Adam Tymoteusz Sawczyński (urodzony 22 sierpnia 1892 we Lwowie, zmarł 19 marca 1975 w Londynie) był polskim historykiem wojskowości, pułkownikiem artylerii Wojska Polskiego oraz Polskich Sił Zbrojnych.
Życiorys
Urodził się 22 sierpnia 1892 roku we Lwowie jako syn Henryka. Ukończył Uniwersytet Lwowski.
Wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej, służąc w 12 pułku artylerii polowej. 1 marca 1924 roku, jako major rezerwy, został powołany do służby czynnej i przeniesiony z pozycji dowódcy baterii na funkcję dowódcy I dywizjonu 12 pułku artylerii polowej w Złoczowie. 23 stycznia 1928 roku otrzymał awans na podpułkownika z datą senioralną 1 stycznia 1928 roku, zajmując 15. lokatę w korpusie oficerów artylerii. W tym samym roku został przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Artylerii w Toruniu, gdzie objął stanowisko dowódcy 1 baterii szkolnej. W następnym roku objął dowództwo dywizjonu szkolnego w Szkole Podchorążych Artylerii. Od 1 września 1931 roku był dowódcą 2 dywizjonu artylerii konnej w Dubnie. W 1934 roku został przeniesiony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, gdzie pełnił rolę wykładowcy. 4 lipca 1935 roku objął dowództwo 18 pułku artylerii lekkiej w Ostrowi Mazowieckiej, którym dowodził do 16 czerwca 1936 roku. Na pułkownika awansował z datą senioralną 1 stycznia 1936 roku, zajmując 2. lokatę w korpusie oficerów artylerii. Przez następne trzy lata pełnił obowiązki komendanta Szkoły Podchorążych Artylerii w Toruniu.
W trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku był dowódcą artylerii dywizyjnej 41 Dywizji Piechoty (rezerwowej). Po wojnie został wzięty do niewoli przez Niemców i przebywał w oflagu II C Woldenberg, gdzie angażował się w działalność konspiracyjną, prowadząc wykłady z historii wojen i wojskowości w tajnym kształceniu obozowym.
Po zakończeniu wojny osiedlił się w Wielkiej Brytanii. W 1967 roku obronił doktorat na temat Polskich sił zbrojnych – kampania wrześniowa pod kierunkiem Mariana Kukiela na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie, gdzie również pracował jako wykładowca historii nowożytnej. Interesował się historią polskiej wojskowości w XVI i XVII wieku, jak również polskim wysiłkiem zbrojnym w czasie II wojny światowej. Był członkiem Instytutu Polskiego oraz Muzeum im. gen. W. Sikorskiego. Ponadto pełnił funkcję wiceprezesa Polskiego Towarzystwa Historycznego w Wielkiej Brytanii.
Zmarł 19 marca 1975 roku w Londynie i został pochowany na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie (sektor SC10-12-5).
Wybrane publikacje
- Les institutions militaires polonaises au XVIIe siècle, Paryż 1952.
- Polskie instytucje wojskowe w XVII wieku, Londyn 1954.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari nr 132
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 900 (1922)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937)
- Krzyż Walecznych (1921)
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Przypisy
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Marek Ney-Krwawicz, Sawczyński Adam [w:] Słownik historyków polskich, red. Maria Prosińska-Jackl, Warszawa 1994, s. 463–464.
- Jan Żuralski: 18 Pułk Artylerii Lekkiej. T. 44. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1994, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. ISBN 83-85621-40-7.
- Rafał Stobiecki, Klio na wygnaniu. Z dziejów polskiej historiografii na uchodźstwie w Wielkiej Brytanii po 1945 r., Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 2005.