Adam Jan Feliks Świtalski
Adam Jan Feliks Świtalski, znany pod pseudonimem „Dąbrowa” (urodzony 18 grudnia 1894 w Gorlicach, zmarł 9 lipca 1952 w Warszawie) – był pułkownikiem dyplomowanym piechoty w Wojsko Polskim.
Życiorys
Urodził się 18 grudnia 1894 roku w Gorlicach, które wówczas były miastem powiatowym w Królestwie Galicji i Lodomerii, w rodzinie Józefa, konecepisty namiestnictwa w c. k. Starostwie, oraz Heleny z Chądzyńskich.
W 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego. 19 sierpnia 1920 roku został zatwierdzony na stopień kapitana z dniem 1 kwietnia 1920 roku, w piechocie, jako część grupy oficerów byłej armii austro-węgierskiej. W tym czasie służył w 1 pułku piechoty Legionów. 1 czerwca 1921 roku rozpoczął pracę w Departamencie I Ministerstwa Spraw Wojskowych, a jego oddziałem macierzystym pozostał 1 pułk piechoty Legionów. W latach 1922–1924 był słuchaczem III Kursu Normalnego w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. W styczniu 1926 roku został przeniesiony z sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie do 1 Dywizji Piechoty Legionów w Wilnie, gdzie objął stanowisko szefa sztabu. 31 października 1927 roku przeniesiono go do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie na stanowisko szefa Oddziału Wyszkolenia. 20 lutego 1930 roku został przeniesiony do 30 pułku piechoty w Warszawie jako zastępca dowódcy pułku. 2 grudnia 1930 roku awansował na podpułkownika z senioratem od 1 stycznia 1931 roku i 7. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Od 1 marca 1931 roku pełnił funkcję szefa sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi. W listopadzie 1932 roku został przeniesiony do dyspozycji II wiceministra spraw wojskowych. Od listopada 1935 roku dowodził 25 pułkiem piechoty w Piotrkowie. Od listopada 1938 roku do marca 1939 roku był słuchaczem Kursu doskonalącego dla oficerów dyplomowanych przy WSWoj. w Warszawie.
Podczas kampanii wrześniowej był dowódcą 25 pułku piechoty. Po zakończeniu kampanii działał w konspiracji: od listopada 1939 do 1943 roku był szefem Oddziału IV Dowództwa Głównego Służby Zwycięstwu Polski, a następnie pracował w Komendzie Głównej Armii Krajowej jako inspektor. W 1944 roku dowodził 3 Dywizją Piechoty Armii Krajowej w trakcie akcji „Burza”. W tym samym roku został aresztowany i internowany w obozie NKWD nr 179 w Diagilewie. W lipcu 1947 roku był internowany w obozie NKWD nr 150 w Griazowcu. Po powrocie do Polski w 1947 roku pracował jako urzędnik. Zmarł i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera O-1-24,25).
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
- Krzyż Niepodległości – 28 grudnia 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” (zamiast wcześniej nadanego Medalu Niepodległości)
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 27 listopada 1929 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej i organizacji wojska”
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
- Złoty Krzyż Zasługi – 19 marca 1936 „za zasługi w służbie wojskowej”
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaka za Rany i Kontuzje
- Państwowa Odznaka Sportowa
- łotewski Medal Pamiątkowy 1918-1928 – 6 sierpnia 1929
- 12 września 1928 roku dowódca piechoty dywizyjnej 6 Dywizji Piechoty, pułkownik Bernard Mond, przesłał do Kapituły Orderu Virtuti Militari wniosek o odznaczenie majora SG Adama Świtalskiego, sugerując, że wcześniejsze wnioski mogły zaginąć.
Przypisy
Bibliografia
- Świtalski Adam Jan Feliks. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.94-9169 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-20].
- Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: Nakładem Prezydyum c. k. Namiestnictwa, 1895. (pol.).
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Marek Ney-Krwawicz: Komenda Główna Armii Krajowej 1939–1945. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990, s. 463. ISBN 83-211-1055-X.