Adam Smoliński

Adam Karol Smoliński

Adam Karol Smoliński (10 października 1910 w Radziechowie – 29 lutego 1996 w Warszawie) był polskim inżynierem elektrykiem, profesorem zwyczajnym na Politechnice Warszawskiej, a w latach 1951–1952 pełnił funkcję dziekana Wydziału Łączności (dzisiaj znanego jako Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych). Był członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk, uhonorowany tytułem Doctor honoris causa Wojskowej Akademii Technicznej, a także honorowym członkiem Stowarzyszenia Elektryków Polskich. Posiadał dożywotni tytuł członka Institute of Electrical and Electronics Engineers oraz Institution of Electrical Engineers, a także członkostwo w New York Academy of Sciences i The Electromagnetic Academy.

Życiorys

Był synem Antoniego Smolińskiego, dyrektora Budowy Kolei w Krakowie, oraz Heleny Brüch. W 1928 roku ukończył maturę w Gimnazjum Klasycznym w Katowicach. W 1933 roku uzyskał dyplom na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej w specjalności radiotechnika i elektrotechnika. Jego praca magisterska, napisana pod kierunkiem profesora Janusza Groszkowskiego, została wyróżniona przez Radę Wydziału Elektrycznego. Przed wybuchem II wojny światowej pracował w Państwowych Zakładach Tele- i Radiotechniki, gdzie przeszedł przez różne stanowiska, od konstruktora do dyrektora technicznego. Jego projekty obejmowały m.in. wzmacniacze używane w Polskim Sejmie oraz na transatlantykach MS „Piłsudski” i MS „Batory”. Przed wojną skonstruował również modulator anodowy dla radiostacji Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

W czasie II wojny światowej był kierownikiem Wydziału Fernmeldetechnische Stadtwerke, który powstał z przekształcenia Państwowych Zakładów Tele- i Radiotechniki. W ramach tego wydziału jego zespół pracował nad produkcją sprzętu radiotechnicznego dla Armii Krajowej. Współpracował z profesorem Januszem Groszkowskim nad rozszyfrowywaniem systemów sterowania latających bomb V1 oraz rakiet V2, które zostały przechwycone przez Armię Krajową (patrz: operacja Most III).

Po wojnie, w 1945 roku, obronił pracę doktorską. W tym samym okresie zainicjował działalność Państwowych Zakładów Tele- i Radiotechnicznych oraz pracował w Państwowym Instytucie Telekomunikacyjnym w latach 1949–1952. Równocześnie, od 1945 roku, prowadził zajęcia dydaktyczne na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej. W latach 1947-1950 był kierownikiem Oddziału Telekomunikacji, z którego w 1951 roku powstał Wydział Łączności (aktualnie Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych). W latach 1951-1952 pełnił funkcję dziekana tego wydziału oraz organizował i kierował Katedrą Podstaw Telekomunikacji – Układów Elektronicznych, a także Katedrą Magnetyków i Dielektryków. Był kierownikiem Zakładu Układów Elektronicznych, a później Zakładu Układów i Aparatury Mikrofalowej w Instytucie Podstaw Elektroniki.

W równoległej działalności w latach 1953–1966 w Instytucie Podstawowych Problemów Techniki PAN organizował i kierował Pracownią Magnetyków w Zakładzie Elektroniki. Był kierownikiem Zakładu Magnetyków IPPT PAN, zastępcą dyrektora ds. naukowych (1963–1966), a także członkiem Rady Naukowej (1960–1978). Od 1960 roku skupiał się na badaniach nad modulacją i detekcją światła laserowego, a w latach 1970–1985 prowadził prace nad światłowodami.

Był autorem ponad 250 publikacji naukowych oraz popularyzatorskich, a także patentów i wzorów użytkowych.

Jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 87-5-1).

Wykaz prowadzonych prac doktorskich

Działalność stowarzyszeniowa

wiceprzewodniczący Sekcji Elektroniki Stowarzyszenia Elektryków Polskich (SEP) – 1972-1978
członek Jury Konkursu im. Pożaryskiego organizowanego przez SEP
odznaczony Złotą Odznaką Honorową SEP – 1969
członek honorowy SEP – 1987
członek założyciel Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej – 1961-1985
członek założyciel Polskiego Towarzystwa Astronautycznego – 1955

