Adam Szczerbowski

Adam Szczerbowski, znany również jako as, A.S., H.Sz., H. Szczerbiec (ur. 13 września 1894 roku w Jarosławiu, zm. 23 września 1956 roku w Łodzi) był polskim poetą, pedagogiem, krytykiem literackim oraz tłumaczem.

Życiorys

Był synem Antoniego Szczerbowskiego i Rozalii z Hoffmanów. Ukończył gimnazjum w 1913 roku, a następnie Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie w 1921 roku, uzyskując jednocześnie kwalifikacje do nauczania w szkołach średnich.

I wojna światowa

Od 1914 do 1918 roku służył w Legionach Polskich. Po przejściu jego Korpusu na rosyjską stronę frontu w bitwie pod Rarańczą, został internowany, a następnie wcielony do armii austriackiej. Walczył na froncie włoskim, wracając do Lwowa w 1919 roku. W 1920 roku zgłosił się jako ochotnik do wojska polskiego.

Dwudziestolecie międzywojenne

Od 1921 roku pracował jako nauczyciel języka polskiego i historii w gimnazjach w Hrubieszowie, gdzie nawiązał znajomość z Bolesławem Leśmianem, który wówczas prowadził kancelarię notarialną. W 1928 roku przeniósł się do Puław, gdzie uczył języka polskiego w gimnazjum. W 1932 roku osiedlił się w Zamościu, obejmując stanowisko dyrektora Państwowego Gimnazjum Męskiego im. Jana Zamoyskiego, gdzie również nauczał języka polskiego w prywatnym gimnazjum żeńskim oraz w Seminarium Nauczycielskim.

Był redaktorem (lub współredaktorem) wielu publikacji, w tym „Przeglądu Hrubieszowskiego” (gdzie w 1926 roku pełnił funkcję redaktora naczelnego) oraz „Teki Zamojskiej” (1938–1939). Publikował w czasopismach takich jak Maski, Ruch Literacki, Nowa Książka oraz Polonista.

Jako zadeklarowany piłsudczyk, w Zamościu był wiceprezesem koła Obozu Zjednoczenia Narodowego oraz przewodniczącym komisji rewizyjnej oddziału Związku Legionistów Polskich.

II wojna światowa i po wojnie

Szczerbowski opuścił Zamość w 1939 roku i osiedlił się w Warszawie, gdzie uczestniczył w tajnym nauczaniu. Brał udział w powstaniu warszawskim, a po jego klęsce został osadzony w obozach przejściowych w Pruszkowie i Miechowie.

Po wojnie zamieszkał w Łodzi, gdzie do 1953 roku pełnił funkcję dyrektora gimnazjum, a później pracował jako nauczyciel języka polskiego w VI Liceum Ogólnokształcącym.

Życie prywatne

Ożenił się około 1922 roku z Janiną Klimowicz (zm. 1968) i miał z nią syna, który zmarł w obozie niemieckim po upadku powstania warszawskiego. Został pochowany 26 września na cmentarzu komunalnym Doły w Łodzi (kwatera XXXIV-20-5).

Twórczość

Złote czasy (1919) – zbiór wierszy

Dziwy sanitariusza Opałka (1921) – opowiadania

Ul (1924) – pierwszy tomik poetycki

Ozimina i Wesele (1924) – artykuły literackie

Grody Czerwieńskie w Ziemi Nadburzańskiej (1925) – szkic historyczny

Miejsce urodzenia i metryka chrztu Bolesława Prusa (1926) – przyczynek biograficzny

Kwiat na mogile (1928) – drugi tomik poetycki

Pamiętnik II Ogólnopolskiego Zjazdu Polonistów w Krakowie (1930) – sprawozdanie ze zjazdu

My znamy was i kochamy (1931) – artykuł dotyczący roli pisarzy w nauczaniu literatury

Szkoła – pisarz – nauczyciel (1931) – rozprawa o tej samej tematyce

Jana Kasprowicza „Pieśń o Waligórze”, O akcji i kompozycji poematu, Zapomniany utwór Jana Kasprowicza (1931) – artykuły poświęcone Janowi Kasprowiczowi

Recenzja książki „Polskość Nietzschego i jego filozofia” Bernarda Szarlitta (1931)

Tłumaczenie dzieła „Pieśni duchowne” Novalisa (1933)

W sprawie „wyboru poezyj” Jana Kasprowicza w klasie ósmej (1933)

Brzegiem szału w niepojętość zieloności (1934) – o poezji Leśmiana

O „Łące” Bolesława Leśmiana (1934)

Krople rosy (1934) – trzeci tomik wierszy

Antologia: Współczesna poezja polska (1915–1935) (1936)

Ogród zamknięty (1937) – tomik wierszy metafizycznych

Wśród młodych poetów regionu lubelskiego (1938) – rozprawa poświęcona poezji Ciesielczuka

Bolesław Leśmian (1938) – zbiór artykułów

Wybór poezji Kasprowicza (1945) – opracowanie i przedmowa

Rozszumiały się wierzby… (1946) – sztuka napisana wspólnie z Piotrem Greniukiem.

Ordery i odznaczenia

Krzyż Niepodległości (25 stycznia 1933)

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1934)

Brązowy Krzyż Zasługi

Srebrny Wawrzyn Akademicki (7 listopada 1936)

Przypisy

Linki zewnętrzne

Eliza Leszczyńska-Pieniak: „Świat jest stworzony po to, by cudem był poecie…” – artykuł o przyjaźni Bolesława Leśmiana z Adamem Szczerbowskim