Adam Sołtan

Adam Lech Sołtan, herbu własnego Sołtan, urodził się 24 września 1898 roku w Polanówce, a zmarł wiosną 1940 roku w Charkowie. Był majorem dyplomowanym kawalerii Wojska Polskiego, działaczem na rzecz niepodległości, kawalerem Orderu Virtuti Militari oraz ofiarą zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Był synem Bohdana Wiktora (1861–1912) oraz Marii Franciszki z Sołtanów (1863–1926) i przyszedł na świat 24 września 1898 roku w Polanówce, znajdującej się wówczas w powiecie nowoaleksandryjskim guberni lubelskiej. Miał rodzeństwo: Marię (1889–1967), Stanisława, który był podporucznikiem kawalerii Wojska Polskiego i pośmiertnie odznaczono go Orderem Virtuti Militari, Bohdana Józefa (1893–1960), Helenę (1895–1967) oraz Teresę (1901–1973). Ukończył Gimnazjum Męskie Komitetu Wielkiej Księżnej Tatiany w Kijowie.

W październiku 1917 roku, po zdaniu matury, wstąpił jako ochotnik do 1 pułku ułanów. Po rozwiązaniu I Korpusu Polskiego w Rosji 21 maja 1918 roku przybył do Warszawy, gdzie rozpoczął studia na Uniwersytecie. 11 listopada 1918 roku uczestniczył w rozbrajaniu Niemców w stolicy, a następnie wstąpił do odtworzonego 1 pułku ułanów. Walczył w wojnie z bolszewikami, a 19 sierpnia 1920 roku wyróżnił się w bitwie pod Żółtańcami. 28 sierpnia 1920 roku porucznik Tadeusz Ciecierski złożył wniosek o odznaczenie podchorążego Adama Sołtana orderem „Virtuti Militari”. 24 września 1920 roku został ranny pod wsią Bubnów koło Łucka.

Po wojnie kontynuował służbę w 1 pułku ułanów w Augustowie. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu podporucznika, uzyskując starszeństwo z dniem 1 czerwca 1919 roku oraz 33. lokatę w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – kawalerii). Awans na porucznika uzyskał z dniem 1 października 1920 roku w korpusie oficerów jazdy. 2 kwietnia 1929 roku awansował na rotmistrza, uzyskując starszeństwo z dniem 1 stycznia 1929 roku oraz 24. lokatę w korpusie oficerów kawalerii. Od 15 czerwca do 15 września 1930 roku odbył staż w artylerii i piechocie, a od 15 października do 15 grudnia 1930 roku ukończył Kurs Próbny przy Wyższej Szkole Wojennej. 5 stycznia 1931 roku został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie jako słuchacz XI Kursu 1930–1932. 1 listopada 1932 roku, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu na stanowisko instruktora. W latach 1933–1936 pełnił funkcję dyrektora nauk w Szkole Podchorążych Kawalerii. Na stopień majora został awansowany z dniem 1 stycznia 1936 roku oraz 33. lokatą w korpusie oficerów kawalerii.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku był szefem sztabu Nowogródzkiej Brygady Kawalerii w Baranowiczach. 11 września 1939 roku został wyznaczony na stanowisko szefa sztabu Grupy Operacyjnej Kawalerii gen. Andersa. Po agresji ZSRR na Polskę w nieznanych okolicznościach został wzięty do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie, a jego ciało pochowano w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach, gdzie od 17 czerwca 2000 roku znajduje się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. Został wymieniony na tzw. liście Gajdideja (poz. 3285).

W 1923 roku zawarł związek małżeński z Marią Sariusz-Zaleską herbu Jelita (1901–1976), z którą miał dwie córki: Teresę (1924–1976) i Marię (1928–1948).

5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło nadał mu pośmiertnie stopień podpułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ordery i odznaczenia

  • Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 2591 – 1921
  • Krzyż Walecznych – dwukrotnie
  • Złoty Krzyż Zasługi – 19 marca 1937 roku „za zasługi w służbie wojskowej”
  • Medal Niepodległości – 9 listopada 1932 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”
  • Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
  • Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
  • Odznaka za Rany i Kontuzje z jedną gwiazdką
  • Odznaka Pamiątkowa 1 Pułku Ułanów Krechowieckich
  • Medal Zwycięstwa

Publikacje

Adam Sołtan: Kronika Szkoły Podchorążych Kawalerii. W: Piętnastolecie Szkoły Podchorążych Kawalerii w Grudziądzu. Grudziądz: Zakł. Graf. „Bibljoteka Polska”, 1936.

Zobacz też

Przypisy

Bibliografia

  • Sołtan Adam. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.90-8511 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-10-03].
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
  • Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Nakładem „Przeglądu Kawaleryjskiego”, 1930.
  • Zbrodnia katyńska w świetle dokumentów. Londyn: Gryf, 1982.
  • Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
  • Zuzanna Gajowniczek. Lista starobielska, cz. II. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1 (143), styczeń–marzec 1993. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny.
  • Ludwik Głowacki: Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939. Wyd. 2. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1986. ISBN 83-222-0377-2.
  • Tadeusz Jurga, Władysław Karbowski: Armia „Modlin” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07274-4.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • Aleksander Sołtan: Sołtan Bohdan Józef. W: Ziemianie polscy XX wieku : Słownik biograficzny : cz. 7. Janina Leskiewiczowa (red.). Warszawa: DiG, 2004. ISBN 83-7181-320-1.