Działalność w organizacjach zagranicznych

członek Komisji Radioelektroniki Międzynarodowej Unii Nauk Radiowych – URSI 1956-1986
przewodniczący Polskiego Komitetu Narodowego URSI – 1972
wiceprzewodniczący, przewodniczący Komisji Radioelektroniki URSI 1972-1978
wiceprezydent URSI 1978-1983
członek Institution of Electrical Engineers IEE – od 1957, Chartered Electrical Engineer od 1966, Fellow od 1975
członek Rady Redakcyjnej czasopisma Electronic Letters IEE – 1965-1974
członek – Senior member Institute of Electrical and Electronics Engineers – IEEE od 1958, Fellow od 1975, Life Fellow od 1984
organizator i pierwszy przewodniczący Polskiej Sekcji IEEE (1972-1979), członek zarządu Sekcji (1979-1985)
organizator i pierwszy przewodniczący Polskiej Sekcji The International Society for Optical Engineering 1988

Odznaczenia, wyróżnienia i nagrody

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – 1973
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 1964
Order Sztandaru Pracy I klasy – 1988
Order Sztandaru Pracy II klasy – 1980
Złoty Krzyż Zasługi – 1955
Złoty Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju” – 1980
Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju” – 1973
Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju” – 1968
Medal 40-lecia Polski Ludowej – 1985
Medal 10-lecia Polski Ludowej – 1955
Medal Komisji Edukacji Narodowej – 1976
Medal 25-lecia Wydziału Elektroniki Politechniki Warszawskiej – 1975
Złota odznaka „Zasłużony dla Politechniki Warszawskiej” – 1978
Medal 100-lecia IEEE
Medal im. Barkhausena Akademii Nauk NRD – 1981
Medal Politechniki Białostockiej – 1991
Medal Marynarki Wojennej – 1978
Medal za zasługi dla Wojskowej Akademii Technicznej – 1985
odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL” – 1981
nagroda państwowa II stopnia zespołowa (kierownik zespołu, Wiktor Golde, Romuald Wadas)
nagrody I stopnia Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki – 1956, 1961, 1974, 1981
nagroda indywidualna I stopnia Komitetu Przemysłu Obronnego Rady Ministrów – 1989

Ważniejsze publikacje książkowe

Adam Smoliński: Zasady Wzmacniania Tom 1. Warszawa: PIT, 1947. Brak numerów stron w książce
Adam Smoliński: Zasady Wzmacniania Tom 2. Warszawa: PWT, 1952. Brak numerów stron w książce
Adam Smoliński: Zasady Wzmacniania Tom 3. Warszawa: PWT, 1956. Brak numerów stron w książce
Adam Smoliński: Zasady Wzmacniania Tom 4. Warszawa: WNT, 1964. Brak numerów stron w książce
Adam Smoliński: Wzmacniacze szeroko-pasmowe i impulsowe. Warszawa: WNT, 1964. Brak numerów stron w książce
Adam Smoliński: Mikrofalowa Elektronika Ciała Stałego. Ossolineum, 1973. Brak numerów stron w książce
Adam Smoliński: Światłowody i ich zastosowania. Ossolineum, 1980. Brak numerów stron w książce
Adam Smoliński: Optoelektronika Światłowodowa. Warszawa: WKŁ, 1985. Brak numerów stron w książce

Przypisy

Bibliografia

Autobiogram Adam Smoliński – rękopis w archiwum rodzinnym
Adam Smoliński: Oddział Telekomunikacji Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej (1945-1951). Warszawa: Politechnika Warszawska Instytut Podstaw Elektroniki, 1994. Brak numerów stron w książce wraz z prywatnym komentarzem (rękopis w archiwum rodzinnym).
Profesor Adam Smoliński – (na 80-lecie). Warszawa: Politechnika Warszawska Instytut Podstaw Elektroniki, 1 października 1990. Brak numerów stron w książce
Zarys Historii Wydziału Elektrycznego 1921-1981 Materiały Sympozjum. Wydawnictwa Politechniki Warszawskiej miejsce = Warszawa, listopad 1981. Brak numerów stron w książce
Słownik Biograficzny Techników Polskich Zaszyt 10. Warszawa: Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych. ISBN 83-85001-32-8. Brak numerów stron w książce
Polski słownik biograficzny T. 39 (1999-2000), Słomkiewicz Stefan – Soczek Zygmunt. Warszawa, Kraków: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk ; Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, 1999-2000. ISBN 83-86301-01-5. Brak numerów stron w książce
Bulletin of the Polish Academy of Sciences Vol. 45, No. 1. Warszawa: Centrum Upowszechniania Nauki PAN, 1997. Brak numerów stron w książce
Nauczyciele akademiccy WEiTI (1951-2011), Biogram Adam Karol Smoliński
Wspomnienia o Profesorze Adamie Smolińskim