem listopadowym. Dzięki małżeństwu z Heleną Kwilecką, Wincenty stał się dziedzicem Objezierza, co zapoczątkowało tamtejszą linię rodu. Ich pałac zyskał renomę jako jeden z wielkopolskich salonów literackich, w którym gościli m.in. Adam Mickiewicz, Wincenty Pol, Władysław Syrokomla oraz Narcyza Żmichowska. Córka Aleksandryna Katarzyna, znana jako Adyna (1797-1882), zyskała popularność dzięki młodzieńczemu uczuciu do podróżnika Pawła Edmunda Strzeleckiego, z którym prowadziła długotrwałą korespondencję. Ostatecznie nigdy się nie ożeniła i do końca życia mieszkała u brata w Objezierzu.
W 1806 roku Adam Turno zasiadał w wielkopolskiej gwardii honorowej, która miała zaszczyt witać Napoleona. W 1807 roku wstąpił do wojska Księstwa Warszawskiego, a za swój udział w wojnie z Austrią w 1809 roku został odznaczony Krzyżem Złotym Virtuti Militari. Następnie służył jako szwoleżer gwardii, osiągając stopień pułkownika oraz otrzymując m.in. order Legii Honorowej.
W 1801 roku, w ramach podziału majątkowego, otrzymał Oporowszczyznę (obejmującą majątki Oporowo, Oporówko i Lubonia) z zapisami na rzecz matki i sióstr. Niestety, nieumiejętnie zarządzał swoimi dobrami i nieustannie borykał się z problemami finansowymi. W końcu roztrwonił cały majątek, a jedynie korzystny związek syna Wincentego pozwolił na odbudowę rodzinnej fortuny. Adam często przebywał w majątku swojego brata w Dobrzycy, gdzie stworzył pierwsze opracowanie dotyczące tamtejszego pałacu, a później mieszkał u syna w Objezierzu.
Przez wiele lat prowadził „Dziennik”, który do dziś zachował się w zbiorach Ossolineum, stanowiąc cenne źródło informacji na temat życia codziennego ziemiaństwa w I połowie XIX wieku.
Zobacz też:
Przypisy:
Bibliografia:
RóżaR. Kąsinowska RóżaR., Dobrzyca, Fortalicja. Pałac. Muzeum, Dobrzyca: Zespół Pałacowo-Parkowy, 2007, s. 43-46, 173-184, ISBN 978-83-924000-1-1, OCLC 233492426.
A. Kwilecki, Ziemiaństwo wielkopolskie, Poznań 1998, s. 374-380, ISBN 83-211-1232-3.
T. Żychliński, Złota Księga szlachty polskiej, R. III, Poznań 1881, s. 298-320.