Adam (właściwie Franciszek) Studziński (urodzony 2 czerwca 1911 w Strzemieniu, powiat żółkiewski, zmarł 2 kwietnia 2008 w Krakowie) – był polskim prezbiterem katolickim, dominikaninem, kapelanem Polskich Sił Zbrojnych podczas II wojny światowej, generałem brygady Wojska Polskiego oraz harcmistrzem.
Życiorys
Dzieciństwo i młodość
W rodzinnym Strzemieniu uczęszczał do szkoły powszechnej. Następnie ukończył Państwowe Gimnazjum im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego w Żółkwi (tzw. mała matura), a maturę zdał w Gimnazjum im. Sienkiewicza w Krakowie. W 1928 roku przystąpił do zakonu dominikanów, gdzie zakończył nowicjat w Krakowie. Później studiował teologię we Lwowie i Warszawie, a 9 marca 1937 roku przyjął święcenia kapłańskie z rąk biskupa Eugeniusza Baziaka we Lwowie. Przed wybuchem II wojny światowej pracował jako katecheta.
II wojna światowa
W wrześniu 1939 roku znalazł się na Węgrzech, gdzie pełnił rolę duszpasterza wśród polskich żołnierzy. W 1942 roku wstąpił do Wojska Polskiego, a następnie prowadził posługę duszpasterską w Palestynie i Iraku. Brał udział w kampanii włoskiej jako kapelan Pułku 4. Pancernego „Skorpion”. Za odwagę w bitwie o Monte Cassino został uhonorowany Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. W kwietniu 1945 roku został mianowany kapelanem 2 batalionu komandosów zmotoryzowanych 2 Brygady Pancernej (później 2 Warszawskiej Dywizji Pancernej).
Okres powojenny
Po zakończeniu wojny wstąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. W październiku 1947 roku wrócił do Polski. W 1950 roku został aresztowany w Gdańsku pod zarzutem planowania ucieczki na Zachód. Początkowo skazany na 10 lat więzienia, został jednak zwolniony z zakładu karnego w Łodzi w jesieni 1951 roku. Pracował m.in. jako proboszcz w Warszawie (1952–1958), a następnie zamieszkał w klasztorze dominikanów w Prudniku (1962) oraz w Warszawie (1962–1963). Ukończył również studia na Wydziale Konserwacji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w 1970 roku. Przez długi czas zajmował się restauracją i konserwacją krakowskiego klasztoru dominikanów oraz był inicjatorem utworzenia klasztornego muzeum.
Był aktywnym duszpasterzem w środowiskach kombatanckich, organizując rocznicowe spotkania oraz pielgrzymki na Jasną Górę dla byłych legionistów, POW-iaków, żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego i II Korpusu. Pełnił rolę nieformalnego kapelana krakowskiego oddziału Związku Legionistów Polskich. Od 1981 roku był honorowym kapelanem corocznego Marszu Szlakiem I Kompanii Kadrowej, co skutkowało jego inwigilacją przez Służbę Bezpieczeństwa. Współpracował ściśle z Komitetem Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego.
3 maja 2006 roku prezydent RP awansował go na stopień generała brygady WP. Zbierał i dbał o pamiątki legionowe i kombatanckie, w tym spuścizny po płk. Wincentym Edwardzie Cybulskim oraz po por. Stanisławie Leszczyc-Przywarze, które przekazał do Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów.
Harcerstwo
W latach 80. wspólnie z współpracownikami przeprowadził remont kościoła św. Idziego w Krakowie, w którym był rektorem, przekształcając go w miejsce spotkań harcerzy i kombatantów. Zainicjował tam działanie duszpasterstwa harcerskiego, organizując msze i rekolekcje dla harcerek i harcerzy. Był członkiem Rady Naczelnej Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej w latach 1992–1993 oraz odznaczonym Krzyżem Honorowym ZHR „Semper Fidelis”.
Pogrzeb
Uroczystości pogrzebowe miały miejsce 9 kwietnia 2008 w Krakowie i miały uroczysty charakter. Po mszy św. w kościele Dominikanów, której przewodniczył kardynał Franciszek Macharski, kondukt żałobny udał się na cmentarz Rakowicki, gdzie o. Adam Studziński został pochowany z wojskowymi honorami w alei zasłużonych (kwatera LXIX pas C-2-3). Jego imieniem nazwano plac przed kościołem św. Idziego w Krakowie.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
- Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino
- Medal Wojska
- Odznaka „Honoris Gratia”
- brytyjska Gwiazda za wojnę 1939–1945
- brytyjska Africa Star
- brytyjska Italy Star
- brytyjski Defence Medal
- brytyjski War Medal 1939-1945
Wyróżnienia
- Tytuł honorowego członka Towarzystwa im. Józefa Piłsudskiego (marzec 1998)
- Tytuł Honorowego Obywatela Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa (1999)
- Tytuł Honorowego Obywatela Miasta Skawina (2007)
- wpis do „Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich” (5 października 1989)
- Honorowy członek Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa
- Patron honorowy Krakowskiego Szwadronu Ułanów im. Marszałka Józefa Piłsudskiego
Publikacje
- „Przewodnik po polskich cmentarzach wojennych we Włoszech” (Oficyna Wydawnicza Fulmen 1994, ISBN 83-901106-9-5)
- „Wspomnienia kapelana Pułku 4 Pancernego „Skorpion” spod Monte Cassino” (Wydawnictwo i Reklama K & Z. Nowakowscy 1998, ISBN 83-86171-04-9)
Przypisy
Bibliografia
- Jerzy J. Bukowski, O. Adam Studziński OP 2 VI 1911 – 2 IV 2008, „Rocznik Krakowski” (74), Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 2008, s. 211-212, ISSN 0080-3499.
- Izabela I. Cisek i inni, Z ziemi Polskiej do Włoskiej. 2 Korpus Polski i Armia Krajowa. Album wystawy, Kraków: Muzeum Armii Krajowej w Krakowie, 2017, s. 93-98, ISBN 978-83-950027-0-0.
- Marcin M. Sanak, Ojciec Adam Studziński OP – duchowy opiekun legionistów i piłsudczyków [online], Archiwum Prowincji Dominikanów, 2019 [dostęp 2022-06-16].
Linki zewnętrzne