Adam Stadnicki (ziemianin)

Adam Zbigniew Leon Stadnicki

Adam Zbigniew Leon Stadnicki, herbu Szreniawa bez Krzyża, urodził się 10 kwietnia 1882 roku we Lwowie, a zmarł 10 marca 1982 roku. Był polskim ziemianinem, w 1922 roku jego majątki ziemskie miały powierzchnię 16 370 ha.

Życiorys

Był synem hrabiego Edwarda Adama Stadnickiego (1856–1885) oraz Heleny Marii z Sapiehów (1857–1947). Wychował się w Krasiczynie. W latach 1901–1904 studiował leśnictwo w Monachium. W swoim majątku, który obejmował 11 tys. ha lasów, wprowadził nowe gatunki drzew, takie jak wschodniokarpacka limba i daglezja. Założył także cztery leśne rezerwaty w Barnowcu, Łabowcu, Uhryniu i Szlachtowej. W 1902 roku został spadkobiercą majątku swojego dziadka, Edwarda Stadnickiego, przejmując Nawojową oraz Fraina (obecnie Vranov nad Dyjí). W 1907 roku nabył lasy oraz dobra Szczawnickie, a w 1909 roku, za namową Stanisława Tarnowskiego, odkupił od Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie uzdrowisko Szczawnica za kwotę 450 000 koron. Przeprowadził modernizację ujęć wód mineralnych, zbudował dworzec autobusowy, a w latach 1933–1936 wybudował nowoczesny budynek Inhalatorium, wyposażony w jedyne wówczas w Polsce komory pneumatyczne.

W 1914 roku pełnił funkcję wiceprezesa Krajowego Związku Zdrojowisk i Uzdrowisk we Lwowie oraz był członkiem rady nadzorczej Własnego Galicyjskiego Zakładu Kredytowego. Zasiadał jako prezes Nowosądeckiej Rady Powiatowej, a w latach 1922–1927 był prezesem Związku Ziemian, z którym pozostawał związany do 1939 roku jako członek zarządu. W latach 1928–1930 zasiadał w Sejmie RP. Podczas II wojny światowej, razem z żoną i dziećmi, zaangażował się w działalność AK. W 1942 roku za tę działalność został odznaczony przez rząd londyński Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami. W 1945 roku w wyniku konfiskaty stracił majątek w Nawojowej, a w 1948 roku uzdrowisko w Szczawnicy zostało upaństwowione; władze Czechosłowacji odebrały mu również majątek w Frainie. Adam Stadnicki wraz z żoną osiedlił się w Osoli pod Wrocławiem. Zmarł i został pochowany w Nawojowej. Od 2002 roku Park Górny w Szczawnicy nosi imię Adama hrabiego Stadnickiego, a w 2005 roku jego spadkobiercy na mocy wyroku NSA odzyskali uzdrowisko w Szczawnicy.

Rodzina

W 1910 roku Adam Stadnicki ożenił się z Stefanią Woroniecką (1886–1963) herbu Korybut, córką księcia Pawła Woronieckiego. Para miała ośmioro dzieci: pięć córek i trzech synów. Najstarsza córka Maria (1912–2003) wyszła za mąż za Stefana Świeżawskiego, profesora KUL. Jadwiga, urodzona w 1913 roku, została żoną Adama Czartoryskiego, trzecia z córek, Helena (1914–1977), była żoną Antoniego Mańkowskiego, Anna (1916–2001) nosiła po mężu nazwisko Gostkowska, a najmłodsza, Stefania (1917–1979), została żoną Włodzimierza Jasieńskiego (1915-1993). Syn Józef Edward (1919–1960) ożenił się z Elżbietą z Lubomirskich, Paweł (1925–1996) był żonaty z Teresą Moszumańską. Średni z synów, Andrzej (1920–1945) zmarł w wyniku przeżyć wojennych oraz gruźlicy, której nabawił się w niemieckim więzieniu.