Adam Tomaszewski (pisarz)

Adam Tomaszewski (ur. 9 sierpnia 1918 w Kościanie, zm. 9 sierpnia 2002 tamże) był polskim pisarzem emigracyjnym, prozaikiem oraz reportażystą.

Życiorys

Ukończył gimnazjum im. św. Stanisława Kostki, gdzie aktywnie uczestniczył w 3 Drużynie Harcerskiej. Zdał kurs podharcmistrzowski w Baligrodzie, a jego debiut literacki miał miejsce, gdy publikował reportaże z obozów harcerskich w „Gazecie Polskiej”, wydawanej w Kościanie. W 1938 roku rozpoczął studia na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie, jednak przerwał je z powodu wybuchu II wojny światowej. Po przedostaniu się do Warszawy, zaangażował się w działalność konspiracyjną. Ukończył Podziemną Szkołę Podchorążych Piechoty i wstąpił do Armii Krajowej. Brał udział w powstaniu warszawskim w Śródmieściu, gdzie został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po upadku powstania trafił do niewoli, a następnie był więziony w obozach jenieckich Sandbostel i Westertimke.

Po wojnie pozostał w amerykańskiej strefie okupacyjnej w Niemczech, gdzie służył jako porucznik w Oddziałach Wartowniczych. W 1948 roku zdecydował się na wyjazd do Kanady, gdzie w 1950 roku ukończył studia slawistyczne na Uniwersytecie w Ottawie. W latach 50. XX wieku był członkiem Konfraterii Artystycznej „Smocza Jama”. W 1951 roku poślubił Jadwigę Jurkszus, pisarkę i reporterkę, z którą w latach 1961–1964 redagował „Dodatek Literacki Prąd”. Aktywnie uczestniczył w działalności emigracyjnej, szczególnie w obszarze wydawniczym i edytorskim. Był jednym z współzałożycieli Polskiego Funduszu Wydawniczego w Kanadzie, a od 1976 roku przez rok pełnił funkcję redaktora „Głosu Polskiego” w Toronto. Należał do Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie, a po powrocie do kraju do poznańskiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Adam Tomaszewski zdobył wiele nagród, w tym od Związkowca i Głosu Polskiego, a także od Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. Otrzymał nagrodę Fundacji im. Władysława i Nelly Turzańskich za „całokształt osiągnięć literackich, stanowiących ważny i wzbogacający zapis polskich doświadczeń w kraju i na obczyźnie”. Fundacja Henryka Florkowskiego oraz jego synowie, Andrzej i Wojciech, przyznali mu medal „Ziemia Kościańska Swemu Miłośnikowi”. W 1995 roku został uhonorowany Nagrodą Twórczą Miasta Kościana. Rada Miejska Kościana w Uchwały nr XXXVIII/385/97 z 22 kwietnia 1997 roku nadała mu tytuł Honorowego Obywatela Miasta Kościana, a w 2005 roku, w Uchwały nr XXX/362/05 z 30 marca, jego imieniem nazwano Miejską Bibliotekę Publiczną, odsłaniając jednocześnie pamiątkową tablicę.

Dorobek literacki

Adam Tomaszewski był autorem około 150 reportaży, szkiców, felietonów oraz opowiadań, które były publikowane w czasopismach emigracyjnych, takich jak Tygodnik Polski, londyńskie Wiadomości, Oficyna Poetów i Malarzy, Przegląd Polski oraz Ostatnie Wiadomości. Napisał i wydał 11 książek, w tym 3 wspomnieniowe dotyczące jego rodzinnego miasta.

Lista książek:

  • Toronto, Tronto, Trana (wspólnie z Jadwigą Jurkszus). Toronto, 1967
  • Młodość została nad Obrą. Londyn, 1969; Kościan, 1996
  • Kowboje, Apasze, Mormoni. Londyn, 1972
  • I to jest Meksyk (wspólnie z Jadwigą Jurkszus). Londyn, 1974
  • Gorzko pachną piołuny. Toronto, 1981
  • Gdzie jesteś Itako. Toronto, 1985
  • Szkunery i wyspy. Toronto, 1986
  • Ze sceny i estrady (wspólnie z Ireną Jellaczyc). Toronto, 1987
  • Chleba naszego powszedniego. Toronto, 1988
  • Wiosna u Wielkich Jezior. Toronto, 1990
  • Śpiew Syren. Londyn, 1993
  • Ileż to dni, ileż to lat. Kościan, 1999
  • Krzyk dzikiej gęsi. Poznań, 2000.

Przypisy